Στις 5:30 το πρωί της 16ης Ιουλίου του 1945 (σαν σήμερα δηλαδή πριν από 73 χρόνια) επάνω από το πεδίο βολής του Alamogordo στην έρημο της Νεβάδα ο άνθρωπος δημιούργησε για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας έναν τεχνητό “ήλιο”. Ήταν η πρώτη δοκιμή πυρηνικής βόμβας.
Η αυθόρμητη σκέψη παραπέμπει σε ένα τεράστιο θανατηφόρο μανιτάρι (εξ’ ου και το μανιτάρι της φωτογραφίας μου από το Πήλιο). Αλλά ίσως δεν θα έπρεπε.
Η κατασκευή των πυρηνικών και θερμοπυρηνικών όπλων αποτελεί από μόνη της μία τρομακτικά σημαντική κατάκτηση της ανθρώπινης ευφυΐας και του πνεύματος. Διότι οι αρχές στις οποίες βασίζονται αυτά τα δύο διαφορετικά όπλα είναι ασύλληπτες.
Βεβαίως με τι λόγια να περιγράψω την κορυφαία διαίσθηση των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων Λεύκιππου και Δημόκριτου, οι οποίοι συνέλαβαν δια του πνεύματος τους και μόνον την ατομική δομή της ύλης.
Οτιδήποτε και να υπάρξει ο άνθρωπος θα σκεφτεί τον τρόπο να το χρησιμοποιήσει εναντίον του συνανθρώπου του. Αυτό αποτελεί δεδομένο. Αλλά από αυτό το δεδομένο υπάρχει πάντα και μία σπουδαία ωφέλεια. Και κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να εστιάσουμε ακριβώς εδώ και όχι τόσο στην ούτως ή άλλως αναπόφευκτη χρήση του.
Οι πυρηνικές αντιδράσεις βασίζονται στην διάσπαση (fission) βαρέων πυρήνων του ατόμου (ουρανίου και πλουτωνίου) ενώ οι αντιδράσεις σύντηξης (fusion) στην ένωση ελαφρύτερων πυρήνων ισοτόπων του υδρογόνου (δευτέριο και τρίτιο) προκειμένου να σχηματίσουν βαρύτερους. Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων αντιδράσεων εκλύονται τρομακτικά ποσά ενέργειας.
Οι αντιδράσεις διάσπασης προκαλούνται από ουδέτερα φορτισμένα νετρόνια, τα οποία μπορούν να προσεγγίσουν τους θετικά φορτισμένους πυρήνες και να αντιδράσουν μαζί τους, ενώ στις αντιδράσεις σύντηξης οι πυρήνες πλησιάζουν μεταξύ τους και συνενώνονται με το να αυξηθεί η κινητική τους ενέργεια μέσω της αύξησης της θερμοκρασίας κατά μερικές δεκάδες εκατομμύρια βαθμούς.
Για μια στιγμή κρατήστε στα χέρια σας μία καρφίτσα και σκεφτείτε νοερά πως θα μπορούσατε αφού σκεφτείτε σαν τον Δημόκριτο, να ανακαλύψετε τις αντιδράσεις και να υλοποιήσετε τεχνικά τα παραπάνω στην κεφαλή της.
Και τελικά ούτε και ο πόλεμος έγινε, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.
Το ζήτημα ποτέ δεν ήταν πρόβλημα της τεχνολογίας καταστροφής. Το ζήτημα ήταν, είναι και θα είναι η φύσις του ανθρώπου. Ακόμα και ένα δηλητηριώδες μανιτάρι μπορεί να σε σκοτώσει και αυτό δεν το δημιούργησε ο άνθρωπος. Η ανοησία και η κακία όμως μπορεί να μετατρέψει ένα κάστανο (επίσης από το Πήλιο) σε πολύ χειρότερο όπλο.
