Είναι γεγονός, κατά τη γνώμη μου, πως τα τελευταία 15-20 χρόνια η πολεοδομική νομοθεσία έχει βελτιωθεί σε πολύ σημαντικό βαθμό. Σωστές κινήσεις, όπως η δημιουργία της αδεία μικρής κλίμακας έδωσαν ώθηση και απεγκλώβισαν σε μεγάλο βαθμό πολλές καταστάσεις.
Ο πρόσφατος νόμος 4495/2017 επίσης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Στα πολύ θετικά και αναγκαία σημεία θα ήθελα να τονίσω την πρόβλεψη στον σχεδιασμό για άτομα με ειδικές ανάγκες ή δυσκολίες προσωρινές ή μη. Και επειδή στο μυαλό σας μπορεί να έχετε την εικόνα μόνο ενός αναπηρικού αμαξιδίου, άνθρωποι με ειδικές ανάγκες καθίστανται και οι ηλικιωμένοι ή οι ασθενείς. Και οι γονείς μου από μία ηλικία και μετά δυσκολεύονταν να ανέβουν ή να κατέβουν την εσωτερική σκάλα του σπιτιού τους.
Το ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης αδειών είναι και αυτό ένα μεγάλο βήμα προόδου. Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος νομίζω πως έχει να επιδείξει έργο, διότι όλα τα προηγούμενα είναι ορατά δεδομένα, πέραν των συνήθων καθυστερήσεων και δυσκολιών.
Ο νόμος σχετικά με την τακτοποίηση αυθαιρέτων μου είναι απεχθής. Διότι εισαγάγει και νομιμοποιεί την νοοτροπία της καθαρά φορο-ανταλλαγής. Κάνε ότι θέλεις και μετά από είκοσι χρόνια πλήρωσε και νομιμοποίησέ το. Και προσωπικά δεν είμαι εναντίον των… παρανομιών με την έννοια πως πάρα πολλές φορές οι αυθαιρεσίες έχουν στόχο την κάλυψη αναγκών, τις οποίες τελικά απέτυχε να προβλέψει ο κρατικός σχεδιασμός.
Από την άλλη μεριά ενώ η ηλεκτρονική εφαρμογή φέρνει στον νου μια αυτοματοποιημένη διαδικασία, στην πραγματικότητα είναι μάλλον πολυπλοκότερη και ενέχει την ίδια ή και περισσότερη γραφειοκρατία. Γενικώς έχω την αίσθηση της αυξημένης γραφειοκρατίας σε κάθε τομέα, η οποία όμως διακινείται πλέον ηλεκτρονικά, αντί χέρι με χέρι.
Μου θυμίζει την απίστευτη ηλεκτρονική γραφειοκρατία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Πανεπιστήμιο Πατρών η εγγραφή μας διήρκησε μόλις ένα πρωινό.
Στην Αμερική σε ένα από τα καλύτερα Τεχνολογικά Ινστιτούτα με γραφείο και υπολογιστή η εγγραφή μας διήρκησε μία… εβδομάδα!
Αλλά, υπάρχει και ένα αλλά…
Και αυτό το αλλά είναι εκείνο, το οποίο με στενοχωρεί.
Το πρώτο είναι πως πολλά από τα προβλεπόμενα από την νομοθεσία καθιστούν την κατασκευή οικονομικά απρόσιτη. Ή οι απαιτήσεις δεν μπορούν να καλυφθούν στις δεδομένες συνθήκες. Το αναπηρικό αμαξίδιο για να αναφέρω ένα παράδειγμα απαιτεί χώρο κύκλου διαμέτρου 1,50 μέτρου για την διαχείριση του. Σε ένα μικρό ισόγειο χώρο (λόγω μικρού οικοπέδου) η τουαλέτα αποκτά μεγάλες διαστάσεις συγκριτικά με την υπόλοιπη κάτοψη. Το αναφέρω ενδεικτικά.
