Χθες το βράδυ παρά την φοβερή κούραση αυτής της περιόδου παρακολούθησα στο κανάλι της Βουλής μία συζήτηση σχετικά με τον Κων/νο Καραμανλή. Στη συζήτηση με αφορμή την χθεσινή επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας και την επάνοδο του Κ. Καραμανλή διηγούνταν τις εμπειρίες τους και ανέλυαν τα γεγονότα της εποχής οι Κώστας Γεωργουσόπουλος, Ηλίας Νικολακόπουλος και ο σκηνοθέτης Ροβήρος Μανθούλης. (Το όνομα της Δημοσιογράφου και της εκπομπής δυστυχώς δεν τα εγνώριζα, ώστε να αποδοθούν τα credits).
Ο τελευταίος είχε αποσπάσει από τον Κ. Καραμανλή μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη, την περίοδο εκείνη, αποσπάσματα της οποίας προβλήθηκαν.
Στο ερώτημα του γιατί επέλεξε να ασχοληθεί με την πολιτική και εάν την αγαπούσε, ο Καραμανλής απάντησε με έναν τρόπο, τον οποίο δε είχα έως χθες σκεφθεί ποτέ ούτε και πως θα μπορούσε να απαντηθεί με αυτόν τον τρόπο:
Είπε πως δεν την αγαπούσε, αλλά την επέλεξε επειδή είναι κάτι το τόσο δημιουργικό. Αγαπούσε ωστόσο το ότι κάνει υπέρ των συμπολιτών του.
Ομολογώ πως ποτέ μου δεν είχα σκεφθεί την πολιτική ως… δημιουργία. Αυτό πρώτη φορά το άκουσα. Την πολιτική την θεωρούσα πρωτίστως προσφορά, η οποία οφείλει να προέρχεται από τον ικανότερο (άριστο) προς όφελος των συμπολιτών του (και όχι του… λαού του).
Το ότι επίσης δήλωσε πως δεν την αγαπούσε και αυτό με εξέπληξε, διότι με την πολιτική ασχολείσαι από μία εσωτερική παρόρμηση προερχόμενη από κάθε είδους κίνητρο ή συμπλέγματα.
Η οικογένεια μου ποτέ δεν ήταν Καραμανλική. Μάλιστα (νομίζω και χθες το συνειδητοποίησα) πως θυμήθηκα την αλγεινή εντύπωση, την οποία είχε προκαλέσει στους λεγόμενους δημοκράτες η επιλογή της 17ης Νοεμβρίου 1974 ως ημέρα των πρώτων εκλογών της μεταπολίτευσης· τούτο διότι συνέπιπτε με την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Παρ’ όλη την αντιπάθεια των γονιών μου για τον Καραμανλή, ποτέ δεν τον εξύβριζαν (όπως και κανέναν άλλον με την εξαίρεση των… χουντικών και των –ούτως ή άλλως- υπανθρώπων ναζιστών) και φυσικά αναγνώριζαν την προσφορά του. Αλλά δεν θυμάμαι ποτέ να τον υποστήριξαν ούτε στο ελάχιστο. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ περισσότερο εδώ.
Βέβαια το άρθρο αυτό δεν το γράφω για να κρίνω (και πως θα μπορούσε να γίνει αυτό) τον πολιτικό άνδρα Κων/νο Καραμανλή. Ήθελα απλώς να σχολιάσω αυτήν την –παράξενη κατ’ εμέ- προσέγγιση του στο θέμα της πολιτικής.
Και εάν μου επιτρέπετε με την συγκεκριμένη ευκαιρία θεωρώ πως δύο είναι οι σχολές της πολιτικής:
Η μία, η οποία την θεωρεί, καθαρά προσφορά των προσωπικών ικανοτήτων προς όφελος της κοινότητας και η Μακιαβελική εκδοχή, όπου η πολιτική θαυμάζεται για τον τρόπο κατάκτησης της εξουσίας και της ηγεμονικής διαχείρισης των πολιτών.
Ήδη από την εποχή του πρώτου και τελευταίου βασιλέα των Αθηνών Κόδρου, ο οποίος ως γνωστόν αυτοβούλως θυσιάστηκε για την πατρίδα του, καθώς και από το σκεπτικό του Σωκράτη, του Ισοκράτη και των άλλων Ελλήνων φιλοσόφων ήταν σαφές πως η Ελληνική σκέψη προήγαγε το ήθος των αρίστων στην πολιτική (και δεν συγχωρούσε καθόλου αδυναμίες ή ανικανότητες και εκ των υστέρων μετάνοιες, αντιθέτως)!
Υπήρχαν, ωστόσο και τότε τύραννοι. Αυτοί ήταν της άλλης μεθόδου, η οποία θεωρώ κυριαρχεί πλήρως σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο Μακιαβέλι απλώς την κωδικοποίησε αν και υπάρχουν και πολλά άλλα σχετικά κείμενα από την αρχαιότητα, όπως το εγχειρίδιο προεκλογικής εκστρατείας του Κικέρωνα.
Επειδή όλοι όσοι ασχολούνται με την πολιτική ισχυρίζονται πως πράττουν “δια το συμφέρον του λαού τους (πολύ γελοίος όρος αυτός)”, οι πολιτικοί κρίνονται μόνον εκ του αποτελέσματος· οι προθέσεις ουδόλως ενδιαφέρουν. Το επιχείρημα του “εφικτού” ή “ανέφικτου” επίσης με αφήνει παγερά αδιάφορο.
Το ίδιο ισχύει προφανώς και για τον πολιτικό Κων/νο Καραμανλή.
Σημ. Μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση από τα αποσπάσματα συνεντεύξεων Ελλήνων πολιτικών ‘και όχι μόνον πολιτικών-, άσχετη με το θέμα είναι πως όλοι τότε μιλούσαν την Γαλλική γλώσσα. Αυτό το σχολίασε ο Κώστας Γεωργουσόπουλος και είναι ενδεικτικό πως μετατοπίστηκε η πολιτική σκέψη από την Γαλλική σχολή στην Αγγλοσαξονική.
