Παρακολούθησα απόψε την εκδήλωση της εφημερίδας Πελοποννήσου στον κύκλο ομιλιών “1821-2021 οδεύοντας στη Μεγάλη Επέτειο”. Νομίζω πως είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα σκέψη. Η σημερινή ομιλήτρια ήταν η Αθηνά Κακούρη. Η ομιλία της ήταν πολύ μεστή και είναι σίγουρα εντυπωσιακή η παρουσία της ιδίας, η οποία διατηρείται τόσο νέα. Για άλλη μία φορά διαπιστώνω πώς οι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν κίνητρα δημιουργίας δεν βαραίνουν από την φυσιολογική εξέλιξη της ζωής. Το μυαλό παραμένει δε κοφτερό σαν διαμάντι.
Αλλά θα ήθελα να σταθώ και να σας μεταφέρω, στον παραλληλισμό, τον οποίο έκανε προς το τέλος της ομιλίας της. Συνέκρινε τρία πράγματα του τότε και τώρα:
1. Στην προσπάθεια δημιουργίας ατομικής ιδιοκτησίας μετά την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ολόκληρη η ακίνητη περιουσία ήταν ιδιοκτησία του Σουλτάνου. Μέλημα του πρώτου Κυβερνήτη Καποδίστρια ήταν η απόδοση της στους νέους πολίτες, ώστε να αποκτήσουν ένα μέσον παραγωγής. Σήμερα ανέφερε πως 50,000 ιδιοκτήτες αποποιήθηκαν τις κληρονομιές τους λόγω των βαρών τους. Βέβαια και τότε ολόκληρες επαρχίες πέρασαν από τους Οθωμανούς στους προύχοντες.
2. Στην ερήμωση, η οποία παρ΄ ολίγον να επιτευχθεί από τον Ιμπραήμ Πασά, όταν η επανάσταση έφτασε σε άκρως επικίνδυνη καμπή λόγω του εμφυλίου. Σήμερα 500,000 άνθρωποι μετανάστευσαν.
3. Στον τότε εξωτερικό και χαρακτηριστικά ληστρικό δανεισμό, αλλά και την προκλητική διασπάθιση των διαθεσίμων, τον οποίο δανεισμό συνέκρινε με την τωρινή κατάσταση των μνημονίων…
Και το συμπέρασμά της ήταν πως ό,τι βιώνουμε σήμερα δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά μία επανάληψη κατά μία έννοια των συνθηκών εκείνης της περιόδου της ιστορίας μας.
Τώρα συμπληρώνω, εάν η εξέλιξις είναι παρόμοια, όπως φαίνεται πως θα είναι, ας το αξιολογήσουμε.
Τέλος ένα άλλο πολύ εύστοχο σχόλιο και παρατήρηση ταυτόχρονα. Ανέφερε πως βιβλία για την Ελληνική Επανάσταση έχουν ελάχιστα γραφεί τον τελευταίο και τον προηγούμενο αιώνα. Δεν θα είναι παραπάνω από είκοσι. Ενώ αντιθέτως υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία και ενδιαφέρον για τον εμφύλιο του 1946-49.
Ειδικά όλες ουσιαστικά οι πηγές για το 1821 ανήκουν σε γραπτά του 19ου αιώνα. Αυτό, το γνωρίζω πολύ καλά ο ίδιος και το έχω σχολιάσει στο παρελθόν, εάν θυμάστε, διότι ο πατέρας μου στην βιβλιοθήκη του τα έχει όλα.
Και δεν υπάρχει καλύτερη διδασκαλία και αντίληψη της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας από την παραπομπή στα τότε τεκταινόμενα. Σαν αν μην πέρασε μια μέρα σαν να μην διδάχτηκε κανείς τίποτα.
Ίσως γι΄ αυτό και να επαναλαμβάνονται τα τρία προηγούμενα σημεία.
