Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 70 στην τότε ΥΕΝΕΔ προβλήθηκε μία τηλεοπτική σειρά με τον τίτλο “Πορφύρα και Αίμα”. Θυμάμαι αμυδρά κάποια επεισόδια ή μάλλον καλύτερα κάποια σχόλια του πατέρα μου, ο οποίος δεν θα έλεγα πως την αξιολογούσε και ιδιαιτέρως θετικά…. Χμ.
Φυσικά ελάχιστα μπορώ να ανακαλέσω στην μνήμη μου και σαφώς δεν μπορώ να κρίνω κάτι, το οποίο δεν θυμάμαι, αλλά βεβαίως ούτε έχω και τις βαθιές ιστορικές γνώσεις τις οποίες είχε οι πατέρας μου, ώστε να κατανοήσω τις ενστάσεις του.
Πάντως το ιστορικό αυτό σήριαλ το είχε διασκευάσει ο Νίκος Φώσκολος (αυτό ίσως εξηγεί πολλά) με το γνωστό πομπώδες ύφος του βασισμένο στην μυθιστορηματική βιογραφία “Ρωμανός Διογένης” του Κ. Κυριαζή.
Αλλά από πού ορμώμενος επαναφέρω στο προσκήνιο μία σειρά , της οποίας οι αρχικές κόπιες έχουν οριστικά χαθεί και συνεπώς ποτέ δεν πρόκειται να την αξιολογήσουμε;
Θα ήθελα να αναφερθώ στο “πορφυρό” χρώμα. Προσωπικά θα γνωρίζετε υποθέτω πως ελκύομαι ιδιαιτέρως από τα πλέον σπάνια και εξαιρετικά αντικείμενα. Ίσως αποτελούν καπρίτσια των ηγεμόνων και των εξαισίως πλουσίων αλλά αυτό το καπρίτσιο μέσα στην απόλυτη έκφραση της ανθρώπινης ματαιοδοξίας εμπεριέχει και το σπέρμα μίας μοναδικής δημιουργίας.
Ποτέ δεν επρόκειτο να δημιουργηθούν μοναδικά αρχιτεκτονήματα, έργα τέχνης, σπουδαία σπάνια αντικείμενα εάν δεν υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι με όλα τα μειονεκτήματα της φύσεως συγκεντρωμένα. Είναι ένα από τα απερίεργα της ιστορίας. Και δράττομαι της ευκαιρίας εδώ να σημειώσω πως ναι μεν μπορεί όντως η γενεσιουργός αιτία να ήταν και να είναι η ανθρώπινη ματαιοδοξία, αλλά τα έργα ή αντικείμενα αυτά από μόνα τους έχουν την δική τους υπόσταση και αυτονομία ανεξαρτήτως ποιος τα χρησιμοποιεί.
Επανέρχομαι λοιπόν στο θέμα μας, της πορφύρας και δη του πορφυρού χρώματος.
Η πορφύρα είναι ένα χρώμα μόνο για άρχοντες. Προέρχεται από τον ραχιαίο αδένα ενός συγκεκριμένου κοχυλιού, το οποίο υπάρχει μόνο σε κάποιες περιοχές. Οι Φοίνικες θεωρούνται οι εκείνοι, οι οποίοι το ανακάλυψαν του και μάλιστα το όνομα τους έχει την ρίζα στην λέξη “φοίνιξ”, το οποίο σημαίνει κόκκινο της πορφύρας!
Η Τύρος και η Σιδώνα ήταν οι βασικές παραγωγικές πόλεις.
Απαιτούνταν 12,000 κοχύλια του είδους Murex brandaris προκειμένου να παραχθούν 1,40 γραμμάρια (ένα γραμμάριο και 40 εκατοστά του γραμμαρίου για να μην κάνετε λάθος) και τούτο αρκετό για μόνον έναν χιτώνα!
Καταλαβαίνετε πως η παραγωγή της πορφύρας ισοδυναμούσε περίπου με… οικολογική καταστροφή! Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο παραγωγής της και εννοώ, όσα γνωρίζουμε, διότι το μυστικό της παραγωγής του χρώματος ΔΕΝ έχει ανακαλυφθεί ακόμα! Πάντως για να έχετε μία ιδέα του πόσο δύσκολο ήταν να ανακαλυφθεί η πορφύρα, η χρωστική στον αδένα του συγκεκριμένου οστράκου ανάμεσα στα εντόσθια του είναι μία παχύρρευστη ασπροκίτρινη ουσία, η οποία με την επαφή της με τον αέρα μετατρέπεται σε πορτοκαλί και μόνον αφού εκτεθεί στις ηλιακές ακτίνες μετατρέπεται σε βιολετί.
Και από ότι λέγεται η μετατροπή αυτή είναι φοβερά… δύσοσμη, τόσο μάλιστα ώστε σύμφωνα με τους κανόνες του Ταλμούδ ήταν επαρκής λόγος διαζυγίου για μία γυναίκα εάν ο άνδρας της γινόταν βαφέας μετά τον γάμο τους!
