Χθες το βράδυ παρακολούθησα την αριστουργηματική κινηματογραφική ταινία “Η Κάλπικη Λίρα”. Νομίζω από τις καλύτερες παραγωγές του Ελληνικού Κινηματογράφου.
Η ταινία είναι του 1955, μιάς φαινομενικά τόσο μακρινής περιόδου… Κι όμως δεν έχει αλλάξει τίποτα. Τα θέματα της ταινίας παραμένουν πάντοτε ζωντανά. Διότι αυτός είναι ο άνθρωπος.
Η ταινία αποδεικνύει αυτό, το οποίο είναι γνωστό στον κινηματογραφικό χώρο:
Δεν είναι τα τεχνικά μέσα, ούτε οι υπερπαραγωγές, οι οποίες κάνουν τη διαφορά. Είναι η υπόθεση (το σενάριο) και η υποκριτική τέχνη. Η κινηματογραφία και το μοντάζ εξ’ άλλου είναι τόσο απλά και ξεκάθαρα.
Μία από τις πιο όμορφες φράσεις της είναι αυτή, την οποία ο Βασίλης Λογοθετίδης εκστομίζει μόλις πιάνει στα χέρια του το δημιούργημα του, την κάλπικη λίρα:
“Μία κάλπικη λίρα, η οποία κόστισε εκατό γνήσιες!”
Κι αυτό είναι το νόημα της πρώτης ιστορίας. Και αναρωτιέμαι πόσο αληθινό είναι αυτό και πόσο απαράλλακτο ανά τους αιώνες. Διότι η γοητεία του ιδεατού ή ψεύτικου είναι σχεδόν ασυναγώνιστη. Και πόσος γνήσιος εαυτός ξοδεύεται για έναν κάλπικο…
Αλλά δεν είναι ορθόν να κατηγορηθεί ο δύσμοιρος χαράκτης, ο οποίος μάζευε λίρα-λίρα μια ζωή χωρίς να χαρεί τίποτα. Και εάν θέλετε τη γνώμη μου άξιζαν οι 100 μίζερες (αλλά και έντιμες) λίρες της ζωής του να ξοδευτούν για μια γυναίκα.
Κι εδώ προσεγγίζω το βαθύτερο μήνυμα, το οποίο πιστεύω (αν και δεν μπορώ ποτέ να είμαι βέβαιος) πως είχε ο αυτοδίδακτος σεναριογράφος-σκηνοθέτης Γιώργος Τζαβέλλας στο μυαλό του:
Στην τεράστια αξία της στιγμής.
Στην τελευταία ιστορία η πλουσία κοπέλα (Έλλη Λαμπέτη) απαρνιέται τον βαθύτατο έρωτα της για τον πάμφτωχο αλλά και ταλαντούχο ζωγράφο (Δημ. Χορν), διότι δεν μπορούσε να ανθέξει την ζωή αυτή. Προτίμησε έναν άνδρα, ο οποίος εν γνώσει του της εκμυστηρεύτηκε πως νοιώθει για αυτήν την χειρότερη μορφή του έρωτα: τον απελπισμένο έρωτα.
Κι όμως μέσα στην συμβατική της ζωή η Αλίκη της ταινίας γνώριζε, διότι είχε ζήσει τη στιγμή της απόλυτης ευτυχίας και του έρωτα. Επέλεξε άλλον δρόμο, αλλά ΓΝΩΡΙΖΕ!
Η αξία της στιγμής έγκειται στην μοναδικότητα της και το ύψος της. Είναι όπως ο σεισμός στο σεισμογράφημα. Δεν κινείται τίποτα και κάποια στιγμή η βελόνα εκτοξεύεται στον σεισμογράφο. Μπορεί να μείνουν συντρίμμια αλλά…
Εάν θέλετε την άποψή μου: ναι ξοδέψτε 100 γνήσιες για μία κάλπικη εάν αυτό πρόκειται να σας ανεβάσει στην κορυφή των Ιμαλάϊων. Διότι όταν θα είστε στην πεδιάδα και θα την κοιτάτε από μακριά θα γνωρίζετε, πως κάποτε ήσασταν κι εσείς εκεί.
