Σε παγκόσμιο επίπεδο και στην Ελλάδα προφανώς, αλλού λίγο, αλλού πολύ, επικρατεί ένα πολιτικό – οικονομικό και κοινωνικό… μπέρδεμα. Τα μυαλά λειτουργούν με τα δεδομένα μίας εκατονταετίας και κάτι. Ακόμα συζητάμε για συστήματα και τάσεις-ιδεολογίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν πολύ καλύτερα την εποχή εκείνη και όχι το παρόν.
Ο καπιταλισμός έχει εξελιχθεί και δεν έχει σχέση με εκείνον του 1900 (η απληστία σταθερή αξία, όπως πάντα). Ο σοσιαλισμός αναπτύχθηκε όταν οι κοινωνίες είχαν μεγάλες ανισότητες σε βαθμό επιβίωσης. Ο κομμουνισμός όταν υπήρχε… τσάρος στη Ρωσσία. Ο φασισμός δεν άλλαξε, διότι είναι νοοτροπία και όχι πολιτικό σύστημα, ενώ ο ναζισμός είναι Made in Germany, όπως και οι Mercedes…
Απλοϊκά (πολύ) τα αναφέρω, διότι μόλις πριν 100 χρόνια πέθαινες από ένα απλό τραύμα, δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό στα σπίτια, ένας αυτοκράτορας μπορούσε να σε στείλει να πολεμήσεις για ένα καπρίτσιο του και γενικώς ήταν μία εποχή με τις δικές της ανάγκες και απαιτήσεις.
Τώρα με τις κολοβές δημοκρατίες εμφανίστηκαν οι λαϊκιστές και νέο-δικτάτορες. Κάθε τυχοδιώκτης μπορεί να γίνει αρχηγός κράτους με αναίμακτο τρόπο. Υπάρχουν νοσοκομεία και η πρόοδος της επιστήμης έκανε άλματα, αλλά όχι στην προσωπική ευτυχία. Κοινωνίες της αφθονίας, αλλά χωρίς αντίκρισμα στην ποιότητα ζωής. Αλλά εξαλείφθηκαν και οι τρώγλες (εννοώ στην Ευρώπη).
Τις τελευταίες δεκαετίες η ανάπτυξη της τεχνολογίας έδωσε νέες δυνατότητες σε τόσους τομείς. Και τότε φάνηκε πως ενώ το τρεχούμενο νερό στα σπίτια ήταν κατάκτηση, έλειπε όμως το τρεχούμενο μυαλό. Αδιανόητα ζητήματα πριν από λίγες δεκαετίες τώρα είναι καθημερινές συνήθειες. Οι βελτιώσεις είναι πολλές αλλά έχουν τεράστιο κόστος.
Η πολιτική μετατράπηκε σε management ή καριέρα ή τρόπο πλουτισμού. Η οικονομία σε ένα πλέγμα νέο-δουλείας. Οι αυτοκράτορες αντικαταστάθηκαν από κυβερνήσεις ή συμβούλια με σκοπό το δικό τους όφελος, η κοινωνία αγωνίζεται για δημοσιεύσεις στο Facebook, για δημοσιότητα σκουπιδιού ή για το ποιος παίκτης θα κερδίσει σε ηλίθιες και γελοίες εκπομπές.
Εκείνο, το οποίο όμως παραμένει νεκρό είναι πως “ένας είναι πλήθος”. Η δύναμις, την οποία μπορεί να έχει ο καθένας μας ξεχωριστά έχει τεχνηέντως και δολίως καλυφθεί στο ποτάμι της λάσπης. Και τα ερωτήματα περί πολιτικών συστημάτων δεν έχουν νόημα, εάν δεν εξετάζεται τα ποιόν των ανθρώπων, οι οποίοι διατείνονται πως θα τα εφαρμόσουν. Το αυτό ισχύει για την οικονομία και την κοινωνία.
Μην λογομαχείς για μία θέση στο λεωφορείο της δεκαετίας του 50, το οποίο αγκομαχεί σε έναν χωματόδρομο για να σε ανεβάσει στο χωριό, όταν διαπιστώσεις –μαζί και οι άλλοι- φτάνοντας εκεί πως δεν υπάρχει κανένας.
