‘Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα περιστατικά του τελευταίου μεγάλου πολέμου αφορά εις την αυτοβύθιση του Γερμανικού θωρηκτού Γκραφ Σπέε (Admiral Graf Spee) .
Η ιστορία έχει πολύ συνοπτικά ως ακολούθως:
Η Γερμανική ναυτική ηγεσία αποφάσισε να παραβεί με εύσχημο και έξυπνο τρόπο τους περιοριστικούς όρους περί εξοπλισμών της συνθήκης των Βερσαλλιών και έδωσε εντολή για την κατασκευή 3 θωρηκτών “τσέπης”, όπως ονομάστηκαν. Αυτά διέθεταν μεγάλες μαχητικές ικανότητες και αποτελούσαν επίφοβες μονάδες του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού (ίσως υπερτιμημένες)….
Δεν είμαι βέβαια …Ναύαρχος για να εξηγήσω με σαφήνεια τις ειδικές πολεμικές τακτικές, αλλά οι Γερμανοί Ναύαρχοι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα πλοία ως εν δυνάμει …πειρατικά. Μοναχικοί λύκοι να ταξιδεύουν στις θάλασσες και να βυθίζουν οτιδήποτε εχθρικό συναντούσαν… Το Γκραφ Σπέε μαζί με τα αδελφά του πλοία είχαν πολλούς κατασκευαστικούς νεωτερισμούς (όπως λχ οι λαμαρίνες τους ήταν οξυγονοκολλημένες, για μικρότερο βάρος, και μεγαλύτερη ταχύτητα). Το ωραίο είναι πως η Συνθήκη των Βερσαλλιών επέβαλε στη Γερμανία περιορισμό σχετικά με το εκτόπισμα των πλοίων, τα οποία μπορούσε να κατασκευάσει (ήταν έως 10,000 τόνων, αλλά δεν καθόριζε το …διαμέτρημα των πυροβόλων, τα οποία εδύναντο να φέρουν)…
Αλλά όλα καλά μέχρι εδώ… Το Γκραφ Σπέε κινήθηκε από τις αρχές του πολέμου έως το τέλος του 1939 (ελάχιστους μήνες δηλαδή) στις περιοχές του Νοτίου Ατλαντικού και Ινδικού, όπου βύθισε κάποια εχθρικά πλοία…
Φυσικά το Αγγλικό Ναυαρχείο -πολύ πιο έμπειρο- συγκρότησε εννέα στολίσκους για τον εντοπισμό και εξόντωση αυτών των πειρατικών… Η ιστορία θα μπορούσε να τελειώσει σε αυτό το σημείο, αν σας έλεγα πως -προφανώς- το Γκραφ Σπέε εντοπίστηκε και τελικά βυθίστηκε μετά από μία σπουδαία ναυμαχία… Δεν νομίζω εξ΄ άλλου πως όσο “τσέπης” και να ήταν ένα θωρηκτό θα μπορούσε να κρυβόταν επ΄ άπειρον…
Αλλά τα πράγματα δεν έγιναν κατ΄ αυτόν τον τρόπο. Το Γκραφ Σπέε όντως εντοπίστηκε και αν και ισχυρότατο δεν απέφυγε μία εμπλοκή, η οποία το τραυμάτισε σε έναν βαθμό. Υποθέτω πως εν καιρώ πολέμου ένα πλοίο όταν υποστεί ζημιές δεν είναι σε θέση ούτε να τις επισκευάσει άμεσα, ούτε να λειτουργήσει και να πολεμήσει με τον ίδιο τρόπο, όπως πριν…
Το πρώτο μεγάλο λάθος του Κυβερνήτη του Γκραφ Σπέε ήταν η εμπλοκή. Αυτό έγινε από λάθος εκτίμηση του Κυβερνήτη του Χάνς Λάνγκστντορφ (Hans Langsdorff), ο οποίος αν και λαμπρός και ιπποτικός προέρχεται από το ανθρώπινο γένος, το οποίο ρέπει προς τα λάθη… Νόμισε απλά πως επρόκειτο για νηοπομπή εμπορικών πλοίων, ενώ αντιθέτως βρέθηκε εμπρός σε τρία κατώτερα μεν σε δύναμη πυρός αλλά καταδρομικά δε του Αγγλικού Πολεμικού Ναυτικού.
