Η παραβολή του ταλάντου μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση, όταν στο δημοτικό την πρωτο-άκουσα. Και όσο και αν σας φαίνεται παράξενο θυμάμαι ακριβώς και τη στιγμή της έκπληξης μου κι ας ήμουν μόνο 7-8 ετών. Διότι αυτή η παραβολή εμπεριέχει ερωτήματα, τα οποία δεν απαντήθηκαν τότε και μηνύματα, τα οποία επίσης ποτέ δεν αναλύθηκαν.
Ποια είναι η παραβολή; Ένας πλούσιος Κύριος πρόκειται να απουσιάσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και αποφασίζει να μοιράσει την περιουσία του στους τρεις δούλους του, ανάλογα με τις ικανότητες του καθ΄ ενός, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν (υποθέτω) κατά το διάστημα της απουσίας του.
Παραχωρεί λοιπόν από 5, 2 και 1 τάλαντο στον καθ΄ έναν και αναχωρεί. Στην επιστροφή όμως ζητά το λογαριασμό! Και οι μεν δύο πρώτοι δούλοι είχαν καταφέρει να διπλασιάσουν την περιουσία του (το μερίδιό τους), ενώ ο τρίτος με το ένα τάλαντο αποφάσισε να το θάψει, ώστε να μην διακινδυνεύσει και το χάσει.
Τότε ο Κύριος εξοργισθείς από τον τρίτο δούλο του, του παίρνει το τάλαντο και το δίνει (προσοχή εδώ) σε αυτόν, ο οποίος είχε ήδη… δέκα! Εδώ ήταν και η πρώτη έκπληξή μου! Γιατί δεν το μοίρασε και στους δύο επιτυχημένους και το έδωσε σε εκείνον, ο οποίος είχε ήδη τα περισσότερα; Κάπως… άδικο δεν φαίνεται αυτό;
Κάτι περισσότερο θα ήθελε να πει στο κρυφό μήνυμα αυτής της κίνησης. Αυτό ποτέ μου δεν το άκουσα (εντάξει, δεν έχω σπουδάσει και… Θεολογική Σχολή).
Τον τρίτο τον απέπεμψε όχι γιατί το έθαψε, αλλά γιατί ΔΕΝ ΕΚΑΝΕ ΤΙΠΟΤΑ! Άλλο σπουδαίο μήνυμα και αυτό.
Άλλο ερώτημα. Γιατί δεν μοίρασε ισομερώς την περιουσία του; Πώς έκρινε τον κάθε ένα; Ας έδινε από 8/3=2,67 τάλαντα στον καθ΄ έναν και ας διαπίστωνε τι θα συνέβαινε. Άλλη μία προφανής… “αδικία” εδώ. (Ίσως το να μοιράσεις τα 8 τάλαντα στα τρία είναι ανέφικτο, διότι έχουμε άρρητο αριθμό εδώ, αλλά Κύριος ήταν ας εύρισκε τη λύση).
Και επί πλέον η παραβολή είναι ελλιπής, διότι δεν γνωρίζουμε τι θα συνέβαινε εάν ο δούλος με τα 2 τάλαντα τα έκανε 12 (γιατί τον καθηλώνει στα 4) ή ο άλλος με τα 5 τα έχανε όλα και χρεωνόταν και άλλο τόσα χωρίς όμως να ευθύνεται ο ίδιος για αυτήν την απώλεια… Ή την περίπτωση, όπου σε κάποιον θα έδινε 10 και αυτός απλά θα τα κατασπαταλούσε.
Τότε τι θα έκανε ο Κύριος;
Με εντελώς υποκειμενικό τρόπο και καθαρά δική μου ευθύνη καταγράφω τα μηνύματα, τα οποία εισπράττω και από τότε σκέφτομαι:
Κατ΄ αρχήν δεν μου αρέσει η λέξη “δούλος”. Ο Κύριος λοιπόν μάλλον θα έπρεπε να αφήσει ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ τους ανθρώπους του και ας πράξουν ό,τι αυτοί ήθελαν. Γιατί… δούλοι; Πού είναι η ελεύθερη βούληση;
Κατόπιν το θέμα του διαμοιράσματος. Δεν είναι λοιπόν όλοι οι άνθρωποι ίσοι. Ισοδύναμοι ΝΑΙ, αλλά σίγουρα όχι ίσοι. Άλλο η αξία, άλλο η ικανότητα. Και δεν γνωρίζουμε τίποτα για τα χαρακτηριστικά των δούλων (χρώμα, ηλικία, φύλο, διανοητική κατάσταση και τα σχετικά).
Η τιμωρία του τρίτου ήταν στο ότι δεν έκανε απολύτως τίποτα. Η αδράνεια είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα… Είμαι σίγουρος πως εάν έκανε κάτι ο τρίτος δούλος και το έχανε το τάλαντο, τότε ο Κύριος θα τον κατανοούσε. Το έκανε εξ΄ άλλου με τον άσωτο υιό. Αλλά να μην κάνει τίποτα… ο άλλος; Νισάφι πιά!
Τώρα όσον αφορά το επιπλέον τάλαντο είναι προφανές πως θα το έπαιρνε ο ικανότερος, ο ΠΡΩΤΟΣ. Ο καλύτερος τα κερδίζει όλα. Κανείς δεν τρέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες για το ασημένιο μετάλλιο…
Οι περιπτώσεις, τις οποίες προανέφερα και οι οποίες λείπουν από την παραβολή είναι πολύ σημαντικές και η έλλειψή τους καθηλώνει σε στερεότυπα την παραβολή. Διότι στη ζωή, όπως διαπιστώνω δεν είναι συσχετισμένα τα γεγονότα με την αξία, την οποία δίνουμε εμείς οι άνθρωποι σε κάθε άλλον άνθρωπο. Καλοί δυστυχούν και καθάρματα ευτυχούν και καταστρέφουν. Ο κόσμος είναι εγγενώς δομημένος σε μία αδικία για την οποίαν ναι μεν δεν μπορούμε να διαμαρτυρόμαστε, αλλά δεν μπορούμε και παθητικά να την αποδεχόμαστε. Τουλάχιστον ας το γνωρίζουμε.
Ο Κύριος λοιπόν ήταν εν μέρει σωστός και καλά θα έκανε να άφηνε ελεύθερους τους ανθρώπους του να πράξουν τα δέοντα. Και δεν βλέπω το λόγο γιατί θα έπρεπε να ζητήσει και τον λογαριασμό… και επιπροσθέτως να μάθουμε πώς βρέθηκαν τα επιπλέον τάλαντα των δούλων του. Άλλο ένα πολύ σπουδαίο, ίσως το σπουδαιότερο σημείο της παραβολής, αλλά σε αυτό ΔΕΝ σας δίνω την ερμηνεία μου!
