Ναι μπορεί! Όπως μπορεί να υπάρξει και νέο ’22 και νέο ’40 ή για την Τουρκία νέο 1912 και 1920. Και γενικώς μπορεί οτιδήποτε για οποιονδήποτε. Και μη γελιόμαστε. Δεν έχει να κάνει με την αποτροπή. Εάν στο μυαλό κάποιου κυριαρχήσει και η πλέον παράλογη ιδέα μπορεί να γίνει πράξη, ανεξαρτήτως των προφυλάξεων των άλλων ή των μέτρων αποτροπής.
Και ακόμα παραπέρα, όχι μόνο μπορεί να συμβεί οτιδήποτε, αλλά μπορεί να υπάρξει και οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Δίκαιο, άδικο, νίκη, ήττα, υποδούλωση…
Αυτή είναι η ζωή και όλα τα υπόλοιπα είναι ουτοπικές σκέψεις.
Τι μπορείς να κάνεις;
Δύο-τρία πράγματα είναι “αρκετά”· αφού δεν μπορείς να ελέγξεις τις συνθήκες, αλλά ούτε και το αποτέλεσμα, τουλάχιστον προσπάθησε να ελέγξεις τις δικές σου αντιδράσεις.
Α. Αγωνίσου
Αγωνίσου μέχρι να συμβεί. Έχει σημασία. Με τον αγώνα κανένα αποτέλεσμα δεν είναι δεδομένο. Μπορεί να συμβεί και πάλι οτιδήποτε. Με την παραίτηση σου όμως γνωρίζεις εκ των προτέρων πως θα συμβεί (εκτός εάν είσαι τόσο τυχερός και παραιτηθεί και ο αντίπαλος σου πριν από εσένα).
Β. Προσαρμόσου συνεχίζοντας τον αγώνα
Ό,τι και εάν συμβεί πρέπει να προσαρμοστείς στα νέα δεδομένα. Αλλά μην παραιτείσαι. Μπορεί και πάλι να μην τελεσφορήσουν οι αγώνες σου, αλλά συνέχισε.
Γ. Κράτα την ιδέα ζωντανή
Δεν μπόρεσες να αποτρέψεις το κακό. Έχασες άδικα και σκληρά από τις καταστάσεις. Δεν έχεις προοπτική ανατροπής τουλάχιστον στο χρόνο της ζωής σου. Κράτησε όμως την ΙΔΕΑ ζωντανή και μεταλαμπάδευσε την στους επόμενους. Ο άνθρωπος είναι θνητός, αλλά η ζωή αθάνατη. Και οι ιδέες το ίδιο.