Αν και οι βλάβες του δεν ήταν τόσο σοβαρές, ώστε να καθιστούν το θωρηκτό ανήμπορο (βέβαια με 37 νεκρούς και 60 τραυματίες τι σημαίνει σοβαρή βλάβη είναι ένα θέμα), ο Λάνγκσντορφ αποφάσισε να αποπλεύσει στον ουδέτερο λιμένα του Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, η οποία ήταν τότε αμέτοχη.
Αυτό ήταν το δεύτερο μεγάλο λάθος του. Η Ουρουγουάη ήταν κατά βάση …περισσότερο Αγγλόφιλη παρά Γερμανόφιλη!
Το τρίτο μεγάλο λάθος του ήταν πως εξαπατήθηκε πιστεύοντας τις πληροφορίες, τις οποίες οι Άγγλοι διέδωσαν τεχνηέντως πως είχε καταφθάσει ολόκληρος σχεδόν ο …Αγγλικός στόλος έξω από το λιμάνι και τον περίμενε… Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί, πως αυτό έγινε μέσω υποκλοπής των επικοινωνιών από την Γερμανική κατασκοπία, πράγμα, το οποίο εγνώριζαν οι Άγγλοι (!) και μετέδιδαν απόρρητες και ασφαλείς πληροφορίες (δήθεν), ώστε να εξαπατήσουν τους Γερμανούς και το κατάφεραν τόσο εύκολα…
Μετά από όλα αυτά ο Κυβερνήτης αποφάσισε να αυτοβυθίσει το Γκραφ Σπέε στα ανοικτά του Ρίο ντε λα Πλάτα χωρίς να πέσει ούτε μία κανονιά και χωρίς να συμβεί απολύτως τίποτα…
Εν κατακλείδι:
Η Γερμανία κατάφερε να “ξεγελάσει” τους όρους της οποίας ετέθησαν από τις συνθήκες με την κατασκευή τόσο έξυπνων πλοίων.
Ανέθεσε την διοίκηση τους σε ικανότατους ναυτικούς. Ο Λάνγκσντορφ ήταν ένας λαμπρός αξιωματικός.
Υπέκλεπτε τις επικοινωνίες του εχθρού και γνώριζε τι ακριβώς συμβαίνει…
Μέχρι εδώ όμως…
Ο αντίλογος:
Όσο ισχυρό κι αν ήταν το Γκραφ Σπέε δεν ήταν …άτρωτο, (ενεπλάκη σε ναυμαχία χωρίς να εκτιμήσει τις συνέπειες).
Μπορεί ο Λάνγκσντορφ να ήταν σπουδαίος αξιωματικός, αλλά στην πολιτική αντίληψη δεν ήταν ιδιαίτερα οξύνους… (κατέπλευσε στην Ουρουγουάη).
Εξαπατήθηκε και πίστεψε σε λάθος πληροφορίες χωρίς να δοκιμάσει καν να πολεμήσει… Είχε πιθανότητες να κερδίσει ή να διαφύγει ακόμα και αν ολόκληρος ο στόλος τον κυνηγούσε. Αποδείχθηκε μόνο λύκος και όχι αλεπού, ενώ απέφυγε να διεκδικήσει τις όποιες πιθανότητες επιτυχίας.
Στο όνομα ενός “ιπποτισμού”, εγωισμού και υπεροψίας και για να μην δώσει στον εχθρό την ικανοποίηση της νίκης θυσίασε μία σπουδαία μονάδα χωρίς αντίτιμο. Δεν διαφωνώ, ο ψυχολογικός παράγων είναι τεραστίας σημασίας και ελπίζω να μην θεωρήσετε πως δεν σέβομαι απόλυτα αποφάσεις αυτής της μορφής, αλλά στον πόλεμο -και όχι μόνον- ένας ζωντανός στρατιώτης είναι πολύ πιο χρήσιμος από έναν νεκρό ήρωα, (πόσω μάλλον όταν έχουμε ζητήματα λογιστικής υφής, όπως την απώλεια μίας σπουδαίας μονάδας)…
Εν τέλει σε αυτό το θαυμαστό περιστατικό του Δευτέρου παγκοσμίου Πολέμου φάνηκε πως η Γερμανία ήταν ήδη καταδικασμένη. Τώρα το αν πήρε στο λαιμό της και τις μισές χώρες του Κόσμου και μερικά εκατομμύρια αθώων, δεν είναι η πρώτη της φορά…
Η ιστορία επαναλαμβάνεται…
Α και μία λεπτομέρεια. Τι απέγινε ο Λάνγκσντορφ;
Σε τρείς ημέρες από την αυτοβύθιση του πλοίου του αυτοκτόνησε…
