Στην ζωή σου ποτέ δεν γνωρίζεις ακριβώς τα προνόμια, τα οποία σου έχουν παραχωρηθεί. Ειδικά μάλιστα εάν διαπνέεσαι και από μία έμφυτη κακοτροπιά, τότε έχεις εξασφαλίσει μία θέση στο πάνθεον των «κολλημένων». Πολλές φορές διαμαρτύρεσαι γιατί το έδαφος είναι πολύ παχύρευστο και δεν μπορείς να τρέξεις, αλλά αγνοείς πως το παχύρρευστη υγρό, το οποίο σε εμποδίζει είναι το… μέλι.
Ένα από τα μεγαλύτερα προνόμια στην Ελλάδα είναι η μητρική σου γλώσσα. Ξεκινάς την ζωή σου με έναν ανοξείδωτο Ελβετικό σουγιά των 50 εξαρτημάτων, όταν άλλοι (και αυτοί αποτελούν και την συντριπτική πλειοψηφία) ξεκινούν με ένα κατσαβίδι ή έστω με έναν συνδυασμό 12 εξαρτημάτων.
Τούτο, διότι η δομή μίας γλώσσας (κατά τη γνώμη μου) δομεί και το μυαλό σου. Γι’ αυτό και η εκμάθηση μίας άλλης γλώσσας σου παρέχει αφ’ ενός μεν τη δυνατότητα να γνωρίσεις έναν άλλον πολιτισμό αφ’ ετέρου να επεκτείνει τις δομές του μυαλού σου.
(Στο σημείο αυτό επισημαίνω την τεράστια επίδραση στον τρόπο σκέψης του Τουρκικού λαού, η οποία επήλθε με την αναγκαστική τροποποίηση του Αραβικού αλφαβήτου σε Λατινικό, από τον Κεμάλ Ατατούρκ, μία παράμετρος, η οποία ίσως δεν έχει διερευνηθεί νομίζω σε βάθος).
Παρ΄όλα αυτά η μητρική σου γλώσσα είναι το βασικό σου εργαλείο.
Η Ελληνική γλώσσα είναι ισχυρότατη κατά τούτο: είναι η γλώσσα της φιλοσοφίας και των τεχνών. Χρησιμοποιώντας αυτό το εργαλείο και επεκτείνοντας το μπορείς να σκέπτεσαι καλύτερα.
Προσωπικά αν και γνωρίζω επιπλέον δύο πολύ καλά και τρεις – τέσσερεις ακόμα στις δομές τους γλώσσες δεν μπορώ να σκέφτομαι και να ομιλώ παρά μόνο στην Ελληνική.
Το ζήτημα ωστόσο της επικοινωνίας των ανθρώπων είναι κάπως διαφορετικό. Διότι άλλο πως σκέπτεσαι, άλλο πως επικοινωνείς. Και αυτό το πρόβλημα το συνέλαβε ένας σπουδαίος άνθρωπος από τον προ-προηγούμενο αιώνα: ο Ελιέζερ (Λάζαρος) Ζάμενχωφ. Ο Ζάμενχοφ ήταν οφθαλμίατρος Πολωνο-Εβραϊκής καταγωγής. Γεννήθηκε στο Μπιαλιστόκ της Πολωνίας (τότε όμως υπό Ρωσική κατοχή) σε έναν τόπο, όπου κατοικούσαν Ρώσοι, Λιθουανοί, Πολωνοί Γερμανοί και Εβραίοι. Και όπως ο ίδιος έγραψε ο ένας έβλεπε τον άλλον ως εχθρό του. Οι φιλονικείες συνήθεις, οι οποίες κατέληγαν σε αιματηρά επεισόδια ή σε όργανωμένες επιθέσεις, όπου ως συνήθως περισσότερο υπέφεραν οι Εβραίοι.
Ο Ζάμενχωφ λοιπόν μετά από ένα μεγάλο σκεπτικό περιπλάνησης κατασκεύασε την τεχνητή γλώσσα Εσπεράντο. Μία εξαιρετικά ευφυής σύλληψη και ιδέα ενός παγκόσμιου εύκολου και προσιτού τρόπου απλής επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Ο ίδιος είχε διαπιστώσει από την εμπειρία του στο Μπιαλιστόκ πως δεν ήταν οι θρησκευτικές ή οι εθνικές διαφορές το πρόβλημα όσο η αδυναμία επικοινωνίας.
Η εσπεράντο από μόνη της αποτελεί ένα διανοητικό κεφάλαιο, το οποίο σας συνιστώ να μελετήσετε προσεκτικά. Θα εκπλαγείτε αποκτώντας άλλο ένα διαφορετικό πολυεργαλείο!
Δεν είναι σκοπός του άρθρου μου να επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Το ερέθισμα σας παρέχω.
Και μαζί και μία ενδιαφέρουσα πληροφορία για όσες/ους διαβλέπουν και περισσότερο πρακτικά οφέλη. Οι Κινέζοι γνωρίζοντας εμφανώς την δυσκολία της γλώσσας τους (μακράν δυσκολότερη και πολυπλοκότερη από την Ιαπωνική ή την Κορεατική) ήδη έχουν προβεί στην χρήση της εσπεράντο σε αρκετούς τομείς για την διευκόλυνση των αλλοδαπών.
Στην πραγματικότητα υφίσταται ένας ιμπεριαλισμός στις γλώσσες. Ανά τους αιώνες και ανά περίοδο ήταν διαφορετική η κυρίαρχη γλώσσα. Και αυτό καθόριζε και την κυριαρχία σε πάμπολλους τομείς: εμπόριο, επιστήμες, λογοτεχνία, πολιτική.
Με ένα κάπως πολύ εξεζητημένο επιχείρημα, μαθαίνοντας Αγγλικά αποδέχεσαι τρόπον τινά και την Αμερικανική (Αγγλική) κυριαρχία, όπως οι Ανατολικοί μάθαιναν Ρωσικά. Βέβαια είναι πρακτικοί οι λόγοι, αλλά όχι και τόσο και δείτε και στις αποικίες ποια ήταν η δεύτερη γλώσσα μετά την τοπική… (Αλγερία-Αίγυπτος τα Γαλλικά ως ένα απλό παράδειγμα).
Η εσπεράντο δεν έχει εθνική χροιά. Και η ετοιμολογία της εξ’ ορισμού εμπεριέχει την λέξη ελπίδα και όσες/οι γνωρίζετε Λατινικά ή Ιταλικά θα το αντιληφθείτε αμέσως (αυτός ήταν εξ’ άλλου και ο σκοπός του ηθικότατου Ζάμενχωφ).