Είναι ένα ζήτημα!
Όπως γνωρίζετε δεν θα συναντήσετε καθόλου χωριάτικα σπίτια με υπόγεια… Βλέπετε ήταν έξω από τις ανθρώπινες δυνάμεις η εκσκαφή ενός οικοπέδου για υπόγειο και μετά η κατασκευή του πέτρινου τοίχου.
Στα ορεινά χωριά, όπου τα διώροφα είναι ο κανόνας και το βραχώδες υπόστρωμα εκ των ουκ άνευ το λεγόμενο “κατώι” ήταν το ανάλογο του υπογείου. Ούτε λόγος να γίνεται φυσικά για εκσκαφές ή διαμόρφωση. Το φυσικό πέτρινο δάπεδο και πάνω του το κτίσμα. Στο κατώι κατοικοέδρευαν τα κατοικίδια ζώα και τα βαρέλια με κρασί και τσίπουρο, καθώς και τα ξύλα για το τζάκι.
Αυτή ήταν η λειτουργία…
Συνεπώς ανάγκη υπογείων δεν υφίστατο… Μάλιστα επειδή οι κλίσεις των εδαφών είναι απότομες (η Ελλάδα είναι μία ορεινή χώρα), οι παλαιοί μαστόροι εκμεταλλεύονταν πλήρως αυτήν την ιδιομορφία και κατασκεύαζαν κτίρια τριών περίπου ορόφων με το ισόγειο να είναι περίπου ημιυπόγειο…
Θα εκπλαγείτε πάντως εάν δείτε την τεχνική θεμελίωσης σε βράχο. Σας συνιστώ να το προσέξετε στα κάστρα σε διάφορες βραχώδεις κορυφές…
Γενικά πάντως πέτρινα καλοχτισμένα σπίτια θα εντοπίσετε σε ορεινά μέρη και όχι στις πεδιάδες…
Τι κάνουμε όμως σήμερα, όταν επιθυμούμε ένα πέτρινο σπίτι με υπόγειο σε ένα αργιλώδες έδαφος; Το σημαντικότερο πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός πως ο πέτρινος τοίχος έχει πάχος τουλάχιστον 50 εκατοστά και πρέπει να θεμελιωθεί σωστά! Τοιχίο υπογείου με πάχος 50 εκ. (λέμε τώρα!) σημαίνει πως απλά γίνεστε “χορηγός” της τοπικής επιχείρησης παραγωγής οπλισμένου σκυροδέματος!
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι, τεχνικά ορθοί τους οποίους δεν θα περιγράψω, διότι είναι ένα ζήτημα, το οποίο κυρίως αφορά μηχανικούς, απλώς να γνωρίζετε πως μπορεί να γίνει με τοιχία πάχους 25 εκ. περίπου και μία διάταξη θεμελίωσης, η οποία θα πρέπει να λαμβάνει στα υπ΄ όψιν της, τις “ωθήσεις” του πέτρινου τοίχου (λόγω βάρους) προς το εσωτερικό του υπογείου. Αυτό “λύνεται” σε έναν βαθμό και με την κατασκευή κανονικής πλάκας δαπέδου –οροφής υπογείου- από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν).
Εάν όμως με ερωτήσετε γενικά θα σας συνιστούσα να εκμεταλλευτείτε τα πρανή και να κινηθείτε (εάν πρόκειται για πεδινό σημείο) υπέργεια με περισσότερα κτίσματα. Οι εκσκαφές (πολυδάπανες όταν τα εδάφη είναι βραχώδη) ας περιοριστούν μόνο σε βοηθητικό μηχανολογικό εξοπλισμό (εάν απαιτείται) και στις εγκαταστάσεις αποχέτευσης.
Η συμβουλή μου αυτή αφορά μόνο θέματα κόστους και όχι τεχνικής ικανότητας.
Συνεπώς η απάντηση:
Ναι σαφώς μπορούν να γίνουν υπόγεια σε πέτρινα κτίσματα, δεν διαφέρουν (πολύ) από τα κοινά υπόγεια των συμβατικών κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα και δεν επηρεάζουν σε καμία περίπτωση αρνητικά τη στατικότατα του υπέργειου πέτρινου κτίσματος. Πρέπει ωστόσο να τηρηθούν πολλές τεχνικές λεπτομέρειες σύνδεσης ώστε να εξασφαλισθεί η ομοιογενής συμπεριφορά του κτιρίου στις (δεδομένες) σεισμικές ωθήσεις…
