Άραγε πόσο δύσκολο είναι να φτιάξεις μία ταινία; Έχοντας “κολλήσει” για πολλοστή φορά μέσα στα χαμένα σενάρια και τους τρόπους υλοποίησης γράφω αυτό το άρθρο για να… ξεχάσω! Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται το σλόγκαν: “Με ένα Άρλεκιν ξεχνιέμαι”!
Υπάρχει μία (άκρως λανθασμένη) εντύπωση πως η δημιουργία της ταινίας είναι κάτι συναρπαστικό! Ειδικά βλέποντας κάποιες σκηνές από το σετ μίας άλλης σκηνής, όπου γυρίζεται μία ταινία. Δεν εννοώ βέβαια από ταινίες του Χόλλυγουντ,, διότι ούτε εγώ γνωρίζω κάτι από αυτές, αλλά από ταινίες μικρού μήκους κυρίως, οι οποίες υλοποιούνται κατά κόρον.
Αλλά δεν είναι ακριβώς αυτό, το οποίο φαίνεται.
Για να δούμε λοιπόν κάπως καλύτερα και να προσεγγίσουμε το θέμα από την ρεαλιστική του πλευρά:
- Το σενάριο. Το σενάριο είναι ο κορμός, ο σκελετός μίας ταινίας. Με κακό σενάριο και άριστους ηθοποιούς η ταινία δεν σώζεται. Με καλό σενάριο και κακούς ηθοποιούς… σώζεται. Με καλό σενάριο και καλούς ηθοποιούς το ιδανικό! Αλλά ποιο σενάριο; Επειδή γράφω ο ίδιος τα σενάρια των ταινιών μου αναρωτιέμαι πώς γίνεται (δεν μπορώ κι εγώ να κατανοήσω τον μηχανισμό). Το σενάριο έχει πολλές παραμέτρους. Μία είναι η υπόθεση, άλλη ο αριθμός των σκηνών και των ηθοποιών και άλλη το τι ακριβώς θέλεις να δείξεις. Όταν το γράφεις στην πορεία σκέφτεσαι και άλλες εκδοχές και συνεχώς νέες ιδέες σου καρφώνονται στο μυαλό σου και σε προκαλούν. Αλλά το σενάριο είναι η τέχνη του κλαδέματος. Πρέπει να κόβεις και να είσαι σταθερός στη βασική σου ιδέα.
Από τα δυσκολότερα, κατά τη γνώμη μου “έργα”… αρκετό να σε κουράσει και να σε απογοητεύσει. Και ακόμα δεν ξεκίνησες!
- Όταν μετά από πολλές σκέψεις και αλλαγές το ετοιμάσεις, κάπου θέλεις να το μοιραστείς. Εκεί ενδέχεται να ακούσεις αρνητικές κριτικές. Για να είμαι ειλικρινής δεν το έχω αντιμετωπίσει αυτό, αλλά ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί με εμπιστεύονται και έχουν παρόμοια στάση ζωής. Αλλά αυτό δεν είναι ο κανόνας.
- Το επόμενο βήμα είναι η εύρεση των ηθοποιών. Δεν μπορώ να ισχυριστώ πως έχω δυσκολία εδώ. Αλλά το ζήτημα είναι η διαθεσιμότητα. Και το δυσκολότερο είναι να συμπίπτουν οι διαθεσιμότητες όλων τις ίδιες χρονικές περιόδους. Και δεν είναι πάντα εύκολο να απαιτήσεις από εργαζόμενους να σου διαθέσουν ένα ή περισσότερα Σαββατοκύριακα προκειμένου να υλοποιήσεις μία ταινία σου. Ας αφήσουμε πως υπάρχουν περιπτώσεις, όπου θα πρέπει αυτό να γίνει καθημερινή και μάλιστα πολύ νωρίς το πρωί…
- Ας υποθέσουμε λοιπόν πως μέχρι εδώ τα καταφέραμε. Την πολυπόθητη ημέρα των γυρισμάτων κάποιος βασικός ηθοποιός θα έχει ένα οικογενειακό του θέμα και θα το μάθεις είτε το προηγούμενο βράδυ είτε το πρωί των γυρισμάτων και δεν θα μπορεί να παρευρεθεί. Ακυρώνονται τότε όλα. Με τη δεύτερη φορά ακυρώνεται η ταινία!
