Στις 2 Αυγούστου του 1876 στο χωριό Μπατάκ (Batak) στη Βουλγαρία τα απειθάρχητα και άτακτα Τουρκικά στρατεύματα, γνωστά ως Βασιβουζούκοι διέπραξαν απίστευτης αγριότητας σφαγές…
Η Βουλγαρική εξέγερση δεν πνίγηκε μόνο στο αίμα, αλλά αυτά, τα οποία συνέβησαν δεν τα χωρά μυαλό ανθρώπου… (Βέβαια ο συναγωνισμός είναι ανοιχτός και οι ναζί επέδειξαν εξαιρετική επιμέλεια, ώστε να συναγωνίζονται επαξίως τους Βασιβουζούκους)…
Ο Τζ. Α. Μαγκάαν (Januarius Aloysius MacGahan) ήταν ο ανταποκριτής της Daily News στη Βουλγαρία και έγραψε ένα από τα σημαντικότερα ρεπορτάζ της παγκόσμιας δημοσιογραφίας… περιγράφοντας τις τρομερές σκηνές, τις οποίες αντίκρισε…
Ακόμα έχω στο μυαλό μου τη σκηνή, την οποία περιγράφει με μία μητέρα να έχει τα τρία… κομμένα κεφαλάκια των παιδιών της στην ποδιά της και να τα κοιτάζει…
Δεν είδα ποτέ μου καμία φωτογραφία, δεν γνωρίζω εάν υπήρξαν, αφού επρόκειτο για το έτος 1876, αλλά η φοβερή περιγραφή δεν αφήνει κανένα περιθώριο διαφορετικών σκέψεων…
Οι ανταποκρίσεις του Μαγκάαν ήταν τόσο αποτελεσματικές, ώστε συνετέλεσαν στην δημιουργία του αυτόνομου Βουλγαρικού Κράτους το 1878 με τη Συνθήκη του Βερολίνου…
Η θλιβερή φωτογραφία με το πνιγμένο αγοράκι δεν λύνει το πρόβλημα… και τελικά φοβάμαι πως καμία φωτογραφία δεν λύνει κανένα πρόβλημα…
Η σκέψη πίσω από την φωτογραφία όμως είναι δυνητικά ισχυρότατη. Αλλά και εκεί πρέπει να δοθεί με σαφήνεια και όχι να επαφίεται στους επιφανειακούς συναισθηματισμούς…
Οι φωτογραφίες των ναζιστικών στρατοπέδων ήταν απόλυτα αναγκαίες, διότι, όπως πολύ σωστά ειπώθηκε (Charlotte Delbo) “περιμέναμε το χειρότερο, όχι το αδιανόητο” και ίσως τα γραπτά να μην ήταν δυνατόν να αποδώσουν την απίστευτη κυριολεκτικά πραγματικότητα…
Ωστόσο οτιδήποτε δεν ενεργοποιεί ισχυρούς μηχανισμούς σκέψης δεν είναι αποτελεσματικό… και η φωτογραφία δυστυχώς εστιάζει στο συναίσθημα και όχι στη σκέψη… και προσοχή, οι συναισθηματισμοί δεν είναι καθόλου καλοί σύμβουλοι…
Σημ. Αναφέρομαι στην φωτογραφία του μικρού Σύριου μετανάστη, Αϊλάν Κουρντί, που πνίγηκε στα παράλια της Αλικαρνασσού.
Πρώτη Δημοσίευση: 4 Σεπ. 2015