Όταν βρέθηκα αντιμέτωπος με τον σχεδιασμό του πρώτου πέτρινου σπιτιού ένιωσα σαν να με φυλάκισαν στην απομόνωση των φυλακών της Γαλλικής Γουιάνας. Ναι εκεί όπου στάλθηκε ο λοχαγός Ντρέυφους και εκεί, όπου κινηματογραφήθηκε και ο “Πεταλούδας”.
Γιατί;
Διότι πίστεψα για μια στιγμη πως η δημιουργικότητα μου δεν θα έχει καμία αξία.
Τι είναι ένα πέτρινο σπίτι;
Κατά 97% ένα ορθογώνιο σχήμα με μία στέγη. Σε κάποιες περιοχές (όπως στην Μάνη, αλλά και στην ορεινή Αρκαδία -σάμπως υπάρχει και… πεδινή) τα βοηθητικά κτίσματα δημιουργούν σχήματα τύπου “Γ”. Αυτός όμως δεν είναι ο κανόνας, απλώς το αναφέρω.
Μία τετράριχτη ή δίρριχτη στέγη να καλύψει το πέτρινο οικοδόμημα και… τέλος!
Πού είναι τα περίτεχνα αρχιτεκτονήματα με τις εξωτικές καμπύλες, τις διακοσμημένες προσόψεις, τις περίπλοκες κατόψεις, τους ευφάνταστους εξώστες και όλα όσα έβλεπα στα περιοδικά;
Τι; Μόνο ένα ορθογώνιο… κουτί;
Κι όμως!
Ακριβώς σε ΑΥΤΟ το ορθογώνιο κουτί με τη στέγη κρύβεται ολόκληρη η αισθητική θεωρία (εάν υπάρχει τέτοια). Ξαφνικά το τόσο απλό έγινε αφάνταστα περίπλοκο. Γιατί 5,50 μέτρα και όχι 5,30 ή 6,20 η πλευρά; Ποιά η αναλογία μήκους, πλάτους, ύψους; Ποιό το ύψος της στέγης; Πως θα επηρεάσουν την πρόσοψη τα ανοίγματα ή οι εξώστες;
Πώς το ένα, πώς το άλλο; Χ Α Ο Σ !
Αλλά, όπως έχω γράψει η αβεβαιότητα σε απελευθερώνει. Διότι τη στιγμή εκείνη κατά την οποία αποφασίζεις το μήκος της πλευράς δημιουργείς μέσα στο Σύμπαν μία οντότητα. Μία οντότητα με συνέπειες!
Αλλά πώς την αποφασίζεις;
Εδώ κρύβεται το μεγάλο -γνωστό- μυστικό. Δεν σχεδιάζεις σπίτι. Σχεδιάζεις φύση! Ελέγχεις ολόκληρο τον χώρο και αποφασίζεις να τροποποιήσεις την φυσική διάταξη με έναν τρόπο. Τότε ξαφνικά αρχίζει η περιβόητη διάσταση να αποκτά άλλο νόημα. Το ύψος αρχίζει να μην αποτελεί μία τυπική απόφαση, αλλά ένα στοιχείο, όπως ένα δένδρο δίπλα ή ένας βράχος.
Η κορυφή του βουνού κάτι δεκάδες χιλιόμετρα μακρυά είναι… δίπλα σου!
Και τότε διαπιστώνεις την απεριόριστη δημιουργική ελευθερία με την απεριόριστη καθοδήγηση. Είσαι απολύτως ελεύθερος και δημιουργικός, αλλά σε καθοδηγεί η φύση.
Αυτό μου έγινε ιδιαιτέρως αντιληπτό από τις επισκέψεις μου στα ιστορικά μνημεία. Τι ήταν αυτό, το οποίο δημιουργούσε την αίσθηση του μεγαλείου σε κάποιο σπουδαίο οικοδόμημα;
Μελετήστε συνολικά την διάταξη των Δελφών στον χώρο και θα εκπλαγείτε! Δοκιμάστε να προσθέσετε δύο μέτρα ύψος στον Παρθενώνα, αλλά δείτε τον και μαζί με τον βράχο.
Μικρύνετε τις πυραμίδες ή μειώστε το ύψος στους κίονες στον Καρνάκ.
Τότε μόνο θα διαπιστώσετε πως ΑΥΤΗ ήταν η “ορθή” επιλογή!
Πόσες φορές έχω αναρωτηθεί γιατί ο Ναός (Ιερό) της Αθηνάς Προναίας στους Δελφούς σχεδιάστηκε κυκλικός; Γιατί; Παρεμπιπτόντως η φωτογραφία (και το λογότυπο) της Teucris προέρχονται από την στέψη αυτού του Ναού.
Μου είναι αδύνατον να φανταστώ κάτι άλλο. Και ξέρετε γιατί; Διότι παρατηρώντας τα βουνά γύρω του διαισθητικά καταλαβαίνεις πως αυτή ήταν η ορθότερη φυσική επιλογή. Προφανώς και η θέση του!
Η Πυθία δεν μάντευε μόνον, σχεδίαζε επίσης!
Το κάθε πέτρινο σπίτι δεν είναι ένα ορθογώνιο κουτί. Είναι η θεώρηση της αισθητικής στο περιβάλλον. Είναι μάλιστα και ένα διαγώνισμα της φύσης στον αρχιτέκτονα.
Σε τέσσερις γραμμές κρύβεται ο κόσμος όλος.
