Για τον Τζώρτζ Σόρος ειδικά το τελευταίο διάστημα έχουν ακουστεί πάρα πολλές ανοησίες. Είναι αυτό, το οποίο ονομάζουμε “trendy”, δηλαδή μέσα στις τάσεις της εποχής. Θέλουμε να δώσουμε μία διάσταση μυστηρίου, συνωμοσίας, πέπλου νέφους περί σκοτεινών δυνάμεων και η κατάλληλη λέξη είναι… Soros!
Στην Teucris φυσικά δεν έχουμε χρόνο να ασχολούμαστε με όλα τα προηγούμενα, τα οποία στόχο έχουν μόνο να αποβλακώνουν τα ήδη ταλαιπωρημένα μυαλά αλλά να δούμε τον Soros σύμφωνα με αυτό, το οποίο είναι: επενδυτής!
Η Teucris παρεμπιπτόντως, επειδή αναφέρθηκα προηγουμένως στον πληθυντικό αποτελείται από εμένα και τον εαυτό μου, είναι συνεπώς μία επιχείρηση με… διπολική διαταραχή! Τώρα όμως σας γράφει ο τρίτος μου εαυτός.
Ας δούμε λοιπόν την επενδυτική (και όχι μόνον) φιλοσοφία του και κυρίως πώς μπορούμε να διδαχθούμε από αυτήν και να την εφαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα. Είναι κάπως δυσχερές να μεταφέρω το σκεπτικό σε μία κοινωνία, η οποία κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και όπου η φτώχεια καλπάζει, αλλά οτιδήποτε ισχύει από οικονομικής και επενδυτικής απόψεως σε ένα περίπτερο, ισχύει επακριβώς και στην Wall Street.
Α. Οι Αγορές
Η πιο γνωστή και πολύ-πιπιλισμένη καραμέλα της εποχής μας είναι οι περιβόητες… αγορές! Τι θα πουν οι αγορές, σε πιο ρυθμό θα κινηθούν, εάν θα εγκρίνουν την πολιτική μας και ούτω καθ’ εξής. Ο ένας τις είδε ως χορευτικό συγκρότημα, το οποίο θα ακολουθεί νταούλια και ζουρνάδες, ο άλλος τις φοβάται μήπως τις δυσαρεστήσει, άλλοι τις μισούν, άλλοι ούτε γνωρίζουν τι τους γίνεται.
Η κυρίαρχη ωστόσο άποψη είναι πως έχουν πάντα δίκιο.
Ο Soros ξεκινά πάντα από την θέση πως οι αγορές έχουν πάντα άδικο. Οι αγορές ακολουθούν αγελαία συμπεριφορά. Και αφού θεωρεί πως κάνουν πάντα λάθος επενδύει στο… λάθος τους. Αυτός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του επενδυτικού σκεπτικού του.
Στην ζωή μας οι “αγορές” είναι οι προκαταλήψεις μας. Να σας αναφέρω μερικές;
-“Χρειάζεσαι κεφάλαια για να αναπτυχθείς”
-“Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα”
-“Δεν υπάρχουν δουλειές”
-“Είμαι μόνος, μικρός και αδύναμος, άρα δεν έχω καμία ελπίδα ή πιθανότητα”
Αυτές είναι μόνο μερικές (ελάχιστες) από τις “αγορές”, οι οποίες καταδυναστεύουν τη ζωή μας, επειδή έχουν εγκατασταθεί στην σκέψη μας.
Όλα τα προηγούμενα είναι λάθος. Σκεφτείτε όπως ο Soros και δοκιμάστε την τύχη σας στο αντίθετο. Τότε αν και συνήθως τιμωρούμαστε όταν κινούμαστε ενάντια σε μία κυρίαρχη τάση, εάν εντοπίσουμε το λάθος επιβραβευόμαστε.
Αυτή είναι η πρώτη επενδυτική τακτική του.
