(Και δεν είναι μόνον οι Ιάπωνες δημιουργοί νέων λέξεων-εννοιών)
Πριν από κάμποσα χρόνια είχα διαβάσει σε ένα βιβλίο ενός καθηγητή αρχιτεκτονικής (θυμάμαι το εξώφυλλο, τι έγραφε και πώς, αλλά δεν θυμάμαι που είναι καθώς και το όνομα του συγγραφέα) πως οι καταστροφικοί βομβαρδισμοί κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ ανέδειξαν την ομορφιά του σκελετού των κτιρίων. Ειδικά στη Δρέσδη αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές αφού η πόλη δεν ισοπεδώθηκε ακριβώς, αλλά έμεινε ο “σκελετός” της. Αυτό ήταν αρκετό να εμπνεύσει κατά μία έννοια πολλούς αρχιτέκτονες να σχεδιάζουν με βάση το σκελετό και όχι το τελικό περίβλημα.
Βέβαια τώρα εάν δείτε την Μαίρυλιν Μονρόε σε φωτογραφίες ενόσω ζούσε και δείτε και το σκελετό της όπως είναι σήμερα (ελαφρώς μακάβριο), ειλικρινά αμφιβάλλω εάν θα σας προκαλέσει το ίδιο ερωτικό (για τους άνδρες) ή αισθητικό (για τις γυναίκες) ενδιαφέρον. .
Υπάρχουν τόσα υλικά αντικείμενα δίπλα μας, γύρω μας, τα οποία τα χρησιμοποιούμε συνεχώς και αυτοματοποιημένα. Το πληκτρολόγιο του υπολογιστή μας, ένα κρυστάλλινο ανθοδοχείο, μία πέννα, ένα φλυτζάνι του καφέ και οτιδήποτε άλλο μπορείτε να σκεφτείτε, τα οποία όταν σε μία στιγμή απροσεξίας αν μας πέσουν ή τα χτυπήσουμε σπάνε.
Τότε μόνο τα προσέχουμε περισσότερο και τότε μόνο τα εκτιμούμε, διότι δεν λειτουργούν. Αλλά ταυτόχρονα μένουμε πολλές φορές εντυπωσιασμένοι από τον τρόπο με τον οποίον είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα. Μόνο, όταν παρατηρήσουμε την εσωτερική τους δομή και όχι το όλον. Αλλά αυτό συμβαίνει όταν πλέον δεν μπορούν να επιτελέσουν το έργο, το οποίο τους έχει ανατεθεί. Τότε μόνο στενοχωριόμαστε, ενώ αντιθέτως σπανίως χαιρόμαστε επειδή τα έχουμε. Αλλά είναι αργά…
Και τότε τα αγαπάμε, αλλά διαπιστώνουμε πως είναι είτε δύσκολο να αντικατασταθούν είτε αδύνατον, διότι δεν υπάρχουν πλέον… Και τότε εναγωνίως προσπαθούμε να τα επισκευάσουμε. Υπάρχουν βέβαια και οι θεωρίες των Ιαπώνων με την ομολογουμένως θαυμάσια ιδέα της καλύτερης μορφής του επισκευασμένου από το αρχικό (Kintsugi), αλλά και πάλι δεν είναι το ίδιο· οι Ιάπωνες και δένδρα μινιατούρες καλλιεργούν (τα Bonsai) αλλά δεν μπορείς να ξαπλώσεις από κάτω τους για τη σκιά τους, ας είναι δένδρα.
Οι ανθρώπινες σχέσεις το ίδιο αποκαλύπτονται μόλις… καταστραφούν. Τότε φαίνεται ξεκάθαρα η δομή τους και πώς έχουν σχηματοποιηθεί. Και ίσως ο τοίχος να είναι σάπιος, μπορεί όμως αντί για πέτρες να είναι χτισμένος από διαμάντια. Αλλά είναι και πάλι αργά, γιατί δεν θα υπάρχει τοίχος…
Η υπέρτατη λοιπόν τέχνη είναι (θεωρητικά) να καταστρέφεις τις σχέσεις σου με απώτερο στόχο να αποκαλύπτεις τη δομή τους, αλλά και να μπορείς στη συνέχεια να τις αποκαταστήσεις χωρίς καμία συνέπεια. Μπορεί να γίνει;
Δεν υπάρχει άνθρωπος στη Γη, ο οποίος να μην φέρει το φορτίο μία ανθρώπινης σχέσης, την οποία άθελά του ή ηθελημένα κατέστρεψε, (οποιασδήποτε σχέσης). Και είναι ένα δυσβάσταχτο φορτίο αυτό. Αφού κατέστρεψες κάτι και είδες το περιεχόμενό του έμαθες τι είχες και μετά δεν μπορείς ποτέ να το ξεπεράσεις. Και το αντίθετο να διατηρείς μία ανθρώπινη σχέση (με την ευρεία έννοια το γράφω) και να νομίζεις πως ο τοίχος είναι κατασκευασμένος από διαμάντια αλλά τελικά να αποδεικνύεται πως ήταν σάπιος. Πάλι ένας σοβαρότατος λόγος να καταθλιβείς για τον χαμένο χρόνο σου…
Πώς ζεις μετά από αυτό;
Δε ζεις, εκτός εάν…
εκτός εάν γίνεις καλύτερος άνθρωπος.
Μη γελιέστε. Τίποτα δεν αντικαθίσταται όταν σπάσει. Όπως και τίποτα δεν απαλύνει τον πόνο της προδοσίας της εμπιστοσύνης. Αλλά γιατί το να γίνεις καλύτερος άνθρωπος είναι το μόνο ουσιαστικό αντίδοτο στο δηλητήριο της ζωής;
Διότι εάν είσαι ο φταίχτης και το αντιληφθείς θα απαλύνεις τον πόνο εκείνου, τον οποίον αδίκως πλήγωσες με το να μη νοιώθει πως είσαι ένας κακός άνθρωπος πλέον, ενώ εάν είσαι το πρόθυμο ή μη θύμα θα απαλύνεις τον πόνο σου με το να γνωρίζεις πως παρά την αδικία εις βάρος σου δεν παρέμεινες στο βάθος της ζωής, αλλά ανέπνευσες.
Πώς θα μπορούσαμε λοιπόν κι εμείς στην φτωχή μας χώρα αλλά και πάμπλουτη όσον αφορά τις λέξεις και τις έννοιες να προσφέρουμε στους Ιάπωνες -και όχι μόνον- αυτή την έννοια; Και πώς θα την ονομάζαμε;
