(Προειδοποίηση: σκληρό και επικίνδυνο άρθρο)
Υπάρχει μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κινηματογραφική ταινία (ψυχολογικό θρίλλερ, για την ακρίβεια) με τον ομώνυμο τίτλο. Είναι του 1976 σε σκηνοθεσία του σπουδαίου, αλλά και ελαφρώς διεστραμμένου Ρομάν Πολάνσκι. Παρεμπιπτόντως είναι ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης, άρα μάλλον κάτι θα φέρνω κι εγώ από δαύτον στην… διαστροφή!
Στην υπόθεση, ο ένοικος, τον οποίον υποδύεται ο Πολάνσκι, νοικιάζει ένα διαμέρισμα σε ένα κτίριο στο Παρίσι. Το διαμέρισμα προηγουμένως, το ενοικίαζε κάποια κοπέλα, η Σιμόν Σουλ, η οποία και αυτοκτόνησε από το παράθυρο του.
Ο ιδιοκτήτης και οι γείτονες είναι όλοι πολύ παράξενοι και δημιουργούν συνεχώς προβλήματα στον Τρελκόφσκι (το όνομα του ενοίκου) έως ότου αυτός βαθμιαία μετατρέπεται σε μία νέα Σιμόν και ακολουθεί την τύχη της.
Στο σενάριο δεν είναι σαφές, εάν όντως οι γείτονες συνομωτούν πραγματικά για τον αφανισμό του ή αυτός, από μόνος του διολισθαίνει στην τρέλα. Κατά τη γνώμη μου ισχύει το πρώτο από τα δύο ενδεχόμενα (ή τουλάχιστον, το προτιμώ) αν και υπάρχουν σημεία δύσκολα εξηγήσιμα.
Βλέποντάς την πάλι χθες και προχθές το βράδυ (δεν την άντεξα μονομιάς), συνειδητοποίησα πως ο Τρελκόφσκι (χαρακτηριστική σύμπτωση στο όνομα με τους ανάλογους συνειρμούς) θα μπορούσε κάλλιστα να είμαι και εγώ ο ίδιος.
Ένας ένοικος ενός κτιρίου, όπου το κτίριο ενδεχομένως είναι το κοινωνικό σύνολο ή ένα κράτος, ο ιδιοκτήτης η κυβέρνηση, οι γείτονες, όλο το σύμπλεγμα των παράλογων και επιβαλόμενων δεσμεύσεων – πιέσεων της ζωής μας, τα οποία στο τέλος μας οδηγούν στην παράνοια και τον θάνατο.
Ο ένοικος θα μπορούσε να είναι και το ίδιο το κοινωνικό σύνολο, το οποίο από τα όσα παράλογα συμβαίνουν οδηγείται και αυτό στην παρανοϊκή αυτοκτονία.
Από την εμπειρία μου έχω διαπιστώσει πως οι πιέσεις και το παράλογο ακολουθούν διακεκριμένα στάδια και δη τρεις φάσεις:
1. Η αρρώστια. Το πρώτο σύμπτωμα ότι κάτι δεν αντέχεται οδηγεί στην αρρώστια. Στους ανθρώπους έχει πραγματική επίπτωση, στις κοινωνίες όμως επίσης το ίδιο.
2. Η μίμηση ή ταύτιση με αυτό, το οποίο ενω δεν μπορείς να ανεχθείς σε πιέζει και ενδίδεις στο παράλογο. Εκεί χάνεις την προσωπικότητά σου. Η ασθένεια πλέον σε οδηγεί να πιστέψεις πως κάνεις κάποιο λάθος και ως εκ τούτου, οι δυνάστες σου έχουν κάποιο δίκιο, το οποίο εσύ δεν βλέπεις. Εκεί μετατρέπεσαι σε κάτι, το οποίο τείνει προς το γελοίο αλλά και το απάνθρωπο. Πλέον δεν είσαι ο εαυτός σου.
3. Η παράνοια. Μετά το προηγούμενο, αφού ασκείς τεράστια πίεση στον εαυτό σου να αποδεχθείς κάτι παρά φύσιν, η βίδα στρίβει οριστικά και τότε δεν υπάρχει όριο… Τέλος.
Στην πραγματικότητα, εάν δεν αλλάξεις πορεία πριν το πρώτο στάδιο της ασθένειας, οι πιθανότητες αναστροφής είναι ελάχιστες. Διότι η ασθένεια είναι ένδειξη πως γίνεσαι κακός με ότι πολυτιμότερο διαθέτεις:
Με τον εαυτό σου!