Β. Η Άποψη μας για τον Κόσμο
Η αντίληψη, την οποίαν έχουμε για τον κόσμο είναι εγγενώς ατελής. Ατελέστατη θα τόνιζα. Πιστεύουμε πως αυτό, το οποίο νομίζουμε ισχύει. Άλλοτε είναι κοντά στην πραγματικότητα, άλλοτε είναι τόσο μακριά όσο ο πλανήτης Άρης. Εμείς όμως πράττουμε ωσάν ο Άρης είναι δίπλα μας. Το ζήτημα δεν είναι παρά μόνον η ΔΙΚΗ ΜΑΣ αντίληψη, διότι ο Άρης είτε θέλουμε να το πιστεύουμε είτε όχι είναι πολύ μακριά μας.
Η ιστορία γράφεται και ως εκ τούτου και οι αποφάσεις λαμβάνονται από “ατελείς” ανθρώπους. Εάν θέλουμε να επενδύσουμε σωστά δεν έχει σημασία εάν αντιλαμβανόμαστε σωστά ή όχι την (δική μας) πραγματικότητα. Είναι προτιμότερο να εστιάσουμε στην αντίληψη του κόσμου εκείνου, ο οποίος λόγω θέσεως ή συνθηκών “γράφει” την ιστορία.
Αυτό στην καθημερινή μας ζωή είναι εξαιρετικά σημαντικό. Το πώς διοικείται μία εταιρεία δεν είναι απόρροια των “πραγματικών” συνθηκών, αλλά πως τις αντιλαμβάνεται εκείνη ή εκείνος, ο οποίος την διοικεί. Το ίδιο ισχύει και για έναν αρχηγό κράτους. Το ίδιο όμως ισχύει και για τον… γείτονά σας! Η θέση του ορίου του τοίχου του σπιτιού σας δεν είναι αυτή, την οποίαν εσείς νομίζετε, αλλά αυτή, την οποίαν ο γείτονας θέλει να πιστεύει. Και δεν έχει καμία σημασία εάν αυτή η θέση είναι σταθερή 100 χρόνια, αλλά τι σκοπεύει να κάνει επ’ αυτού ο γείτονας σας.
Ξεχάστε λοιπόν την πραγματικότητα, την οποίαν ούτε και εσείς εξ’ άλλου αντιλαμβάνεστε και εστιάστε στο πως την αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Και επενδύστε κατάλληλα.
Αυτή είναι η δεύτερη επενδυτική τακτική του.
Γ. Τα Λάθη μας
Το λάθος δεν είναι μόνο των άλλων. Κι εμείς υποκείμεθα στα δικά μας λάθη. Συνεπώς στα προηγούμενα θα πρέπει να προσθέσουμε και την επιρροή των δικών μας λαθών. Το λάθος όμως δεν είναι εχθρός μας, αλλά σύμμαχός μας. Διότι αφού εγγενώς δεν έχουμε σαφή αντίληψη της πραγματικότητας, κάνοντας λάθη μπορούμε να διορθώνουμε τις θέσεις μας και να προσεγγίζουμε καλύτερα αυτό το οποίο σ υ μ β α ί ν ε ι (και όχι είναι κατ΄ ανάγκην και σωστό).
Αλλά λάθη κάνουν μόνο όσοι πράττουν.
Και η τρίτη επενδυτική τακτική του George Soros είναι η μη απραξία. Η μοιρολατρία και η συνεπαγόμενη αδράνεια είναι εντελώς εκτός επενδυτικού του συλλογισμού.
Δ. Η μη Μονοδιάστατη Αντίληψη
Εάν παρατηρήσετε τους οικονομικούς και πολιτικούς συλλογισμούς θα προσέξετε πως διέπονται σε απίστευτο βαθμό από μία μονοδιάστατη και στην καλύτερη (σπανιότατα) δισδιάστατη αντίληψη. Διαβάστε ένα άρθρο και προσπαθήστε να το σχηματοποιήσετε. Θα δείτε στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων να εκφράζεται από μία ευθεία γραμμή· ούτε καν… καμπύλη! Και εάν μετατρέψετε τους συλλογισμούς σε γεωμετρικά σημεία θα αντιληφθείτε πως οδηγούν σε διλλήματα επάνω στην γραμμή. Ωστόσο υπάρχουν και σημεία εκτός γραμμής, οπότε μετερχόμαστε στον δισδιάστατο τρόπο σκέψης με σαφώς περισσότερες δυνατότητες επιλογής. Εάν κινηθούμε και στην τρίτη διάσταση τότε πολλαπλασιάζουμε μακράν την ικανότητα μας αντίληψης των πραγμάτων.