Αναρωτιέμαι αν μύριζαν και οι χλαμύδες, διότι κάπου αναφέρεται πως αυτή η μυρωδιά του ψαριού ποτέ δεν έφευγε. Όπως επίσης δεν εξασθενούσε ποτέ το χρώμα, το οποίο αντιθέτως με την παλαιότητα και την έκθεση στον ήλιο έλαμπε και ζωήρευε περισσότερο! Μάλιστα σύμφωνα με τον Πλούταρχο ο Αλέξανδρος ανακάλυψε ανάμεσα στους θησαυρούς του Δαρείου στα Σούσα υφάσματα βαμμένα προ 190 ετών σε άψογη κατάσταση!
Περιττό φυσικά να αναφέρω πως η σπανιότης και η δυσκολία εξαγωγής και επεξεργασίας της χρωστικής πορφύρας την καθιστούσε προνόμιο μόνο των Αυτοκρατόρων. Σε γνωστά ψηφιδωτά του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας φαίνεται χαρακτηριστικά ο πορφυρούς μανδύας τους.
Και φθάνω τώρα στα τρία σημεία στα οποία θα ήθελα να εστιάσω:
1. Η πορφύρα όπως και πολλά άλλα προνόμια (ακόμα και τα πούρα Cohiba, τα οποία κατασκευάστηκαν αποκλειστικά για τον Φιντέλ Κάστρο) προέρχονται από την άκρατη ματαιοδοξία ανθρώπων κυρίως της εξουσίας και λιγότερο του πλούτου. Ακόμα και ο Λένιν με Rolls Royce ήθελε να κυκλοφορεί. Η πορφύρα ήταν χρώμα ηγεμόνων και όχι πλουσίων. Η εξουσία πάντοτε υπερβαίνει σε ισχύ τον πλούτο!
2. Ακούγεται πεζό αλλά είναι το δεύτερο σημείο, το οποίο θα ήθελα να αναφέρω. Νότια της Κρήτης έμαθα πως ανακαλύφθηκαν μεγάλες ποσότητες του πορφυρού οστράκου. Εν τω μεταξύ ο τρόπος παρασκευής της πορφύρας με φυσικό τρόπο ΔΕΝ έχει ακόμα ανακαλυφθεί! Μόλις το 1998 ένας Άγγλος μηχανικός ο John Edmonds μετά από 20 έτη προσπαθειών και δοκιμών κατάφερε να επανανακαλύψει έναν τρόπο και να δημιουργήσει πραγματική πορφύρα Τύρου. Και σίγουρα δεν έχει καμία διάθεση να τον μοιραστεί μαζί σας! Και δεν είμαστε και σίγουροι πόσο αυθεντικός είναι.
3. Επί πλέον ανακαλύφθηκε πως η πορφύρα αποτελεί ένα εξαιρετικό υλικό για οργανικά ηλεκτρονικά. Διαθέτει θαυμάσιες ιδιότητες ημιαγωγού και έχετε κατά νου πως η επόμενη ημέρα στους υπολογιστές αφορά οργανικά υλικά και όχι ανόργανα όπως το πυρίτιο και τις άλλες σπάνιες γαίες… και τα κοχύλια είναι κάτω από την… Κρήτη!
Το πρώτο σημείο ανωτέρω αποτελεί σχόλιο κοινωνιολογικού χαρακτήρα αλλά τα 2. και 3. εντελώς επενδυτικής μορφής. Μην ξεχνάτε πως η ανθρώπινη ματαιοδοξία της εξουσίας είναι ακόρεστη και η φυσική πορφύρα θα μπορούσε κάλλιστα να πωληθεί π α ν α κ ρ ι β α σε όλους τους άφθονους πλέον μεγαλομανείς (και ψυχασθενείς) ηγέτες. Ωραία αυτοί κυβερνούν ας κερδίσουμε τουλάχιστον εμείς. Στην πορφύρα δεν μπορεί να αντισταθεί κανείς.
Τέλος για να χύσω και το γνωστό μου… πορφυρογέννητο δηλητήριο, με τα 70 εκατομμύρια ευρώ μηνιαίως για τα επιδόματα αθλιότητας, τα οποία μοιράζει η κυβέρνηση θα είχαμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μία κορυφαία στο είδος της καλλιέργεια και βιομηχανία οργανικής πορφύρας και οργανικών ηλεκτρονικών. Και μιλάμε για έναν μήνα μόνο!
Και μάλιστα σε ένα από τα ωραιότερα σημεία του Κόσμου, την Νότια Κρήτη!
Αλλά να μην σας χαλάω την διάθεση με αυτές τις… “συντηρητικές” απόψεις!
Εγώ επιλέγω πορφύρα της αρχοντιάς!
