Σήμερα το πρωί περιμένοντας κάπου με το αυτοκίνητό μου κοίταξα ψηλά στον ουρανό. Και είδα αυτό, το οποίο βλέπετε και εσείς στη φωτογραφία. Μία εικόνα μοναδική. Το τέλειο πράσινο, το πεντακάθαρο μπλε. Και πού αυτά; Σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία του αστικού ιστού της Πάτρας.
ΑΥΤΟ είναι η εκτός σχεδίου δόμηση. Αυτό τουλάχιστον σημαίνει: την επιθυμία για να απολαύσει κάποιος την υπέροχη και μοναδική Ελληνική φύση. Τόσο απλό. Και επειδή πιστεύω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι απαιτήσεις αφορούν ένα μικρό σπιτάκι διακοπών κυρίως σε περιοχές με συναισθηματική αξία (καταγωγή γονέα) καταλήγω:
ΜΗΝ κυνηγάτε την εκτός σχεδίου δόμηση!
Όπως πάντα όμως ο νεοπλουτισμός και η αφροσύνη οδήγησαν σε ακραίες καταστάσεις όπου ΜΟΝΟ για αυτό το πράσινο και το μπλε δεν ενδιαφέρονταν· παρά μόνο να μεταφέρουν την μικροαστική (στη νοοτροπία ασχέτως οικονομικών δυνατοτήτων) επίδειξη ΚΑΙ στην εκτός σχεδίου.
Από εδώ και πέρα αρχίζει το… περίπλοκο της υπόθεσης. Το παλιό γονικό χωραφάκι, το οποίο κάποτε “ζούσε” μία οικογένεια, τώρα πια δεν τη ζει. Τώρα είναι ένα χωραφάκι. Και εκεί θέλει ένα παιδί να φτιάξει ένα σπιτάκι. Το χωραφάκι μετασχηματίστηκε σε οικόπεδο. Αλλά υπάρχουν κάποιες δυσκολίες.
Τα κληρονομικά και οι κατατμήσεις οδήγησαν σε μικρούς κλήρους. Τα λίγα στρέμματα έγιναν 700, 600, 250 ή όσα τ.μ. Και ταυτοχρόνως… τυφλώθηκαν. Άρα έχουμε πολλούς μικρούς κλήρους και τυφλούς πολλές φορές. Και προέκυψαν οι δουλείες.
Αλλά η δουλεία του 1920 ήταν ένα μονοπάτι για έναν πεζό με το γαϊδουράκι του και αυτό φορτωμένο. Ήταν μία πραγματικότητα. Κατόπιν ήλθαν τα αυτοκίνητα. Το μονοπάτι δεν επαρκούσε. Το 1,5 μέτρο πλάτους του φορτωμένου ημίονου έπρεπε να διαπλατυνθεί για το αυτοκίνητο… και όχι μόνον αυτό και για τα φορτηγά και τα σκαπτικά μηχανήματα για την κατασκευή της όποιας κατοικίας.
Εν τω μεταξύ στα τυφλά οικόπεδα ήταν δυνατή η έκδοση της οικοδομικής αδείας στο παρελθόν. Πώς θα πήγαινες εκεί; Απλούστατο! Με το κοινό μεταφορικό μέσον των περισσοτέρων Ελλήνων: το ελικόπτερο!
Είναι άραγε τόοοοοοσο δύσκολο να επιλυθεί το προηγούμενο;
Καθόλου δύσκολο! Αλλά αυτόκλητος νομοθέτης αυτή τη στιγμή ΔΕΝ θα γίνω. Ειλικρινά είναι πολύ ευκολότερο να επιλυθούν τα προηγούμενα από όσο ίσως νομίζετε. Ίσως σε επόμενο άρθρο να γράψω τις σκέψεις μου.
