Η πολύ όμορφη ταινία “Συνοικία το Όνειρο” ολοκληρώνεται με το πέταγμα ενός χαρταετού και τους πρωταγωνιστές της να χάνονται με αισιοδοξία και πίστη στο μέλλον στα έρημα τότε βουνά της Αθήνας. Το τελευταίο πλάνο της δείχνει τον χαρταετό να υψώνεται στον Αττικό (ασπρόμαυρο!) ουρανό κι αυτό λόγω της σημερινής ημέρας μου έδωσε το έναυσμα για το αποψινό σχόλιο – άρθρο.
Η ταινία από αρχιτεκτονικής απόψεως (για να μην ξεχνιόμαστε) παρουσιάζει ιστορικό ενδιαφέρον με την καταγραφή του περιβάλλοντος της εποχής της (1961) και σε πολλά σημεία βλέπουμε τα πρώτα κτίρια (της επέκτασης των Αθηνών) από σκυρόδεμα να ανεγείρονται. Καθώς και μία “άλλη” Αθήνα, νοσταλγική μεν αλλά όχι δίχως τα ίδια περίπου κοινωνικά ζητήματα. Ακόμα και η μουσική της αποτέλεσε ένα εμβληματικό τραγούδι, το οποίο εξέφραζε τους καημούς πολύ μεγάλης μερίδας ανθρώπων της χώρας μας, “Βρέχει στη φτωχογειτονιά” με τον Γρ. Μπιθικώτση.
Ωστόσο το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της είναι αυτό, το οποίο υπάρχει και στον θαυμάσιο τίτλο της: “Το Όνειρο”.
Η συγκινητική σκηνή, όπου η απλή κοπέλα δείχνει στον αρραβωνιαστικό της το οικόπεδο, το οποίο πίστευε πως θα αγοράσουν και τα όνειρά της να ξετυλίγονται καθώς το περιδιαβαίνει με φόντο τα πρώτα “γιαπιά” της περιοχής. Θλιβερή σκηνή γιατί τα όνειρα δεν υλοποιήθηκαν, υπήρχαν όμως!
Μία συνοικία μέσα στην αθλιότητα της, αλλά πλημμυρισμένη από όνειρα, θεμιτά, αθέμιτα, ηθικά, ανήθικα αλλά όμως όνειρα.
Μία συνοικία “Όνειρο”, μία χώρα επίσης “Όνειρο”.
Προχθές διάβασα πάλι συνοπτικά την ιστορία της Ελλάδας από το 1900 έως σήμερα.
Πόλεμοι, δυστυχία, καταστροφές με μετακινήσεις πληθυσμών και βίαιη προσφυγιά από τη σπάθα των νεό-Τουρκων (δεν τους συμπαθώ καθόλου λυπάμαι), κατοχή, στρατόπεδα ναζιστών, εμφύλιος, χούντα, Σμύρνη-Κωνσταντινούπολη πογκρόμ, Κύπρος.
Λίγοι λαοί στον Κόσμο βίωσαν τόσες πολλές δυστυχίες σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα.
Αλλά η Ελλάδα πάντα ήταν μία “Συνοικία το Όνειρο”.
Ξαφνικά, ως δια μαγείας μετατράπηκε σε “Συνοικία η Θλίψη”. Δεν αρκείται μάλιστα μόνο να καταστρέφει το δικό της “όνειρο” απαιτεί να καταστρέφει και άλλων δύστυχων.
Το “Όνειρο” το θυμάμαι από την εποχή της γεννήσεως μου ήταν συστατικό της Ελληνικής κοινωνίας. Από τα πιο απλά έως τα μεγαλύτερα. Αλλά υπήρχε πάντα.
Δεν μπορώ παρά να κλείσω με την πηγαία φράση-καημό του Αλέκου Αλεξανδράκη στο 53:55 της ταινίας:
“Άτιμε Ντουνιά!”
(Ντουνιάς, ο Κόσμος < τουρκική dünya < αραβική dunyāˀ دنياء)
