Τι είναι αυτό, το οποίο δημιουργεί μία μορφή άρνησης στην ύπαρξη πλήθους επισκεπτών σε κάποιο τόπο; Μήπως πρόκειται για μία ελιτίστικη συμπεριφορά σε σχέση με τους άλλους, αφού όμως ΕΜΕΙΣ έχουμε ήδη διατελέσει τουρίστες; Τι είναι αυτό ακριβώς, το οποίο μας απωθεί (και όχι μόνον εμάς αλλά και πολλούς ακόμα);
Θα το θέσω διαφορετικά.
Το Αιγαίο αποτελεί κοιτίδα πανάρχαιων πολιτισμών και γενέτειρα τέχνης. Με μοναδικό χαρακτήρα και τρόπο προσέγγισης της ζωής, ως νοοτροπία, με λιτή αρχιτεκτονική σύμφωνα με το φυσικό περιβάλλον και στάση ζωής, το επαναλαμβάνω. Και ξαφνικά καταφθάνει νεόπλουτος ή … παλαιόπλουτος είτε ντόπιας παραγωγής είτε του εξωτερικού και κατασκευάζει φαραωνικό κτίσμα. Ή κάτι τέλος πάντων εντελώς ασύμβατο με το χαρακτήρα ενός Αιγαιοπελαγίτικου νησιού. Ενδεχομένως στη Σιγκαπούρη να ήταν συμβατό με το πνεύμα της εκεί περιοχής, αλλά σίγουρα όχι με το πνεύμα του νησιού.
ΑΥΤΟ ακριβώς κατ΄ αναλογίαν ενοχλεί στον υπερ-τουρισμό. Ο τουρίστας δεν αφουγκράζεται σε καμία περίπτωση το θρόισμα της νοοτροπίας και του όποιου πολιτισμού του τόπου, τον οποίον επισκέπτεται. Μήπως θα βελτιωθεί περπατώντας δίπλα στον Παρθενώνα; Μήπως θα αναρωτηθεί για τους δόγηδες και την πολιτεία τους αρμενίζοντας μέσα στη γόνδολα στα κανάλια της Βενετίας; Μήπως θα αντιληφθεί την πνευματικότητα και τη Θεϊκή συμμετρία του όρους Φούτζι στην Ιαπωνία ή θα εισχωρήσει στο μυαλό του Αντόνι Γκαουντί κάτω από τη σκιά της Σαγράδα Φαμίλια της Βαρκελώνης;
Τίποτα από όλα αυτά δεν πρόκειται να συμβεί για την συντριπτική (επιεικής όρος) πλειοψηφία των επισκεπτών. Φωτογραφίες στο Instagram, γελάκια και ένα πέρασμα όπως το ξεφύλλισμα ενός περιοδικού περιμένοντας στον προθάλαμο του οδοντιατρείου.
ΑΥΤΟ είναι εκείνο, το οποίο ενοχλεί!
Δεν αντιλέγω, ούτε όλοι οι Αθηναίοι ή Βενετοί ή Ιάπωνες ή Καταλανοί κοινωνούν το πνεύμα των μνημείων ή της φύσης στην οποίαν κατοικούν. Κάθε άλλο. Σίγουρα όμως εάν ένοιωθαν μία προσέγγιση άλλου τύπου από τον insta τουρίστα θα αντιδρούσαν διαφορετικά· και θα ήσαν περισσότερο συγκαταβατικοί. Αλλά ΔΕΝ την βιώνουν και όχι μόνον αυτό αντιθέτως βιώνουν και όλες τις αρνητικές παρενέργειες στην ποιότητα ζωής τους. Αυτό πλέον δεν μπορούν να το ανεχθούν.
Και ο insta τουρίστας σε τίποτα δεν βελτιώνεται διότι απλά αρπάζει χωρίς να δίνει ενώ στην περίπτωση της αρχιτεκτονικής αποθεώνει την ξιπασιά. Παρόμοια ισχύουν και σε μία ονειρεμένη παραλία, όπου μετά την “αρπαγή” του φωτός, της θάλασσας, της ησυχίας και της άμμου, το μόνο, το οποίο απομένει είναι ένα τίποτα (και ίσως και πολλά σκουπίδια κάτω από τους ήχους αφόρητης μουσικής).
Μήπως θα έπρεπε κάθε τουρίστας πριν την επίσκεψη να… εξετάζεται για τις έστω λίγες γνώσεις του σχετικά με τον τόπο, τον οποίον πρόκειται να επισκεφθεί; Ουτοπία. Ουτοπία βέβαια δεν είναι η άρνηση έκδοσης οικοδομικών αδειών εντελώς άσχετων κτισμάτων. Αλλά τελικά και αυτό ουτοπία είναι διότι η θεοποίηση του χρήματος δεν αφήνει κανένα περιθώριο.
Κι όμως θα τολμήσω μία σκέψη.
Προσλαμβάνεις ό,τι προδιαθέτεις. Πόση Ελληνικότητα υπάρχει στη σύγχρονη Ελλάδα γύρω από τον Παρθενώνα; Πόση Βενετία στα κανάλια της ημι-βυθισμένης πόλης; Πόσο πηγαίο πνεύμα στη σύγχρονη δυτικοποιημένη Ιαπωνία εναρμονισμένο με το όρος Φούτζι; Πόση Καταλονία στη Βαρκελώνη;
Δύσκολα ερωτήματα, δύσκολες απαντήσεις αλλά πάντοτε τη βιτρίνα σου θα την κοιτάξουν ανάλογα με το περιεχόμενό της.
Ίσως δεν είναι το πρόβλημα ο υπερ-τουρισμός, αλλά η υπερ-ισοπέδωση.
Σημ.: Στην επεξεργασμένη φωτογραφία μου ένας κορμός μίας κούκλας χωρίς όμως το κεφάλι της. Σημείο κινδύνου…