Στην τοποθεσία, την οποίαν με τόσο κόπο επέλεξες περπατώντας ώρες και ώρες τους προηγούμενους μήνες στο καίριο σημείο του πλάνου θα συναντήσεις ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο, το οποίο ποτέ άλλοτε δεν ήταν εκεί. Ή θα είναι, εάν πρόκειται για την εξοχή, ένας αγρότης λίγο πιο πέρα με ένα αλυσοπρίονο να κλαδεύει ή να έχει κλείσει το δρόμο με το αγροτικό του. Το αλυσοπρίονο δημιουργεί θόρυβο. Το ίδιο και ένα αεροπλάνο, το οποίο θα περάσει ακριβώς στην κρίσιμη στιγμή, όπου ο πρωταγωνιστής σου θα λέει την καλύτερη ατάκα.
Να αφήσω στην άκρη πως εκείνη την ημέρα θα διαπιστώσεις πως η εφεδρική μπαταρία δεν είναι φορτισμένη ή θα έχεις ξεχάσει το καλώδιο του μικροφώνου. Αυτά δεν τυχαίνουν συχνά είναι αλήθεια, αλλά υπάρχουν και απρόβλεπτα. Πριν από καιρό πηγαίνοντας για μία κινηματογράφηση σε κάποιο ορεινό σημείο η κάμερα κάπως άνοιξε και φτάνοντας εκεί η μία μπαταρία είχε εξαντληθεί.
Να μην αναφέρω τα σκουπίδια, τα οποία υπάρχουν και στα πλέον απομακρυσμένα σημεία και αναρωτιέσαι πώς γίνεται αυτό. Κάποιο παράλληλο σύμπαν σκουπιδιών, το οποίο συναντά τα χαμένα ζευγάρια από τις κάλτσες του πλυντηρίου.
- Δεν θα ήθελα να επεκταθώ άλλο στα προηγούμενα, διότι είναι ατελείωτα τα όσα μπορούν να συμβούν εκεί την καλύτερη στιγμή, όπως νομίζεις, της δημιουργίας σου. Διότι η ώρα της αλήθειας είναι μόλις ανοίξεις τον υπολογιστή σου να δεις τι πλάνα έχεις. Στο καλύτερο πλάνο σου ένα χέρι βρέθηκε να χαιρετά. Σκόνταψες και δεν το πήρες είδηση και το πλάνο κουνήθηκε, ο ήχος δεν καταγράφτηκε διότι το καλώδιο δεν έκανε καλά επαφή και ούτω καθ΄ εξής. Είσαι στο Βασίλειο των Εγκεφαλικών!
- Το μοντάζ τώρα. Ας υποθέσουμε πως όλα πήγαν καλά. Το μοντάζ είναι το δυσκολότερο από όλα. Έχει ειπωθεί πως στην πραγματικότητα μία ταινία είναι… τρείς: μία αυτή, την οποίαν έχεις στο μυαλό σου, μία την οποίαν κινηματογραφείς και μία στην οποίαν τελικά καταλήγεις και η οποία σχεδόν πάντα δεν έχει καμία σχέση με την πρώτη!
- Τελείωσες και είσαι τόσο χαρούμενος! Τι έγραψα; Τελείωσες; Τώρα μόλις άρχισες! Διότι το ερώτημα είναι τι να την κάνεις! Τη δείχνεις στους ανθρώπους, οι οποίοι συμμετείχαν, τους αρέσει αλλά μετά; Τη στέλνεις στα φεστιβάλ και δεν προκρίνεται, τη δείχνεις σε ανθρώπους, οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να την προβάλουν και απορρίπτεται, την παρουσιάζεις και βλέπεις ελάχιστο ενδιαφέρον. Κανένας δεν ενδιαφέρεται. Φυσικά ακούς και κάθε είδους κριτική, ώστε να δικαιολογήσουν τα όχι τους. Έχεις ΗΔΗ εισέλθει στο Βασίλειο των ΟΧΙ και των Απογοητεύσεων!
Ωστόσο εσύ πιστεύεις ότι αυτό, το οποίο δημιούργησες αξίζει πραγματικά. Εάν είσαι τυχερός ίσως λάβεις κάποιες διακρίσεις και αυτό σου δίνει μία ανάσα και αχτίδα αισιοδοξίας. Κάποιοι λοιπόν εκτιμούν αυτό για το οποίο κοπίασες. Είναι πολύ σημαντικό, αλλά μην ξεχνάς πως για κάθε δική σου διάκριση υπάρχουν άλλοι εκατό απογοητευμένοι, οι οποίοι αντιμετώπισαν τα ίδια και περισσότερα εμπόδια και κατάφεραν να δημιουργήσουν την ταινία τους. Ισχύει βέβαια και για εσένα, εάν είσαι μέσα στους εκατό.
