Υπάρχει μία ασπρόμαυρη φωτογραφία, την οποία όταν την βλέπω νοιώθω κάπως παράξενα. Δείχνει ένα πάρα πολύ πλούσιο αλλά και λιτό σπίτι με μία τεράστια πισίνα. Δεν είναι όμως το σπίτι , το οποίο μου προκαλεί μελαγχολία στην φωτογραφία, αλλά μία οικογένεια, η οποία παρουσιάζεται μέσα σε αυτήν. Ένα ανδρόγυνο με το κοριτσάκι τους. Όλοι σε μία απέραντη ευτυχία με μία λάμψη και μία απέριττη κομψότητα.
Η φωτογραφία αυτή απεικονίζει μία πολυτελέστατη κατοικία του Παρισιού.
Ποια είναι η νοσταλγία λοιπόν;
Το γεγονός ότι η φωτογραφία είναι του 1905.
Αμέσως σκέφτομαι πως αυτοί οι άνθρωποι ΔΕΝ γνώριζαν πως σε μόλις 9 χρόνια θα ξεσπάσει ο Α΄Π.Π. και σε περίπου 35 χρόνια ο επόμενος.
Δεν γνώριζαν πως ίσως ο νέος άνδρας σκοτωθεί στον πόλεμο, ίσως… Ίσως να αποφάσιζαν το 1912 να ταξιδέψουν με την πρώτη θέση με τον Τιτανικό… ίσως… Ίσως να μην συνέβαιναν όλα τα προηγούμενα αλλά το 1940 με την κατάληψη του Παρισιού από τους Γερμανούς ίσως να αποστέλλονταν σε κάποιο στρατόπεδο θανάτου… Ίσως… Ίσως το σπίτι να το έχαναν από την κρίση του 1929… Ίσως…
Μπορεί τίποτα από τα προηγούμενα να μην συνέβαινε.
Μπορεί να έχουν συμβεί εντελώς διαφορετικά γεγονότα.
Το κοριτσάκι ίσως να σπούδαζε ιατρική και να ανακάλυπτε ένα εμβόλιο, το οποίο θα έσωζε εκατομμύρια ανθρώπους. Ίσως να έγραφε ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο. Ίσως… ίσως…
Ίσως σε όλα, εκτός από ένα εντελώς σίγουρο: ΔΕΝ γνώριζαν τίποτα, μα απολύτως τίποτα για την επόμενη ημέρα. Λάθος! Την επόμενη ώρα. Λάθος! Το επόμενο λεπτό και πάλι λάθος, ούτε καν το επόμενο δευτερόλεπτο!
Το 1905 ήταν μία σπουδαία χρονιά• από τις αγαπημένες μου ιστορικά. Τα γεγονότα σε ολόκληρο τον κόσμο έδιναν μία γεύση της συνέχειας. Αλλά τίποτα δεν ήταν δεδομένο. Η πρώτη Ρωσική επανάσταση με τα εκπληκτικά περιστατικά της από μόνη της είναι αρκετή να αφιερώσεις έναν χρόνο να τα διαβάζεις.
Ελλάδα 2016.
Μνημόνια, λιτότητα, ηθική κυρίως αθλιότητα, παρακμή και θλίψη, μαζί με δεσμεύσεις μέχρι το 2115 και προβλέψεις μέχρι το 2060…
Χα! Ας γελάσω! Σκεφτείτε την Ελλάδα του 1905 και του… 2016!
Τίποτα δεν ισχύει αγαπητές μου φίλες και φίλοι. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Το 1905 η Αμερική ακόμα ήταν μία μακρινή χώρα υποδοχής μεταναστών, η Μεγάλη Βρετανία πανίσχυρη αυτοκρατορία, η αποικιοκρατική Γαλλία το ίδιο, η Πρωσία σιδερόφραχτη, η Αυστροουγγαρία, η Τσαρική Ρωσία, η Οθωμανική αυτοκρατορία! Το 1918 η Ελλάδα γινόταν εδαφικά μεγάλη για να υποστεί την Μικρασιατική καταστροφή 4 χρόνια μετά.
