Ο Βούδας το έθεσε κοφτά: «Η Ζωή είναι Πόνος»!
Με αυτήν την τόσο απλή δήλωση οι Ανατολικές Φιλοσοφίες ξεκαθαρίζουν τη στάση τους. Και αφού η ζωή είναι πόνος το όλο ενδιαφέρον εναπόκειται στην διαχείριση αυτού του πόνου. Περισσότερο κινούνται στην «ρευστοποίηση» του εαυτού μας μέσα στον τεράστιο κινούμενο ποταμό και πλέον τα βράχια, οι καταρράχτες, οι παρακάμψεις, ακόμα και η ξηρασία ανήκουν σε αυτή τη διαδικασία. Οτιδήποτε συμβαίνει οφείλουμε να το δεχόμαστε και να το θεωρούμε μέρος της ροής του αέναου ποταμού της ζωής.
Η Δυτική άποψη θεωρεί πως «Η Ζωή είναι Χαρά»!
Και αφού ισχύει αυτό η όλη φιλοσοφία στρέφεται στην διεκδίκηση και την απόκτηση αυτής της χαράς. Εδώ τα πράγματα είναι περισσότερο δυναμικά. Η δράση αποκτά τον κυρίαρχο ρόλο. Δεν ρευστοποιείσαι για να γίνεις ένα με τον ποταμό της ζωής. Προσπαθείς να τον διασχίσεις! Άρα το ζήτημα μετατρέπεται σε τεχνικό θέμα… γεφυροποιίας. Και βεβαίως εάν πρόκειται για ρυάκι και οι πέτρες είναι αρκετές να πατήσεις και να περάσεις απέναντι. Όταν όμως πρόκειται για μεγάλα ποτάμια, το ζήτημα δυσκολεύει πάρα πολύ.
Και ενώ στην Ανατολή σε μαθαίνουν να κολυμπάς ή να επιπλέεις στην Δύση σε βάζουν να σκεφτείς πως θα διασχίσεις τον ποταμό.
Η απόκτηση της χαράς της ζωής όμως αποδεικνύεται ένα πολύ περίπλοκο πρόβλημα. Διότι εκτός από τις γέφυρες, υπάρχουν και οι βάρκες και αναπόφευκτα άλλα ζητήματα, τα οποία σχετίζονται με άλλους ανθρώπους. Μπορεί να υπάρχει μία μόνο βάρκα και να θέλουν να περάσουν όλοι απέναντι. Ή να υπάρχουν πολλές βάρκες και να χωράει ένας μόνο σε κάθε μία. Ή εάν μιλήσουμε για γέφυρες πολλοί θα πρέπει να εργαστούν και ίσως να πνιγούν προκειμένου να περάσει μόνο ένας.
Να μην αναφέρω και τα ορμητικά νερά, τα οποία μπορεί να τα καταστρέψουν όλα και να μην μείνει τίποτα, ούτε βάρκες ούτε γεφύρια ούτε κι εσύ ο ίδιος…
Νομίζω γίνεται από τα προηγούμενα αρκετά αντιληπτό το πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζεται η ζωή. Και ίσως εδώ έγκειται η μεγάλη επιρροή και γοητεία, την οποία ασκούν οι Ανατολικές φιλοσοφίες σε πάρα πολλούς ανθρώπους. Το πρόβλημα της ζωής είσαι εσύ και εάν καταφέρεις μία κατάσταση πλήρους νιρβάνα, τότε είσαι ευτυχισμένος.
Στην Δύση, το πρόβλημα είναι… οι άλλοι! Και η δική σου ευτυχία δεν αποτελεί αποκλειστικά δικό σου θέμα αλλά εξαρτάται άμεσα από τους άλλους! Φυσικά η δράση δημιουργεί ανταγωνισμό και ιδεολογίες ανάλογες με το πως θα μετατρέψεις άλλους ανθρώπους σε εργαλεία για την απόκτηση της δικής σου χαράς (όποια κι αν είναι αυτή)!
