Υπάρχει ένα ανέκδοτο σχετικά με τον Σωκράτη και τον Αλκιβιάδη. Ο δεύτερος ήταν μαθητής του πρώτου και όταν ήταν μικρός φοβόταν το πλήθος. Τότε ο Σωκράτης τον πήρε μαζί του και του έδειξε πρώτα έναν βυρσοδέψη.
-Αυτόν τον φοβάσαι, τον ρώτησε ο Σωκράτης.
-Όχι, απάντησε ο Αλκιβιάδης.
-Εκείνον τον κουρέα;
-Όχι, απάντησε πάλι.
-Εκείνον τον υποδηματοποιό;
-Ούτε κι αυτόν!
-Αφού λοιπόν δεν φοβάσαι έναν-έναν από αυτούς ξεχωριστά, ούτε και όταν τους βλέπεις όλους μαζί να τους υπολογίζεις. Και από τέτοιους αποτελείται ο λαός των Αθηναίων, τον οποίον τώρα εσύ φοβάσαι!
Το ανέκδοτο λοιπόν αυτό, δείχνει εν μέρει την έννοια του λαού. Κάθ’ ένας από εμάς μπορεί να είναι οτιδήποτε. Από κάθε είδος επαγγελματική κατηγορία, οικονομική κατάσταση, ποιότητα χαρακτήρα, μόρφωση και ήθος. Και οι κακούργοι μέρος του λαού είναι. Έναν-έναν όμως τον αντιμετωπίζουμε σαν ξεχωριστό άνθρωπο. Όταν όμως είναι όλοι μαζί με μία κοινή επιθυμία ύπαρξης και δημιουργίας αποκτούν μία άλλη οντότητα· προκαλείται μία κοινωνική αντίδραση, κατ΄ αναλογίαν με τη χημική και φέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Είναι όπως ο κορμός ενός δένδρου. Εάν οι συνθήκες είναι καλές αυτό θα ανθίσει, ανεξαρτήτως εάν στον κορμό υπάρχουν καλά κύτταρα ή ξερά ή και κάποια σάπια. Όσο υγιέστερο όμως είναι κάθε κύτταρο και όσο περισσότερα είναι αυτά και όσο καλύτερο το χώμα, στο οποίο φυτρώνει (η ηγεσία, οι ρίζες) τόσο ωραιότερο και καλύτερο δένδρο θα αναπτυχθεί και θα γίνει!
Εάν βέβαια ξεσπάσει καταιγίδα και κάποιος κεραυνός το κάψει είναι ένα άλλο θέμα, πέραν της φύσεως του ιδίου του δένδρου. Ο κεραυνός είναι οι εντελώς απρόβλεπτοι εξωτερικοί παράγοντες (εχθροί, φυσικές καταστροφές, οτιδήποτε).
Αλλά το δένδρο κατά βάση θα καρποφορήσει όταν το χώμα είναι υγιές. Και τονίζω και πάλι πως το χώμα είναι οι ηγεσίες. Δηλητηριάζεις το έδαφος θα μαραθεί το δένδρο ή θα σαπίσει ή δεν θα παράγει καθόλου καρπούς ή αυτοί θα είναι κακοί.
Αυτή είναι η έννοια του λαού κατά τη γνώμη μου και αυτή η σημασία της σπουδαίας ηγεσίας. Να ποτίσει το έδαφος με τα καλύτερα συστατικά και να το εμπνεύσει για να παράγει θαυμάσιους καρπούς. Το Ελληνικό δένδρο πάσχει ιδιαζόντως από έδαφος (κοινώς ηγεσίες).
Σημ. Κάπως γενικότερο, αλλά σας παραπέμπω σε μία περίφημη διάλεξη του Ernst Renan σχετικά με το τι είναι Έθνος. Αυτή δόθηκε στις 11 Μαρτίου 1882 στη Σορβόννη υπό τον Γαλλικό τίτλο: “Qu’est-ce qu’une nation?” (Τι είναι Έθνος;). Ο ορισμός, τον οποίον έθεσε ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον και τον όριζε από την επιθυμία πολλών ανθρώπων να ζήσουν και να δημιουργήσουν μεγάλα πράγματα μαζί (και όχι από κριτήρια γλώσσας, φυλής ή καταγωγής). Το τελευταίο προσέξτε το ιδιαιτέρως!