Η λεπτή κόκκινη γραμμή είναι λίγο πριν το 1. Πάρα πολλοί άνθρωποι σκέφτονται (νομίζω πως σε όλους μας έστω φευγαλέα πέρασε κάποια στιγμή κάποια σκέψη) πως θα ήθελαν να δολοφονήσουν κάποιον ή έχουν σκεφτεί να αυτοκτονήσουν. Ωστόσο δεν το έχουν κάνει. Δεν πίεσαν την σκανδάλη, δεν έπεσαν στο κενό. Δεν πέρασαν την λεπτή κόκκινη γραμμή.
Κάποιοι όμως την πέρασαν και χμ…
Εκείνη τη στιγμή έχεις να διαλέξεις μεταξύ της ελευθερίας σου, της υγείας σου, της ζωής σου και ενός δρόμου, του οποίου το τέλος είναι φριχτό.
Κανένας δεν θέλει τους αγαπημένους του ανθρώπους ούτε αρρώστους, ούτε κάτι άλλο από αυτό, το οποίο είναι αλλά προφανώς ούτε και παρανοϊκούς.
Και τίποτα στην ζωή δεν είναι σπουδαιότερο από τα προηγούμενα. Ακόμα και εάν όλα χαθούν, τι σημασία έχει; Εσύ ορίζεις το παιγνίδι. Εάν όμως αρχίσεις να βαδίζεις στο 1 και μετά στο 2 και μετά στο 3 παύει κάθε νόημα.
Άρα περνώντας αυτή την κόκκινη γραμμή εκδικείστε τους πιο αγαπημένους σας ανθρώπους (μαζί και τον εαυτόν σας). Και είναι επιδίωξη των αθλίων να επιτύχουν το προηγούμενο:
Κυβερνήσεις, συνθήκες, διαπροσωπικές σχέσεις, εργασιακές σχέσεις, οτιδήποτε ενέχει μία κοινωνική διαδραστικότητα επιδιώκει να σε οδηγήσει σε μία τέτοια κατάσταση. Τίποτα καλό δεν υπάρχει. Μόνο πρόθεση καταστροφής στο άτομό σου, στην προσωπικότητά σου.
(Ισχύει απολύτως και για κοινωνικά σύνολα).
Το σύνηθες επιχείρημα είναι πως όλα γίνονται για το καλό σου… Όχι! Μόνο για αυτό δεν γίνονται. Γίνονται είτε διότι θέλουν να σε εξουσιάζουν (βλέπε κυβερνήσεις, καθεστώτα) είτε διότι σε φθονούν και θέλουν να σε υποβιβάσουν είτε διότι θέλουν να σε καταστρέψουν και να τραφούν από εσένα. Ζόμπι, τα οποία αρέσκονται στα καλύτερα σνακς: τους ανθρώπινους εγκεφάλους.
Και το μυαλό σου αξίζει πάρα πολύ,ώστε να γίνει ξηρός καρπός σε ζόμπι-μπαρ!
Κι εσύ δεν κάνεις την πιο απλή κίνηση, το αυτονόητο, αυτό, το οποίο από την πρώτη στιγμή δεν άντεχα να μην βλέπω και στον ένοικο:
Να εγκαταλείψεις το διαμέρισμα και να μην ασχοληθείς με τους διεστραμμένους δολοφόνους (ιδιοκτήτη και γείτονες). Αυτό ήταν από την πρώτη στιγμή, το οποίο μου δημιουργούσε αγανάκτηση, όσον αφορά την ενδοτική συμπεριφορά του Τρελκόφσκι.
Δεν χρειάζεται να κατεδαφίσεις το κτίριο, δεν χρειάζεται να αλλάξεις τους τρελούς και διεστραμμένους, δεν θα τα καταφέρεις. Κανένα διαμέρισμα στον Κόσμο δεν αξίζει την ψυχική και σωματική σου υγεία, την έκφραση της αληθινής σου προσωπικότητας, την καθαρότητα και λάμψη στα μάτια και τον νου σου.
Άσε και πως και το διαμέρισμα δεν άξιζε και μιά πεντάρα!
Ο Τρελκόφσκι όμως δεν το έκανε…
Ενέδωσε, αρρώστησε, ταυτίστηκε και διολίσθησε στην αυτοκαταστροφή.
Το κτίριο και το διαμέρισμα έχει τα δικά του θύματα, τα οποία ψάχνει για να γίνουν ένοικοί του… και κατόπιν τα μετατρέπει σε άψυχα κουφάρια στην αυλή του πίσω από το παράθυρο, από το οποίο τα οδηγεί να πηδήξουν στο κενό.
Μην ενδίδετε!