Τι κάνεις όμως τελικά; Πως διαχειρίζεσαι όλα τα προηγούμενα;
Εγκαταλείπεις, αφήνεσαι, πολεμάς, αντιστέκεσαι σκληρά; Τι κάνεις;
Κάθε ζήτημα – πρόβλημα της ζωής αναγάγεται τελικά σε μία συνειδητή απόφαση αντιμετώπισής του. Σκεφτείτε το! Πάντα αναρωτιέσαι εάν θα αντισταθείς, εάν θα υποχωρήσεις, εάν θα ασχοληθείς ή εάν θα αφήσεις να κυλήσουν μόνα τους τα πράγματα. Υπάρχουν απεριόριστες επιλογές και γι’ αυτό και η ζωή μας καθίσταται ένα εξαιρετικά πολύπλοκο πλέγμα, κλωστές του οποίοι είναι οι άνθρωποι, οι καταστάσεις, οι αποφάσεις μας, το τυχαίο, το οτιδήποτε.
Οι Ανατολικοί παρομοιάζουν την αντίσταση στα προβλήματα της ζωής με ένα δένδρο και έναν ισχυρό άνεμο. Όσο σκληρότερο και αλύγιστο το δένδρο, τόσο περισσότερες οι πιθανότητες ένας πολύ ισχυρός άνεμος να το ρίξει. Ενώ οι καλαμιές μπορεί να λυγίζουν μέχρι το χώμα αλλά δεν ξεριζώνονται. Ναι εάν όμως έχεις γεννηθεί… δρυς πως θα αλλάξεις σε καλαμιά; Η εάν είσαι καλαμιά πως θα μετασχηματισθείς σε δρυ, όταν επικρατεί νηνεμία, ασχέτως εάν την γλυτώνεις στην θύελλα;
Και έρχομαι τώρα στην (υποκειμενική) απάντηση (😉 του τι κάνεις με τα προηγούμενα και πως να τα διαχειριστείς.
Ένα μόνο μπορείς να ελέγξεις σίγουρα και δεν έχει να κάνει με οτιδήποτε και εάν συμβαίνει γύρω σου:
Κρατάς τις αρχές και τις αξίες σου. Είναι το μόνο, το οποίο δεν σε προδίδει και το ελέγχεις πλήρως. Προσέξτε! Δεν σημαίνει αυτό κατ’ ανάγκη πως επιτυγχάνεις. Απλώς δεν ταλανίζεσαι και δεν αμφιταλαντεύεσαι ούτε παγιδεύεσαι σε ατέρμονα αδιέξοδα και αμφιβολίες (χάνοντας πολύτιμο χρόνο πραγματικής ζωής)·
και δεν γελοιοποιείσαι επίσης.
Εάν είσαι δρυς πέσε σαν δρυς. Μην προσπαθείς να γίνεις καλαμιά, διότι δεν πρόκειται. Βέβαια, δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται, αλλά αυτή είναι η ζωή.
Εν τέλει:
Εάν δεν έχεις αρχές και αξίες μια ζωή θα παραπαίεις και θα είσαι έρμαιο των συνθηκών. Μπορεί να κερδίσεις (😉 σε όλα αλλά μέσα σου γνωρίζεις.
Εάν έχεις αρχές και αξίες κράτησε τις μέχρι το τέλος ανεξαρτήτως συνθηκών. Μπορεί να χάσεις (😉 σε όλα αλλά μέσα σου γνωρίζεις.
Και τελικά τι σημαίνει κερδίζεις ή χάνεις; Ποιος το ορίζει αυτό;
Προσωπική σημείωση: Μετά από περισσότερο από μισό χρόνο ζωής το προηγούμενο συμπέρασμα είναι από τα πλέον ακλόνητα, στα οποία έχω καταλήξει. Είναι και αυτό για το οποίο έχω πικρά μετανιώσει όταν δεν το τήρησα ή το τήρησα υπό όρους. Γιατί στην ζωή κανείς δεν είναι αλάνθαστος ή δεν δοκίμασε και το κακό. Και ποτέ μα ποτέ δεν μου βγήκε σε καλό. Είναι η ισχυρότερη συμβουλή, την οποία μπορώ να δώσω.
“Tu ne cede malis, sed contra audentior ito”
(Μην ενδίδεις στις κακοτυχίες, αλλά με περισσότερη τόλμη προχώρησε εναντίον τους)
― Βιργίλιος, Αινειάδα.