Θα μπορούσε κάποιος να ερμηνεύσει το απίστευτα θλιβερό και τραγικό γεγονός της μερικής καταστροφής του Αριστουργήματος της Παναγίας των Παρισίων ως ένα μήνυμα, ως ένα σημάδι για την Ευρώπη. Ίσως και μία προειδοποίηση. Ίσως…
Αλλά η πραγματικότητα είναι πιο πεζή. ΚΑΙ αυτό το μνημείο εξέχουσας ομορφιάς και λάμψης του παγκόσμιου μας πολιτισμού είναι ΚΑΙ αυτό θνητό. Δεν είναι παρά ένα ακόμα δημιούργημα του επίσης θνητού Ανθρώπου. Και η φωτιά, όπως και οποιαδήποτε άλλη αιτία είτε ανθρώπινη είτε φυσική μπορεί να το καταστρέψει. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη θλίψη από το να σκέπτεσαι πως αυτό το κομψοτέχνημα χάθηκε στην αρχική του αυθεντική μορφή…
Το πραγματικό μήνυμα ωστόσο δεν είναι τίποτα από τα προηγούμενα, αν και ενδεχομένως θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο σκεπτικό. Το πραγματικό μήνυμα είναι πως ακόμα και εάν η Παναγία των Παρισίων καταστράφηκε, ακόμα και εάν είχε παντελώς καταρρεύσει θα παρέμενε στην αιωνιότητα ως ιδέα. Και οι ιδέες ΕΙΝΑΙ αθάνατες.
Και μόνο ας κρατήσουμε στη μνήμη μας το επίσης λογοτεχνικό αριστούργημα του Βίκτωρος Ουγκώ με τον ομώνυμο τίτλο. Ούτε ο Ουγκώ υπάρχει, ούτε ο Κουασιμόδος του, ούτε και η Εσμεράλδα αλλά υπάρχει το μήνυμα του έρωτα, το οποίο διαπνέει το έργο.
Η φωτιά ΑΥΤΟ δεν μπορεί να το κάψει. Και εάν το αριστούργημα αυτό αποκατασταθεί και πάλι, όπως και θα γίνει, η αύρα της πραγματικής και άδολης αγάπης, η οποία περιβάλει το μνημείο θα παραμένει πάντα μέσα στην καρδιά του κτιρίου.
Μη λυπάστε λοιπόν για κάτι, το οποίο προώρισθαι κάποια στιγμή να χαθεί, διότι αυτή είναι η φύση του. Να χαίρεστε διότι γνωρίζει να προφυλάσσει τη δύναμη του μυστικού της αγάπης μέσα του.
Ο Κουασιμόδος χάθηκε και όταν κάποτε ανακαλύφθηκε ο σκελετός του ήταν στο σημείο όπου είχε ταφεί η αγαπημένη του Εσμεράλδα αγκαλιάζοντας την.