Bonus Δόμησης και Ύψους
Αυτό το συνονθύλευμα διατάξεων, περιπτώσεων και υποπεριπτώσεων ποτέ μου δεν το κατανόησα. Από την πρώτη στιγμή αφότου ξεκίνησα πολύ νέος να εργάζομαι ως πολιτικός μηχανικός ήλθα αντιμέτωπος με τον (τότε) Γ.Ο.Κ. (Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό). Δεν ήταν τόσο δύσκολος αλλά οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι και οι άπειρες προσθήκες κλπ, κλπ τελικά τον καταργούσαν εκ των πραγμάτων. Η αλήθεια είναι πως απεχθάνομαι το “πολύπλοκο”. Η ομορφιά κρύβεται στην απλότητα, αυτή είναι η δική μου βέβαια κοσμοθεωρία. Ο ορισμός του μηχανικού είναι να ευρίσκει ή και να εφευρίσκει λύσεις και όχι να δημιουργεί προβλήματα. Και ο Γ.Ο.Κ. του 1985… μεγάλωσε και προέκυψε ο Ν.Ο.Κ. (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός). Και όπως όταν αγοράζεις μία εφημερίδα, μαζί παίρνεις ένα δείγμα σαμπουάν μαλλιών κάπως ανάλογα προέκυψαν αυτά τα εντελώς ανόητα bonus.
Προσέξτε! Το ότι στην Ελλάδα η αυθαίρετη δόμηση είναι… καθεστώς οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στους κανονισμούς της. Κάποτε η Πολιτεία θυμήθηκε τους… ημιυπαίθριους χώρους, οι οποίοι μετατρέπονταν σε δωμάτια. Ο ημιυπαίθριος χώρος παρεμπιπτόντως είναι μία σπουδαία Ελληνική αρχιτεκτονική εφεύρεση. Τι πιο ωραίο να απολαμβάνεις το ήπιο κλίμα και να πίνεις το κατσικίσιο (βρασμένο) γάλα σου σε έναν στεγασμένο αλλά και ανοικτό χώρο, ενώ βρέχει;
Η έννοια του ιδεατού στερεού (ο ιδεατός χώρος στον οποίον μέσα θα μπορούσε να τοποθετηθεί ένα κτήριο) θα ήταν μία πολύ καλή λύση. Κάθονται και ψάχνουν εάν έκλεισες 2 ή 5 τ.μ. και άλλα ζητήματα. Με κάποια βασικά στοιχεία, όπως το ελάχιστο ύψος της κατοικίας ή το πλάτος μίας κλίμακος (σκάλας) –αναφέρω τυχαία μερικά- ας έκανες ό,τι ήθελες στο εσωτερικό αυτού του ιδεατού στερεού. Δεν υπεισέρχομαι καθόλου σε λεπτομέρειες και εννοώ πως το ιδεατό στερεό θα ελάμβανε υπόψιν του την κάλυψη του οικοπέδου.
Και εάν μου αντιτείνετε πως θα προέκυπτε χάος, απλά ρίξτε μια ματιά γύρω σας στις πόλεις μας. Όλα έγιναν με αυστηρούς… κανονισμούς!
Τα bonus των τετραγωνικών δεν θα έπρεπε να έχουν κάποια σημασία υπό αυτό το πρίσμα ενώ το bonus στο ύψος προφανώς θα έπρεπε να είναι αδιαπραγμάτευτο, (bonus=δώρο). Το ύψος ανήκει στις βασικές ιδιότητες ενός ιδεατού στερεού. Ο δομήσιμος όγκος λοιπόν θα έπρεπε ένα ήταν το ζητούμενο και όχι η δόμηση. Και με απλούστατους υπολογισμούς.
Άρα και πάλι συζητάμε –και θα συζητάμε και τον επόμενο αιώνα- όλα τούτα ενώ με μία απλή… ρύθμιση (δεν γνωρίζω γιατί, αλλά σιχαίνομαι πλέον αυτή τη λέξη) θα ξεκαθάριζε το τοπίο.
Αυτά τα… πολλά επί των θεμάτων, τα οποία θα απασχολούν και τις επόμενες γενιές πολιτικών, πολιτών και μηχανικών σε μία βαρύτατα ασθενούσα κοινωνία.