(Α. Η Περσική εκδοχή)
Όταν ο Κύρος ο νεώτερος, ο δευτερότοκος υιός του Δαρείου και της Παρυσάτιδος (προσοχή εδώ, διότι υπήρξαν τρείς μεγάλοι Πέρσες με το ίδιο όνομα) αποφάσισε να καταλάβει την εξουσία, την οποία μετά τον θάνατο του πατρός του ανέλαβε ο αδελφός του Αρταξέρξης, συγκέντρωσε μεγάλο στράτευμα μεταξύ των οποίων και Λακεδαιμονίους μισθοφόρους.
Ο Κύρος ήταν ένας ευφυέστατος αρχηγός και ενώ αρχικά απέκρυψε τον στόχο του από τα στρατεύματά του, τελικά έπεισε δια της διπλωματίας και της πειθούς τους Έλληνες να τον ακολουθήσουν, οι οποίοι μαθαίνοντας τον πραγματικό σκοπό της εκστρατείας θέλησαν να αποσυρθούν.
Τα Ελληνικά στρατεύματα ήταν πολύ ικανά και με αρχηγό τους τον στρατηγό Κλέαρχο αποτελούσαν την αιχμή του δόρατος της εκστρατείας του. 13.000 σε αριθμό μαζί με 100.000 ιθαγενείς οι Έλληνες ήσαν μισθοφόροι και όχι τακτικός στρατός.
Ο Κλέαρχος συμβούλεψε τον Κύρο να μην είναι στην πρώτη γραμμή και να διακινδυνεύσει, αλλά να παραμείνει πίσω μαζί με τα Ελληνικά στρατεύματα προκειμένου να τον προστατεύσουν.
Ο Κύρος όμως ήταν παλικάρι και δεν άκουσε την σώφρονα συμβουλή του Κλεάρχου με αποτέλεσμα να νικήσει μεν στη μάχη, αλλά και να σκοτωθεί. Συνεπώς δεν είχε κανένα νόημα πλέον η εκστρατεία των στρατευμάτων και εκτός των άλλων οι Έλληνες αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν από τα βάθη της Ασίας στην πατρίδα τους. Αυτή η ιστορία μας χάρισε και ένα σπουδαίο έργο την “Κύρου Ανάβασις” από τον στρατηγό Ξενοφώντα διότι περί αυτών των στρατευμάτων επρόκειτο.
Αυτή την όμορφη ιστορία όμως σας την περιέγραψα όχι ακριβώς για τα γεγονότα, αλλά για κάποιον άλλο λόγο.
Ο Κύρος κάποια στιγμή αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Τούτο μάλιστα πριν την καθοριστική μάχη με τον αδελφό του και αντίπαλό του Αρταξέρξη στα Κούναξα (401). ‘Όπως πάντα και παντού τα προβλήματα αυτά προκάλεσαν δυσαρέσκεια στο στρατόπεδο των μισθοφόρων Ελλήνων, οι οποίοι προφανώς θα πρέπει να ήσαν και η αφρόκρεμα των τυχοδιωκτών και ρεμαλιών της αρχαιότητας· απλά αναλογισθείτε:
Λακεδαιμόνιοι (Σπαρτιάτες!) μισθοφόροι στην υπηρεσία του χειρότερου εχθρού των Ελλήνων… Αστέρια ηθικής… αλλά και βεβαίως κορυφαίοι πολεμιστές, άρα και άκρως επικίνδυνοι…
Κι όμως!
Αυτά τα άτομα, όταν ο γενναίος Κύρος δεν μπορούσε να τους πληρώσει δεν τον εγκατέλειψαν! Διότι γνώριζαν πολύ καλά πως ο Κύρος εκτός από παλικάρι ήταν και απόλυτα αξιόπιστος και πως το γεγονός της μη πληρωμής τους ήταν διότι ο Κύρος δεν είχε…
Έμεινε ιστορική η αρμονικότατη έκφραση:
“Ουκ έστιν ίδιον του Κύρου το έχειν και το μη διδόναι”
(Δεν είναι χαρακτηριστικό του Κύρου να έχει και να μην δίνει)…
Διαβάστε και την Ελληνική εκδοχή…
Πηγή χάρτη: http://www.gottwein.de/graeca/maps/Xen.An01.jpg