Η Ακέφαλη Ελλάς: το άγαλμα ή η καμινάδα ψηλότερη;
Θα ήθελα να αναφερθώ στο ενσκήψαν θέμα του ύψους των κτιρίων ειδικά στην Αθήνα και παρεμπιπτόντως στην περίπτωση του γνωστού ξενοδοχείου στην περιοχή Μακρυγιάννη για το οποίο εκδόθηκε εντολή κατεδάφισης των δύο τελευταίων ορόφων και του δώματος.
Να δούμε λοιπόν τα πράγματα από τη δική μου οπτική γωνία, βεβαίως.
Α.
Η Αθήνα διαθέτει το κορυφαίο μνημείο όλων των αιώνων, την Ακρόπολη με τον Παρθενώνα μαζί με όλα τα υπόλοιπα οικοδμήματά της. Δεν νοείται υψηλότερο οτιδήποτε από αυτό. Προφανώς το σκέφτηκαν ευτυχώς πολύ νωρίς οι πολεοδόμοι και ως εκ τούτου σε κανένα κτίριο δεν… επετράπη να υπερβεί το καθοριζόμενο από τη νομοθεσία ύψος.
Κανένα; Μάλλον όχι! Υπάρχουν δύο στους Αμπελοκήπους! Τουλάχιστον δεν τόλμησε ουδείς σε αστική πολυκατοικία να υπερβεί το ύψος της Ακρόπολης. Περιέργως ούτε επί χούντας δε συνέβη αυτό αν και μάλλον δεν το σκέφτηκε κάποιος μεγαλο-Μεγάλος. Άλλωστε ο βράχος της Ακρόπολης θα μετατρεπόταν σε αόρατο… ύφαλο με δεκαεξαόροφα ή εικοσαόροφα κτίρια γύρω της! Ωστόσο ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας –να αναφέρω ένα παράδειγμα- δεν είχε παρόμοια τύχη και καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς χάριν βιομηχανικών εγκαταστάσεών.
Β.
Για το θέμα της ακύρωσης της οικοδομικής αδείας και της διαταγής κατεδάφισης του ξενοδοχείου δεν θα σχολιάσω κάτι. Πρόκειται περί δικαστικής απόφασης και ως γνωστόν οι δικαστικές αποφάσεις δεν κρίνονται. Δεν έπρεπε να φθάσουμε σε αυτό το σημείο.
Ως μηχανικός “πονάω” και μόνο στη σκέψη μίας μερικής κατεδάφισης (δυσκολότερη από την ολική) ενός κτιρίου σε λειτουργία και κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα. Καθόλου απλό και με υψηλότατο κόστος! Και δεν είναι μόνον η κατεδάφιση, αλλά και ο επανασχεδιασμός των υφιστάμενων εγκαταστάσεων σύμφωνα με τα νέα δεδομένα.
Αλλά η απόφαση είναι απόφαση και πρέπει να εφαρμοστεί και το ερώτημά μου είναι ποιός θα χρεωθεί το κόστος της κατεδάφισης. Προβλέπω μακροχρόνια δικαστική διαμάχη.
Γ.
Για τους ουρανοξύστες ή έστω τα υψηλά κτίρια εκτός εμβελείας Αθηνών. Να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα: και πάλι εμένα ως μηχανικός τα υψηλά κτίρια και με προκαλούν και μου αρέσουν. Μπορώ να ισχυριστώ πως με συναρπάζουν! Και ειλικρινά οι λεγόμενες skylines (γραμμές του ορίζοντα) ειδικά των Αμερικανικών μεγαλουπόλεων δεν με ξενίζουν καθόλου. Διότι ο ουρανοξύστης ως ιδέα εκφράζει αυτήν την υπεροψία του πλούτου ή την αξιοποίηση περιορισμένου χώρου ή των συνθηκών του υπεδάφους. Θα γράψω σε επόμενο γιατί ας πούμε στο Μανχάτταν οι ουρανοξύστες είναι συγκεντρωμένοι σε δύο κυρίως σημεία.
Αυτό όμως στο οποίο πρέπει να εστιάζουμε είναι η κοσμοθεωρία, την οποίαν εκφράζουν σε σχέση με την τοποθεσία ανέγερσής τους. Διαβάζω σε κάποια άρθρα για την πολεοδομική αρχιτεκτονική… υψοφοβία των Αθηνών. Δεν συμφωνώ και το εξηγώ στην πρώτη παράγραφο. Η αρχιτεκτονική εκφράζει πολύ περισσότερα απ΄ όσα αντιλαμβάνεται η πλειοψηφία των ανθρώπων. Οι δικτάτορες επιδιώκουν να συσχετίσουν την εξουσία τους με μνημειώδη κτίσματα. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα με τεράστια μπλοκς εκμηδένισης του ατόμου. Οι πολύ πλούσιοι να δείξουν (και όχι να αναδείξουν) τον πλούτο τους. Και δράττοντας της ευκαιρίας θα ήθελα να σημειώσω πως στις Ηνωμένες Πολιτείες το κυρίαρχο είναι το… χαμηλό κτίριο! Ελάχιστοι ποσοστιαία είναι οι ουρανοξύστες.
Δ.
Η Αττική Γη τι θέλει να αναδείξει;
Προσωπικά θεωρώ πως σε έναν τόσο σημαντικό και σπουδαίο τόπο, όπως είναι η Αττική Γη (και ασχέτως όπως έχει πολεοδομικά κατακρεουργηθεί) ΔΕΝ συνάδει η έννοια του ουρανοξύστη. Και ας μου επιτραπεί η έκφραση, σε έναν τόπο φιλοσόφων, όπου το κυρίαρχο θα έπρεπε να είναι το Πνεύμα (τώρα τι… γράφω) ΔΕΝ κατασκευάζουμε ουρανοξύστες (κοινώς… πού πα ρε Καραμήτρο); Να δείξει η Ελληνική κοινωνία τι; Ξιπασιά και φτώχεια μαζί, διότι το City του Λονδίνου ούτως ή άλλως δεν μπορεί να το συναγωνισθεί. Υποθέτω τώρα να αντιλαμβάνεστε τη γνώμη μου για το… Ντουμπάι αλλά αυτό δε σημαίνει πως με ενοχλούν αλλού.
Στην Κίνα, η οποία ουσιαστικά είναι… νησί, τα παράλιά της, τα οποία επιθυμούν να συναγωνισθούν τις Ηνωμένες Πολιτείες καλώς επέλεξαν τους ουρανοξύστες. Το εσωτερικό της όμως, το οποίο είναι η Κίνα του Κίτρινου Αυτοκράτορα είναι διαφορετικά.
Στη Δημητσάνα όμως “στέκουν” αρχιτεκτονικά τα πολυώροφα πέτρινα αρχοντικά, όπως και οι πύργοι στη Μάνη! Σε άλλο άρθρο η ανάλυση.
Εν κατακλείδι, διότι το θέμα είναι τεράστιο και εδώ δεν γράφω διδακτορική διατριβή, η άποψή μου:
Για τα ύψη των κτιρίων του Δήμου Αθηναίων έστω το ισχύον 24 + 3 μέτρα και πέριξ της Ακρόπολης 21 μέτρα ενώ για τα ύψη των κτιρίων στην Αττική Γη κανένα υψηλότερο του Ιερού Βράχου (70 μέτρα) και σαφώς 10 μέτρα χαμηλότερο.
Και εάν τόσο πολύ σας αρέσει ο πλούτος και θέλετε το συναγωνισμό θα το δεχτώ και θα συμφωνήσω, αλλά με ύψος ουρανοξύστη τουλάχιστον τα 900 μέτρα, ώστε να είναι μακράν ο υψηλότερος του Κόσμου (το Μπουρτζ Χαλίφα στο Ντουμπάι έχει ύψος 828 μέτρα).
Σημ.: η φωτογραφία από τον προαύλιο χώρο του πολύ σπουδαίου Αρχαιολογικού Μουσείου της Ελευσίνας, με φόντο…
