Pattern σημαίνει πρότυπο ή μοντέλο. Οι ορισμοί του στην Αγγλική είναι: “a repeated decorative design” (ένα επαναλαμβανόμενο διακοσμητικό σχέδιο) και “a model or design used as a guide in needlework and other crafts” (ένα μοντέλο ή σχέδιο που χρησιμοποιείται ως οδηγός σε κεντήματα και άλλες τέχνες). Από αυτό προκύπτει και η πασίγνωστη λέξη των… μαμάδων τα “πατρόν” στην ραπτική.
Αντιγράφω επακριβώς μία παράγραφο από ένα βιβλίο του πατέρα μου (το οποίο οσονούπω θα επανεκδόσω):
“Πάντοτε πίστευα πως η ιστορία είναι η μεγαλύτερη επένδυση γνώσεων και πανευτυχής εκείνος που τη γνωρίζει. Μεταβάλλει τον ερευνητή σε μικρή ή μεγάλη, ωφέλιμη, κινητή και ανεξάντλητη βιβλιοθήκη. Και δυστυχώς οι Έλληνες –ντρέπομαι που το λέω- είναι ανιστόρητοι και αγεωγράφητοι. Την αγνοούν γιατί δεν τη διαβάζουν, πολύ δε περισσότερο δεν τη μελετούν κι αυτό είναι θλιβερή διαπίστωση. Ακόμη χειρότερο είναι η άγνοια της τοπικής ιστορίας μας. Η ιστορία διδάσκει, μορφώνει και φρονηματίζει.”
Οτιδήποτε συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα (και όχι μόνον) νομίζεται ως κάτι πρωτόγνωρο – μοναδικό. Πολλοί μένουν έκπληκτοι και αναρωτιούνται. Αυτό –ντρέπομαι και εγώ που το λέω- οφείλεται στην πλήρη άγνοια της ιστορίας. Και αυτό με τη σειρά του καθιστά κάποιον ένα εύκολο θύμα.
Όμως! Είναι εξαιρετικά απλό να αντιληφθεί και να προβλέψει κανείς τα γεγονότα, γνωρίζοντας ιστορία! (Σας αποκάλυψα τώρα και το φοβερό μυστικό μου επί των προβλέψεων της Teucris Delphi). Θα πρόσθετα βέβαια και ψυχολογία. Τούτο, διότι οι άνθρωποι υπό συγκεκριμένες συνθήκες ακολουθούν συμπεριφορές όπως τα επαναλαμβανόμενα διακοσμητικά μοντέλα, δηλαδή τα patterns! Άπαξ και γίνει αντιληπτό το αρχικό μοτίβο (ή μοντέλο) η πρόβλεψη των γεγονότων καθίσταται απλή διαδικασία.
Το μέλλον φυσικά είναι άδηλον και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ακραία γεγονότα. Ωστόσο όμως όσον αφορά τις ανθρώπινες συμπεριφορές αυτό είναι σχεδόν παιγνίδι με ανοιχτά χαρτιά. Τα patterns μεταβάλλονται ανάλογα με τις γενικότερες τάσεις και αποτελούν προκλήσεις όταν εμφανίζεται μία καινούργια κατάσταση.
