Όλα αυτά τα χρόνια της επαγγελματικής μου δραστηριότητας -και σε κάθε τομέα- διέκρινα στα όποια ζητήματα, κατά βάση δύο διαφορετικές προσεγγίσεις. Αυτές ήταν και είναι ιδιαιτέρως προφανείς στις οικονομικές – επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Η μία είναι η προσέγγιση του «πώς θα κερδίσω περισσότερα» ενώ η άλλη του «πως θα εξοικονομήσω περισσότερα» ή/και «πώς θα χάσω λιγότερα».
Στην πρώτη εκδοχή το ζητούμενο είναι πάντα η επέκταση των εργασιών και η αύξηση του εισοδήματος και των κερδών. Τα δάνεια εδώ νοούνται ως εργαλεία-μοχλοί ανάπτυξης και όχι ως βαρίδια.
Στην δεύτερη εκδοχή όλα εστιάζονται στον περιορισμό των δαπανών (προσοχή, όχι σπαταλών) και τα δάνεια θεωρούνται αβάσταχτα φορτία. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι εκφράσεις, «δεν θέλω να χρωστάω πουθενά», «οι γονείς μας ζούσαν με ό,τι είχαν», «να αγοράσω μικρότερο αυτοκίνητο να περιορίσω τα έξοδα» και τα σχετικά.
Στον αντίποδα των εκφράσεων η πρώτη κατηγορία σκέφτεται «πώς θα επεκτείνω τις δραστηριότητές μου = νέο δάνειο ενδεχομένως», «πρέπει να βελτιώσω τις συνθήκες συγκριτικά με τους γονείς μου», «πως θα κερδίσω περισσότερα να αγοράσω μεγαλύτερο αυτοκίνητο».
Ενδεικτικά και με χιούμορ τα αναφέρω βέβαια και με την υποσημείωση πως αφορούν κυρίως άτομα στην ελεύθερη οικονομία. Στην πραγματικότητα σχεδόν όλοι, όσοι ασχολούνται με επιχειρηματικές δραστηριότητες, από το περίπτερο της γειτονιάς έως τις μεγάλες βιομηχανίες σκέφτονται με τον πρώτο τρόπο.
Οι μισθωτοί, ανεξαρτήτως εισοδημάτων κινούνται -και είναι λογικό αυτό- στην δεύτερη κατηγορία.
Όσο αντιπαθείς και εάν είναι στον κοινό νου οι επιχειρηματίες είναι αυτοί, οι οποίοι παράγουν πλούτο. Και πιστέψτε με προτού τον φθονήσετε σκεφτείτε διπλά και τριπλά -και καλό είναι να μην φθονείτε και κανέναν-.
Εάν το προηγούμενο περιοριζόταν μόνο σε αυτά τα ζητήματα θα ήταν θέμα δικής σας στάσης ζωής. Ωστόσο, αυτή η αρχή επεκτείνεται και σε πάρα πολλούς άλλους τομείς. Διότι αποτελεί νοοτροπία.
Στην μόρφωση ακούω πολύ συχνά ανθρώπους πως θεωρούν απώλεια ενέργειας και δυνάμεων να γνωρίζουν περισσότερα και σε τομείς άλλων ενδιαφερόντων. Σάμπως ο εγκέφαλος να είναι ένα δοχείο με περιορισμένα τοιχώματα και χωρητικότητα.
Στην πραγματικότητα όμως ο εγκέφαλος δεν έχει τοιχώματα ούτε όριο στη χωρητικότητα. Απλώς όσο περισσότερα του προσθέτεις, τόσο τον επεκτείνεις και ένας καλός μουσικός γίνεται καλύτερος εάν γνωρίζει φυσική και ιστορία.
Είναι αυτό, το οποίο παρατηρούσα στις πολεμικές τέχνες. Τέχνη με το «ζεν» και τέχνη χωρίς «ζεν», όπου το «ζεν» εκφράζει την εσωτερικότητα και την προσωπική ισορροπία κατά μία ευρύτερη έννοια, διότι δεν εξηγείται επακριβώς. Δεν σημαίνει ωστόσο πως η τέχνη χωρίς το ζεν είναι τεχνικά υποδεέστερη. Αλλά υπάρχει πάντα Αχίλλειος πτέρνα.
Σας συνιστώ σαφώς την πρώτη προσέγγιση και ειδικά τώρα, όπου παρατηρώ μία μικρή μεν αλλά υπαρκτή κινητικότητα και μάλιστα στον κατασκευαστικό – επενδυτικό τομέα. Σε αυτό το σημείο θα εστιάσουμε από τούδε και εις το εξής. Μία απλή κίνηση μπορεί να είναι περισσότερο σημαντική απ’ όσο φαντάζεστε με σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην οικονομική σας ζωή.
Ποτέ όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε το κορυφαίο – μοναδικό αρχαιοελληνικό ρητό, το οποίο αναδεικνύει τις προηγούμενες σκέψεις, η παρεκτροπή εκ των οποίων οδηγεί στην γελοιότητα και την ξιπασιά :
«ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ»