Ο Βλαντιμίρ Ιβάνοβιτς Νεμιρόβιτς-Ντάντσενκο (από όνομα πάντως αρκετά μεγάλο) συνιδρυτής με τον Κονσταντίν Στανισλάφσκι του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας (1898) και πολλά άλλα ακόμα, εποχές τέλους του προ-προηγούμενου αιώνα και αρχών του προηγούμενου είχε δηλώσει πως “ο σκηνοθέτης πρέπει να πεθαίνει μέσα στον ηθοποιό”.
Δεν θα αναλύσω περισσότερο τη φράση αυτή θα προσθέσω όμως και μία άλλη του Στανισλάφσκι πως “η σκηνοθεσία είναι μία συγκεκριμένη επιστήμη, όχι αφηρημένη σκέψη και φαντασία”.
Από… τεχνικής απόψεως η δεύτερη με εκφράζει καλύτερα ενώ η πρώτη κάπως με απογοητεύει. Όχι φυσικά πως αυτή η φράση ειπωθείσα από ένα άτομο του μεγέθους του Νεμιρόβιτς είναι χωρίς τεράστιο βάθος, απλώς εμένα με απωθεί αφού χρησιμοποιεί τη λέξη “πεθαίνει”. Θα με εξέφραζε περισσότερο η κάπως αντίθετη, “ο σκηνοθέτης πρέπει να ζωντανεύει τον ηθοποιό”.
Και μία ακόμα σκέψη. Η λέξη “σκηνοθεσία” προσωπικά δεν μου αρέσει ακριβώς, διότι παραπέμπει σε καθορισμό σκηνής ενώ το σημαντικότερο είναι οι χαρακτήρες του έργου. Ο σκηνοθέτης σμιλεύει την ψυχή του ηθοποιού και κατόπιν την τοποθετεί στον χώρο (σκηνή). Μάλλον… “ψυχοθεσία” θα έπρεπε να ονομάζεται.
Ένας… σκηνοθέτης λοιπόν είτε αφορά θέατρο, κινηματογράφο είτε τηλεόραση είναι ουσιαστικά ίδιος. Η ψυχή είναι ένα και μοναδικό σκηνικό και δεν χρειάζεσαι τίποτα άλλο. Από τεχνικής απόψεως ωστόσο τα πράγματα αλλάζουν και πλησιάζουμε στον ορισμό του Στανισλάφσκι.
Το θέατρο εγγενώς είναι πλησιέστερα σε αυτό λόγω χωρικών περιορισμών ενώ ο κινηματογράφος έχει ανοιχτό πεδίο. Η τηλεόραση κάπου στο ενδιάμεσο.
Νομίζω…