Τι έμεινε μετά από λίγα μόλις χρόνια;
Τίποτα… Το 1918 τίποτα δεν ήταν το ίδιο σε τίποτα με το 1905. Οι προηγούμενες αυτοκρατορίες έγιναν καπνός. Ο καπνός όμως αυτός δεν εμπόδισε να ανάψει μία άλλη ακόμα μεγαλύτερη φωτιά σε δύο μόλις δεκαετίες. Η καταστροφή δεν ορίζει υποχρεωτικά την ελπίδα, αλλά ίσως γεννήσει ακόμα χειρότερη καταστροφή.
Αλλά ίσως και καλύτερες εποχές!
Τι είναι εκείνο το οποίο ήταν και είναι δεδομένο και στον απόλυτο έλεγχό μας;
Η δική μας ελεύθερη βούληση!
Σε βάθος χρόνου όλα τα προβλήματα πρακτικά λύνονται. Αλλά είναι τόσο ασαφές το χρονικό πλαίσιο επίλυσης και τόσο αβέβαιες οι καταστάσεις του μέλλοντος, ώστε να μην έχει νόημα αυτή η επίλυση τότε. Τα προβλήματα έχουν εγγενώς χρονική σφραγίδα. Αφορούν το τώρα και όχι το μετά, διότι ουδείς γνωρίζει το μετά.
Πως σκεπτόμαστε σήμερα όταν συμβαίνουν όλα αυτά γύρω μας και στην Ελλάδα και σε διεθνές επίπεδο;
Σκεφτόμαστε ΚΑΝΟΝΤΑΣ αυτό, το οποίο μπορούμε προς την καλή και ηθική κατεύθυνση. Σκεφτόμαστε και κάνουμε προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της ανθρωπότητας διδάσκοντας το καλό, εφαρμόζοντας το καλό, δημιουργώντας καλό με την έστω ελάχιστη δυνατότητα μας. Αλήθεια, ποιος από εμάς μπορεί να κρίνει τι σημαίνει “ελάχιστη”; Είστε σίγουροι πως το ελάχιστο δικό σας είναι μηδέν εμπρός σε κάποιου σπουδαίου δήθεν ηγέτη; Μην είστε καθόλου!
Δεν έχει (σχεδόν) καμία σημασία το τώρα. Αυτό παρέχει μόνο τα δεδομένα. Η σοφία είναι κρυμμένη στο μέλλον, ούτε στο παρελθόν ούτε στο παρόν. Εκεί περιμένει να την ανακαλύψουμε (ή ίσως καλύτερα να την δημιουργήσουμε).
ΕΣΥ αλλάζεις την ροή και την κατεύθυνση ΚΑΝΟΝΤΑΣ μέσω της πρόθεσης και κατόπιν της ελεύθερης σου βούλησης. Κάνοντας όμως.
Μην ενδίδετε σε ότι φαίνεται ισχυρό και υποτίθεται αναπόφευκτο. Κάθε ένας μας αξιολογείται από την στάση του ανεξαρτήτως επιβαλλομένων συνθηκών και η κοινή συνισταμένη θα ορίσει το αποτέλεσμα.
Η τεράστια ζημιά του λαϊκισμού (και η αναπόφευκτη άνοδος του φασισμού και του ολοκληρωτισμού) στην παγκόσμια σκηνή είναι ακριβώς η αδρανοποίηση της ελεύθερης βούλησης, η δημιουργία άβουλων μαζών μέσω ψευδαισθήσεων “σωτηρίας” και όλα αυτά πάντα με την λογική πως για τα δικά σου δεινά ευθύνεται κάποιος άλλος. Το ΔΙΚΟ σου μέλλον φυσικά σου το παρέχουν άκοπα και χωρίς εσύ να κάνεις τίποτα.
Δημιουργείστε τα γεγονότα και μην παραμένετε παθητικοί δέκτες. Μην παραδίδετε την ελεύθερη βούλησή σας!
Αυτό είναι το διακύβευμα του σήμερα και όχι το οικονομικό ψεύδος.
Σημ. Η φωτογραφία υπάρχει σε κάποιο παλαιό βιβλίο μου αρχιτεκτονικής, το οποίο δεν κατάφερα να εντοπίσω μέσα στο χάος… Αλλά και πάλι μετά σκέφτηκα πως δεν θα ήταν σωστό να την δημοσιεύσω, εφ’ όσον δεν γνωρίζω τίποτα για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, οι οποίοι αποθανατίστηκαν στον φακό.
