Πρόκειται για τον τίτλο μίας αριστουργηματικής ταινίας του 1957-58 του Μιχάλη Κακογιάννη με τη λαμπρή πρωταγωνίστρια Έλλη Λαμπέτη και σωρεία άλλων σπουδαίων ηθοποιών του κινηματογράφου. Η ιστορία είναι εξαιρετικά απλή: ένα μελόδραμα, όπως εκατοντάδες προβλήθηκαν την επόμενη δεκαπενταετία. Ο οικονομικός ξεπεσμός μίας πλουσίας Αθηναϊκής οικογένειας, η ξιπασμένη μάνα, η άσωτη και άμυαλη κόρη (αλλά με συναισθήματα) και ο πατέρας. Πουθενά στην ταινία δεν παρουσιάζεται εάν ο πλούσιος πατέρας ήταν ένας στυγνός άνθρωπος… το αντίθετο! Ίσως ο πλέον συμπαθής και έντιμος.
Η οικονομική καταστροφή ενώ αντιμετωπίζεται με ρεαλισμό και αξιοπρέπεια από τον ίδιον, δε συμβαίνει το ανάλογο με τη μάνα και την κόρη. Η πρώτη πιέζει τη δεύτερη να παντρευτεί έναν πολύ πλούσιο γαμπρό (ούτε και αυτός όμως μας προκαλεί αντιπάθεια), ενώ η καρδιά της κόρης χτυπά αλλού.
Στην υπόθεση ωστόσο εμπλέκεται και η πιστή υπηρέτρια με το παιδί της, (τον Βασιλάκη Καΐλα), ο οποίος παθαίνει κάποιο ατύχημα κλπ.
Το μελόδραμα συνεχίζεται με σκληρότερη ένταση αφού η μάνα και η κόρη σε μία βίαιη συμπλοκή με την υπηρέτρια, η οποία απαιτεί τα χρεωστούμενα της και απειλεί να φωνάξει στη γειτονιά την κατάσταση της οικογένειας, παθαίνει συγκοπή και… πεθαίνει! Οι δύο γυναίκες αποκρύπτουν τη διαφωνία με την υπηρέτρια και η μάνα σκέφτεται πώς θα καλύψει-δικαιολογήσει το τραγικό γεγονός.
Στο σημείο αυτό η κόρη ανθίσταται και θέτει ένα τέλος στον παραλογισμό και την μη αποδοχή των καταστάσεων και κραυγάζει (η Λαμπέτη κορυφαία) πως αυτό ας είναι το… “τελευταίο ψέμμα”, εξ ου και ο τίτλος της ταινίας!
Παρακολουθώντας την ταινία και πάλι, σκεπτόμουν πως ΔΕΝ προκαλεί ταξικό μίσος. Δεν πρόκειται περί μίας πολιτικής ταινίας. Δεν χαίρεσαι με τον ξεπεσμό της οικογένειας, δεν συμπαθείς περισσότερο την υπηρέτρια, η ταινία δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους με βάση το κοινωνικό ή οικονομικό προφίλ τους. Απλά δείχνει…
Πού είναι λοιπόν το μεγαλείο της, πέραν της αδιαμφισβήτητης κινηματογραφικής της ποιότητας; Τι είναι εκείνο, το οποίο σε διαπερνά; Η τελευταία σου σκέψη πριν το τέλος, δείχνοντας την κόρη με το μικρό γιό της υπηρέτριας αγκαλιά στην Τήνο για την εκπλήρωση του τάματος της μητέρας του ΔΕΝ σε καλύπτει. Ίσως είναι από τη φόρτιση των γεγονότων και η κόρη την επομένη τα ξεχάσει όλα και αρχίσει μία νέα χειρότερη ζωή.
Αυτό, το οποίο σε συγκλονίζει (πραγματικά όμως και όχι με την υπερβολή της σημασίας της λέξης) είναι πως για να υπάρξει ένα έστω “τελευταίο ψέμμα” σημαίνει πως ποτέ ΔΕΝ υπήρξε μία “αρχική αλήθεια”! Και καμία κατάσταση δεν οδηγεί στη συντριβή του “τελευταίου ψέμματος” εάν η ζωή σου έχει στηριχθεί στην παντοτινή ΑΛΗΘΕΙΑ!