Η Ρωσική Επανάστασις και η εφαρμογή του Κομμουνισμού στις χώρες του Ανατολικού συνασπισμού, δημιούργησε ένα πρωτότυπο pattern, το οποίο βέβαια ήταν άγνωστο στην ανθρωπότητα μέχρι τότε. Προηγουμένως ίσχυε το Patttern των Αυτοκρατοριών, όπως παλαιοτέρα το pattern των Φέουδων κ.ο.κ. Μέσα σε αυτό το μοτίβο εξελίσσονταν συμπεριφορές και τάσεις και δημιουργείτο μία καινούργια πραγματικότητα. Το ίδιο συνέβη και στην Γερμανία επί Ναζισμού. Ένα μοναδικό pattern, το οποίο δεν μπορούσε η συντριπτική πλειοψηφία να αντιληφθεί εντός και εκτός Γερμανίας και το έμαθε μετά από εκατομμύρια θανάτους, εγκλήματα, πόνο και δυστυχία. Το pattern των εθνικών κρατών επίσης ήταν ένα πρωτόγνωρο μοτίβο, το οποίο ανεδείχθη από την κατάρρευση των Αυτοκρατοριών μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ενώ στην Ευρωπαϊκή πραγματικότητα και στην Ελλάδα φαίνεται ότι ακολουθείται μία πορεία -όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν- σε αχαρτογράφητα ύδατα, αυτό μακράν απέχει από την πραγματικότητα. Υπάρχουν “χάρτες” με την ακρίβεια των χαρτών ναυσιπλοΐας! Το εάν κάποιος δεν γνωρίζει πως υπάρχουν είναι άλλο ζήτημα. Οι πολιτικοί φυσικά τους γνωρίζουν και προβλέπουν την πορεία και αξιολογούν τις συμπεριφορές και καθορίζουν και προβλέψιμες πολιτικές. Οι πολίτες επειδή έχουν πλήρη άγνοια, νομίζουν πως είναι σε άγνωστα ύδατα και κυριαρχεί ο “θανατηφόρος” φόβος του αγνώστου.
Οποία πλάνη (όπως θα έγραφαν το 1920)!
Το Ελληνικό pattern των όσων συμβαίνουν σήμερα είναι τόσο καλά αποτυπωμένο, ώστε αποτελεί ανοιχτό βιβλίο και τίποτα δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει. Είναι μάλιστα και απηρχαιωμένο! Αλλά δεν θα σας αποκαλύψω ποιο ακριβώς. Αυτό ας παραμείνει το μυστικό μου.
Το εάν φυσικά κάποιος θελήσει να χρησιμοποιήσει τη γνώση αυτή προς όφελος των συνανθρώπων του ή του εαυτού του αποτελεί επίσης ένα διαφορετικό θέμα. Πάντως τα Ελληνικά πράγματα διαθέτουν τα εντελώς τυπικά χαρακτηριστικά χωρίς καμία πρωτοτυπία. Η μόνο διαφορά είναι πως και αυτοί ακόμα, οι οποίο το εφαρμόζουν δεν έχουν γνώση της ιστορίας σε βάθος. Αντίληψη διαθέτουν χωρίς καμία αμφιβολία, αλλά τους λείπουν οι ιστορικές λεπτομέρειες και ως γνωστόν στις λεπτομέρειες κρύβεται η ουσία.
Το τελευταίο συμπέρασμα, διότι δεν μου αρέσουν μόνο οι διαπιστώσεις, έγκειται στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Η εφαρμογή των επαναλαμβανόμενων μοτίβων εξασφαλίζει τη σιγουριά της εξασφαλισμένης επιτυχίας (ούτε και αυτή καλά-καλά), αλλά τίποτα περισσότερο. Η ανθρωπότης εκ των πραγμάτων οδηγείται σε περιόδους νέων μοτίβων, τα οποία όμως απαιτούν τεράστια τόλμη, διότι όντως τότε θα ομιλούμε περί αχαρτογράφητης περιοχής (terra incognita).
Αυτό το pattern διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή, κατά τη γνώμη μου, αλλά δεν έχει ακόμα αναδειχθεί. Μην ξεχνάτε πως και σε αυτό ακόμα υπάρχουν διαδικασίες δοκιμής και αποτελέσματος, έως ότου προκύψει το κατάλληλο (προσοχή δεν έγραψα το σωστό, διότι αυτό ίσως δεν μπορεί να αξιολογηθεί εκ των προτέρων, παρά μόνο από το ήθος όσων το εφαρμόσουν). Τότε θα σαρώσει τις ασημαντότητες, όπως ο άνεμος τη σκόνη και ούτε τα ονόματα, των “σπουδαίων” σήμερα στον διεθνή χώρο δεν πρόκειται να θυμάται κανείς.
Σημ. Οροφογραφία στοάς αρχοντικού σε δρόμο της Πάτρας. Όσο περίπλοκα και περίτεχνα να φαίνονται τα σχέδια ακολουθούν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο (pattern).
Δείτε εδώ.