- Η τύχη ( ; ) μπορεί ωστόσο να σου χαμογελάσει και να δεις πρόοδο και αναγνώριση. Και τότε μέσα στην ικανοποίηση σου ετοιμάζεσαι για το επόμενο ταξίδι, την επόμενη ταινία σου! Είναι ευκολότερο τώρα; Νομίζεις! Η επόμενη ταινία και κάθε επόμενη είναι εκθετικά δυσκολότερη από την προηγούμενη. Γιατί; Διότι τώρα έχεις εικόνα όλων των προηγουμένων, οι απαιτήσεις σου έχουν μεγεθυνθεί παρασύροντας και όλα τα εμπόδια μαζί τους ΚΑΙ αυτά μεγεθυμένα! Οι ηθοποιοί και το κοινό σου έχουν σαφώς μεγαλύτερες προσδοκίες και αυτό σου δημιουργεί επιπρόσθετο άγχος. Γνωρίζεις τα προηγούμενα λάθη σου και πιστεύεις πως θα τα ξεπεράσεις, διότι όπως και να έχει το ζήτημα είσαι καλύτερος κινηματογραφιστής πλέον, αλλά… ΤΩΡΑ είναι οι προκλήσεις! Έχεις εισέλθει πλέον στο Βασίλειο των Κρυμμένων Εμποδίων!
- Το χειρότερο; Νομίζεις πως ΜΟΝΟ σε εσένα συμβαίνουν όλα αυτά! Είναι απίστευτο, αλλά και στους μεγαλύτερους σκηνοθέτες παγκοσμίως με τεράστιες καλλιτεχνικές και εμπορικές επιτυχίες το μοτίβο επαναλαμβάνεται με την ίδια ακριβώς σειρά και συχνότητα! Γιατί νομίζεις πως οι δάφνες από τις Κάννες ή ένα Όσκαρ θα σου έχουν με κάποιο μαγικό τρόπο εξαλείψει και συντρίψει τα Βασίλεια των Εγκεφαλικών, του ΟΧΙ και των Απογοητεύσεων, όπως και το Βασίλειο των Κρυμμένων Εμποδίων. ΔΕΝ ισχύει!
ΤΩΡΑ είναι που θα ζεις συνεχώς ΚΑΙ στα τρία Βασίλεια!
Και εάν παρεμπιπτόντως νομίζεις πως εάν είχες οικονομική επιφάνεια και άνεση θα είχες λιγότερα να αντιμετωπίσεις πάλι σφάλλεις. Ίσως κάπου σε κάποιες ταινίες σου να είσαι σε καλύτερη μοίρα από τους άλλους. Αλλά δεν αρκεί αυτό ειδικά εάν έχεις επιλέξει να παραμείνεις στον χώρο. Τα χρήματα τελειώνουν και πονάει περισσότερο όταν χάνονται χωρίς να αποδίδουν. Ενώ όταν δεν έχεις πόρους ο πόνος είναι μικρότερος!
Συνήθως οι επόμενες ταινίες χρονικά απέχουν η μία από την άλλη και είσαι μεγαλύτερος ηλικιακά, έχεις περισσότερες υποχρεώσεις, η εργασία σου εάν είναι διαφορετική είναι περισσότερο επίπονη και όλα αυτά συντελούν στο να σου καταναλώνουν το βασικό σου καύσιμο: την ενέργειά σου!
- Τι μένει τελικά από όλα αυτά; Σκέφτεσαι να εγκαταλείψεις; Ίσως και αυτό να είναι μία σώφρων επιλογή αλλά τότε μάλλον δεν σου ταίριαζε αυτός ο τομέας όσο νόμιζες προηγουμένως.
Δεν αξίζει να δημιουργήσεις μία ταινία; Κάθε άλλο! Αξίζει εκατό φορές! Τι σου μένει λοιπόν; Μόνο ένα: η επιμονή! Η επιμονή ΣΟΥ!
Κάθε ημέρα και μία μάχη εις τριπλούν, κάθε ημέρα μία νίκη και δύο ήττες, αλλά αυτό το μικρό βήμα κάθε φορά είναι αρκετό.
Journey Forth: Συνέχισε το ταξίδι σου!