Στην καθημερινή μας ζωή το προηγούμενο, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε είναι ο ηγέτης του τρόπου σκέψης μας. Σκεφτείτε πόσες φορές προσπαθείτε να αντιληφθείτε μία κατάσταση και διακρίνετε μόνο δύο επιλογές. Δράτε τότε υπό την επήρεια της μονοδιάστατης προσέγγισης. Χάνετε διότι υπάρχουν ακόμα άλλες δύο, τουλάχιστον στον φυσικό μας κόσμο. Η τέταρτη παρεμπιπτόντως είναι η διαίσθηση.
Αυτή είναι η τετάρτη επενδυτική μέθοδος του Soros.
Ε. Η Φιλοσοφία
Όσα ανέφερα προηγουμένως δεν αποτελούν πρωτότυπες ιδέες του Soros. Έχουν ειπωθεί αιώνες πριν. Αλλά αυτός ίσως τις εφάρμοσε καλύτερα ή έστω τις πίστεψε ενάντια στις ισχυρότατες προκαταλήψεις της Wall Street και της “κοινής” λογικής. Και απέδωσαν, προφανώς για τον ίδιο, όπως αποδίδουν και για μερικούς –όχι πολλούς όμως- ακόμα διαχειριστές κεφαλαίων. Μην το ξεχνάτε αυτό. Θέλει μεγάλο θάρρος να κινείσαι ενάντια στο ρεύμα.
Όσον αφορά τα περιβόητα ιδρύματα για τα οποία τόσος λόγος γίνεται και επίσης τόσα γράφονται δεν θα ήθελα να αναφερθώ. Αλλά θα συνιστούσα προηγουμένως να μελετήσετε βαθύτατα τον άνθρωπο, τον φιλόσοφο, ο οποίος επηρέασε τα μέγιστα τον Soros. Και αυτός ήταν ο Karl Popper, βιβλία του οποίου κυκλοφορούν και στην Ελληνική γλώσσα.
Ο Πόππερ δεν είναι ένας εύκολος φιλόσοφος, τον οποίον θα διαβάσετε χωρίς ισχυρό ποσόν αυτενέργειας και δικής σας σκέψης. Και απαιτεί επιπλέον βαθιά γνώση και όλης της φιλοσοφίας συνολικά αλλά και του ιστορικού γίγνεσθαι.
Ο Πόππερ έγραψε μεταξύ άλλων σπουδαίων βιβλίων και το “Η Ανοιχτή Κοινωνία και οι Εχθροί της” και προτού αναμασήσετε τις κορυφαίες δόλιες μπούρδες, οι οποίες αναφέρονται σχετικά με τον τρόπο με τον οποίον εννοείται η Ανοιχτή Κοινωνία μελετήστε προσεκτικά το σκεπτικό του Πόππερ. Απλώς να γνωρίζετε πως ο Karl Popper τάσσεται κατά των κλειστών μορφών σκέψης και οργάνωσης και προφανώς δεν τον “συμπαθούν” καθόλου (μα καθόλου) οι εκφραστές της. Και καταδεικνύει πως ο φασισμός και ο κομμουνισμός με πολύ κοινά στοιχεία εμφανίζονται στον αντίποδα αυτού, του οποίου ονόμαζε Ανοιχτή Κοινωνία.
Ο Soros ήταν μαθητής κατά μία έννοια του Πόππερ και ήταν αυτός, ο οποίος τον επηρέασε βαθύτατα στις μετέπειτα απόψεις του. Η διατριβή του Soros με θέμα “Το Βάρος της Συνείδησης” αποτελεί μία διεξοδική ανάλυση των ιδεών του Πόππερ.
Εν κατακλείδι:
Δεν υπάρχει… κατακλείδι. Απλά σ κ ε φ τ ε ί τ ε.
Σημείωση: Παρακαλώ σημειώστε πως ΔΕΝ χρηματοδοτώ τον Soros, ούτε το ίδρυμά του.