Το άλλο είναι το επιτυγχανόμενο αποτέλεσμα. Δεκάδες εγκρίσεις, έγγραφα, σχέδια κλπ και οι πόλεις μας δεν… βλέπονται. Η ασχήμια των κτιρίων και του οικιστικού περιβάλλοντος είναι μοναδική. Πριν από 100 χρόνια η Πάτρα αισθητικά ήταν υπέροχη. Δεν αντιλέγω. Σπίτια χωρίς θέρμανση, πολλά ζητήματα εγκαταστάσεων και υποδομών και πάρα πολλές γειτονιές με φοβερή αθλιότητα, λόγω φτώχειας. Τώρα λείπουν πολλά από τα προηγούμενα, αλλά η αισθητική πήγε περίπατο. Γιατί; Τι είχε ο ταλαίπωρος του 1890, το οποίο δεν είχε ο ευκατάστατος του 1970 ή του 80; Η αισθητική δεν βελτιώθηκε ούτε βελτιώνεται. Τι με ηλεκτρονικό τρόπο τι μέσω πολεοδομίας το κακόγουστο θα είναι και θα παραμένει κακόγουστο.
Χαρακτηριστικά σας αναφέρω και λυπάμαι και που το γράφω πως κατά καιρούς βλέπω κάτι περίτεχνα σχέδια με χρώματα, τρισδιάστατες απεικονίσεις σαν πίνακες techno-ζωγραφικής και με την πόρτα του κύριου μπάνιου να ανοίγει στο κεντρικότερο σημείο του… καθιστικού! ΑΥΤΟ είναι αυθαιρεσία στην ζωή των ενοίκων και όχι το επιπλέον δωμάτιο στον ακάλυπτο για το ένα παιδί ακόμα, το οποίο γεννήθηκε.
Σχολιάζω, διότι δεν έχω τις απαντήσεις.
Τα αυθαίρετα χτίστηκαν για κάποιον λόγο. Έπρεπε κάτι να γίνει βέβαια και με αυτά. Είναι ο νόμος αυτός περί τακτοποίησης σωστός ή μόνο εισπρακτικός; Αλλά γιατί χρειάστηκε να γίνουν; Αυτό αντιμετωπίστηκε; Δεν νομίζω.
Οι φαβέλες στο Ρίο ντε Τζανέιρο, είναι τόσο γραφικές όταν τις βλέπει κάποιος από μακριά και ΔΕΝ ζει εκεί. Διότι οι συνθήκες είναι άθλιες. Οι χρωματισμένοι τσίγκοι είναι η ελάχιστη, προσφορά στο μάτι για τους εξαθλιωμένους, οι οποίοι αναζητούν μερίδιο στην ζωή. Αλλά από υποδομές ούτε λόγος να γίνεται. Ούτε τρεχούμενο νερό, ούτε αποχέτευση, ούτε τίποτα. Εάν κάποια στιγμή ο νεοναζί νέος πρόεδρος τους αποφασίσει να τις καταστρέψει θα δείτε πως στην θέση τους θα ανεγερθούν κακάσχημες θλιβερές, γκρίζες πολυκατοικίες σαράντα ορόφων προσομοιώσεις φυλακών.
Που θέλω να καταλήξω, αν και όταν άρχισα να γράφω το άρθρο δεν το ήξερα.
Πως η νομοθεσία βελτιώνεται, οι συνθήκες έκδοσης οικοδομικών αδειών και τόσων άλλων το ίδιο, τα ηλεκτρονικά μέσα κυριαρχούν, αλλά ούτε η ποιότητα ζωής βελτιώνεται, ούτε η αισθητική –εδώ… disaster-, ούτε οι ανθρώπινες συμπεριφορές. Και με ολογράμματα να κτίζουμε πάλι δεν θα αλλάξει κάτι προς το καλύτερο.
Διότι το ζητούμενο είναι ο ίδιος ό άνθρωπος. Πόσο αυτός βελτιώνεται στο ήθος του, την παιδεία του, την καλλιέργειά του;
Χμ… Μιά ματιά στα κανάλια και τις εκπομπές τους και αμέσως βλέπω την επόμενη γενιά των ψηφιακά σχεδιασμένων πόλεων.
Digital shit μετα-εποχή και με συγχωρείτε για την έκφραση (και ας μην την μεταφράσω).