Ο αρχικός ιδιοκτήτης του “Moreas Hotel” Γεώργιος Αναστασόπουλος είχε επισκεφτεί πριν από πολλά χρόνια τον πατέρα μου στο σπίτι μας. Τον θυμάμαι αρκετά καλά και γενικά θυμάμαι την συνάντηση αυτή παρ’ όλο που ήμουν σίγουρα κάτω από 11 ετών… Μου είχε κάνει εντύπωση όμως. Ο πατέρας μου ήταν φιλόλογος-λογοτέχνης και ο Αναστασόπουλος ήθελε τη γνώμη του για τα βιβλία του (ο άνθρωπος βιομήχανος ήταν στην επαγγελματική του δραστηριότητα). Μάλιστα έκανε δώρο όλο το συγγραφικό του έργο στον πατέρα μου με ιδιόχειρες αφιερώσεις και αυτά τα βιβλία υπάρχουν στη βιβλιοθήκη. Μετά από πολλά χρόνια προτού φύγω για την Νέα Υόρκη διάβασα το αντίστοιχο βιβλίο του και ειλικρινά τότε εξετίμησα την οξυδέρκεια αλλά την γλαφυρότητα γραφής του. Παρεμπιπτόντως αυτό είναι από τα καλύτερα όσον αφορά την πραγματική ουσία αυτής της σπουδαίας πόλης… και σας το συνιστώ εάν μπορέσετε να το εντοπίσετε (αρκετά δύσκολο νομίζω πλέον)…
Ένα θέμα της συζήτησης για να επιστρέψω στον τίτλο ήταν και το Ξενοδοχείο Moreas. Έχω γράψει πάλι πως είχε εξηγήσει το πώς είχε οραματισθεί το αρχιτεκτονικό του σχέδιο και το υλοποίησε, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ (σχεδόν) να θυμηθώ περισσότερα…
Αυτό το ξενοδοχείο δεν μπορώ να αποφασίσω εάν μου αρέσει ή όχι. Ειλικρινά… Σήμερα το απόγευμα θεώρησα πως ήταν η κατάλληλη στιγμή, όπως είναι εγκαταλελειμμένο να το φωτογραφίσω και να το ξαναδώ. Οι φωτογραφίες είναι χωρίς καμία επεξεργασία όπως πάντα…
Τρεις σκέψεις-παρατηρήσεις γεννήθηκαν στο μυαλό μου όπως το περιδιάβαινα…
Το κτίριο ορθώνεται ως ένας τοίχος, όπως τα μεσαιωνικά κάστρα της Πελοποννήσου, χωρίς καθόλου χώρο εμπρός του… Οι μπαλκονόπορτες και το τετράγωνο των μικρών εξωστών παραπέμπουν σε αυτό το αρχιτεκτονικό στυλ. Εάν κρίνω και από το όνομά του και πιέσω και την μνήμη μου μάλλον αυτό ήταν το σκεπτικό του. Ένα ξενοδοχείο εν είδει μεσαιωνικού κάστρου, στην παραλία. Η περίφραξη επίσης του οικοπέδου ακολουθεί αυτή τη λογική. Πολύ υψηλή χωρίς περιθώρια… κατάκτησης…
Η άλλη σκέψη έχει να κάνει με την πίσω όψη του κτιρίου. Μου κάνει εντύπωση και αυτό ισχύει μέχρι και στα… αυτοκίνητα (!) πως ενώ δίνουν οι σχεδιαστές τεράστια σημασία στο πως θα είναι η πρόσοψη και οι πλαϊνές όψεις, αγνοούν σε χαρακτηριστικό βαθμό την πίσω… Οι ακάλυπτοι χώροι των πολυκατοικιών αποτελούν τα αποκαλυπτήρια μίας “υποκριτικής” αρχιτεκτονικής, διότι θεωρούν πως αφού δεν φαίνεται προς τον έξω Κόσμο ας είναι εντελώς χωρίς νόημα… Λάθος! Μάλιστα μέγα λάθος! Σε αυτό, το οποίο ΔΕΝ φαίνεται υποκρύπτεται η πραγματική λογική του σχεδιαστή και κατασκευαστή. Εκεί αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας του αρχιτέκτονα και κατά πόσο το έργο του αποτελεί προϊόν ειλικρινούς αγάπης και όχι ένα “άλλο ακόμα” έργο μεταφρασμένο σε χρήμα… Λοιπόν το Moreas έχει μία όμορφη, συνεπή και προσεγμένη όψη (απ’ όσο τουλάχιστον μπόρεσα να δω πίσω από τον τσιμεντένιο φράχτη).
Τέλος, βλέποντας το παρατημένο σε αυτή την κατάσταση αναρωτιέμαι (και θα αναρωτιέμαι πάντα) τι πραγματικά σημαίνει ένα κτίσμα για το χώρο του…
Τι μένει άραγε τελικά;
Η υπεροψία του ιδιοκτήτη ή μηχανικού ή κατασκευαστή;
Το οικονομικό κέρδος ή ζημία;
Η κοινωνική αξία και η χρηστικότητα;
Η αισθητική;
Θα τολμήσω μία απάντηση:
Είναι το στίγμα της κοινωνίας και των συνθηκών της, καθώς και η “ψυχή” του ανθρώπου, ο οποίος το υλοποίησε.
Επειδή έχω “βιώσει” πάμπολλες φορές αυτό το μεταφυσικό συναίσθημα είτε σε υπάρχοντα κτίρια είτε σε νέο- ανεγειρόμενα σας δηλώνω (με όποιον κίνδυνο να με θεωρήσετε… αλαφροΐσκιωτο-!-), πως το κάθε κτίριο κρύβει όλα τα προηγούμενα μέσα του…
…κι εδώ ανοίγει ένα άλλο σπουδαίο θέμα, το οποίο σύντομα θα εξετάσουμε:
“Πως συμπεριφερόμαστε σε ένα υπάρχον κτίριο ως νέοι ιδιοκτήτες και πως επιδρά η παλαιότητα και η ιδιότητα της τότε κοινωνίας και του πρώην ιδιοκτήτη του;”…
Αυτά τα ολίγα με αφορμή το Moreas…
