Ως συνήθως πολλά γράφονται, χάνεται η καθαρή σκέψη και μαζί και η σωφροσύνη. Και όταν απέχεις από την πραγματικότητα, αλλά αντιδράς σε οπτασίες, οπτασίες θα είναι οι επιτυχίες σου. Για να δούμε λοιπόν την κατάσταση, υπό το πρίσμα της Τουρκικής πλευράς, ώστε να κατανοήσουμε πώς πρέπει να πορευθούμε και να αντιδράσουμε.
- Η Αγία Σοφία
Το ζήτημα αυτό έχει να κάνει καθαρά με συμβολισμούς, οι οποίοι απευθύνονται μόνο στο εσωτερικό της Τουρκίας και το προφίλ, το οποίο θέλει να δημιουργήσει ο αρχηγός της. Η Αγία Σοφία ήταν Χριστιανικός ναός για 916 χρόνια, ενώ από την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 έως και το 1934 (σχεδόν μισή χιλιετία) ήταν… τζαμί. Εδώ και 86 όμως χρόνια λειτούργησε ως μουσείο και μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η επαναφορά της σε καθεστώς τζαμιού είναι μία κίνηση πολύ μεγάλου συμβολισμού για την Τουρκία, δηλωτική του οράματος του αρχηγού της περί ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
- Το Καστελλόριζο
Το σκεπτικό της Τουρκίας είναι πως χρησιμοποιώντας μικροσκοπικά νησάκια ως δικαιολογία, η Ελλάδα επιδιώκει να επεκτείνει την υφαλοκρηπίδα της σε χιλιάδες μίλια. Όταν αποκτάς ή προσπαθείς να αποκτήσεις φυσιογνωμία υπερδύναμης, αρχίζεις να “ενοχλείσαι” από… ψείρες στον κόρφο σου. Κάπως με αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνεται το θέμα η Τουρκία. Σκεφτείτε εάν τα Αντικύθηρα ήταν από ένα καπρίτσιο των διεθνών συμφωνιών υπό Τουρκική κατοχή και μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης η Τουρκία ασκούσε δικαιώματα, τα οποία θα απέρρεαν από αυτό το μικρό νησάκι, πως θα νοιώθαμε.
Αλλά το βαθύτερο μήνυμα δεν είναι η υφαλοκρηπίδα και τα κυριαρχικά δικαιώματα. Είναι το ίδιο σκεπτικό με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας. Πως οι συμφωνίες, οι οποίες καθόρισαν την κατάσταση στο Αιγαίο και τα δικαιώματα της Ελλάδας υπογράφτηκαν από μία τότε αδύναμη Τουρκία, υπό καθεστώς εκβιασμών. Η τότε λοιπόν Τουρκία “αναγκάστηκε” να δεχτεί αυτούς τους όρους πρώτα με τη συνήθη των Σεβρών και μετά με τη βελτιωμένη (για την Τουρκία, λόγω της κατάληψης των παραλίων της Μικράς Ασίας) συνθήκης της Λωζάνης. Τότε η Τουρκία ήταν μικρή και νικημένη. Τώρα όμως είναι και πάλι δυνατή –το σκεπτικό της διπλωματίας της- ώστε δεν υπάρχει λόγος να δέχεται τους όρους εκείνους. Και επειδή η Τουρκία πιστεύει πως είναι ισχυρή απαιτεί την επαναδιαπραγμάτευση των συνθηκών, τις οποίες –τονίζω- θεωρεί η ίδια πως υπέγραψε ως ηττημένη.
Παρατηρείτε λοιπόν, πως και στις δύο περιπτώσεις το ζητούμενο είναι ο επαναπροσδιορισμός της ιδέας της Τουρκίας στο εσωτερικό της. “Τότε ναι ήταν έτσι, σκέφτεται, τώρα είναι αλλιώς”.
- Ο Πόλεμος
Τα προηγούμενα είναι σαφή. Το πρώτο με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί μάλλον απλό. Μία δικαστική απόφαση, η οποία αναίρεσε ουσιαστικά την προηγούμενη και το ζήτημα υλοποιείται. Το δεύτερο όμως είναι περισσότερο πολύπλοκο, διότι υπάρχει και η Ελλάδα.
Ο αρχηγός της Τουρκίας φοβάται. Προσέξτε! Εάν ένας δικτάτωρ αποφασίσει να κάνει πόλεμο θα το κάνει. Πρέπει όμως να νοιώθει πολύ δυνατός στο εσωτερικό της χώρας του. Ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι ήταν ισχυροί, ο πρώτος πραγματικά, ο δεύτερος κατά φαντασίαν. Τα αποτελέσματα τα γνωρίζουμε ανά περίπτωση. Ο νυν αρχηγός όμως της Τουρκίας δεν είναι τόσο ισχυρός. Και μία πολεμική σύρραξη, την οποίαν εύκολα μπορεί να προκαλέσει είναι όπως μία ζαριά. Και δεν έχει διάθεση να τη ρίξει. Μία μικρής έκτασης όμως πολεμική αψιμαχία με μία μισή-κατάληψη ενός Ελληνικού απομακρυσμένου νησιού (σημειώνω, ούτε καν ολόκληρο), τότε θα ενίσχυε το προφίλ του τα μέγιστα στο εσωτερικό της χώρας του και θα δημιουργούσε νέα γεωπολιτικά δεδομένα.
Αυτό όμως με την προϋπόθεση πως θα σταματούσε εκεί. Μακριά είναι τα νησιά –σκέφτεται- θα μπορέσει ο Ελληνικός στόλος να ανταποκριθεί σε ένα δυσμενές γεωγραφικά σημείο και τόσο απομακρυσμένο από τις βάσεις του; Θα υποχωρήσει η Ελλάδα και θα το δεχθεί ως τετελεσμένο αρχίζοντας μία ατέρμονα διπλωματική διελκυστίνδα δεκαετιών;
Και εάν η Ελλάδα, ας υποθέσουμε αντιδράσει “απρόβλεπτα” και αντεπιτεθεί στον Έβρο και επιτύχει και η μισή Κωνσταντινούπολη από την Ευρωπαϊκή πλευρά ευρεθεί σε Ελληνικά χέρια, μαζί και η… Αγία Σοφία τι θα γίνει; Μία κρεμάλα θα στηθεί οσονούπω στην Άγκυρα.
Ιδού το βασανιστικό ερώτημα του Αρχηγού της Τουρκίας.
Αφήστε τον λοιπόν να… αναρωτιέται!
