Όταν αναφέρομαι σε σπουδαίες κοινωνικές αλλαγές, τις οποίες θα πρέπει να φέρει η πανδημία δεν υποστηρίζω αποτυχημένες μορφές του παρελθόντος. Ούτε έχω κάποια εμμονή με κάποιο πολιτικό ή οικονομικό σύστημα. Κάθε άλλο! Η πρόοδος της ανθρωπότητας δεν μπορεί να βασίζεται στο παρελθόν. Ναι στην παράδοση, αλλά το μέλλον θα κάνει τη διαφορά.
Οι κοινωνίες και οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν εκφυλιστεί σε έναν αριθμό… λογαριασμού. Συνήθως αυτό δεν υφίσταται ως έννοια, παρά ως ένα νούμερο, το οποίο ορίζει το βαθμό διαδραστικότητας σου με την κοινωνία (ή τις δεσμεύσεις σου αληθινές ή επιβαλλόμενες – κοινώς χρέος-) προς αυτήν.
Ο Αλ Καπόνε δήλωνε πως ήταν ένας απλός επιχειρηματίας και προφανώς ο λογαριασμός του, εάν είχε, θα ήταν από τους πλέον γεμάτους. Αλλά λογαριασμό είχε και ο ανώνυμος έντιμος εργάτης της General Motors στο γειτονικό Detroit. Δεν είναι το ίδιο… Ο Αλ ήταν ο… σημαντικός, κατά την τράπεζα (εάν δεν την λήστευε φυσικά).
Αλλά ο λογαριασμός, το άυλο αυτό νούμερο, μία χρεωκοπία, ένας πόλεμος, μία φυσική καταστροφή, μία πανδημία (χμ…) ή μία επανάσταση αρκεί να τον μετατρέψει σε αυτό, το οποίο ήταν και είναι: αέρας! Υπάρχουν και άλλες μορφές χρήματος, οι οποίες έχουν καλύτερες ιδιότητες. Να σας αναφέρω μερικές:
Τα κτίσματα (εδώ μία φυσική καταστροφή μπορεί να τα εξαφανίσει). Ο καθαρός αέρας ή οι καθαρές πηγές υδάτων. Τα πανεπιστήμια και οι γνώσεις· και… το άφησα σκοπίμως τελευταίο, το κοινωνικό κεφάλαιο. Στα Αγγλικά θα μπορούσα να το περιγράψω ως human connections ή ανθρώπινες διασυνδέσεις.
Αποδείχθηκε λοιπόν, πέραν από κάθε αμφιβολίας και με αφορμή την πανδημία, πως στην Ελλάδα υπάρχει αυτό το κεφάλαιο. Δεν έχει σημασία εάν επιβλήθηκε νομοθετικά. Το ορθόν θα ήταν να γράψω πως αποκαλύφθηκε εξ΄ αιτίας της νομοθεσίας. Το 90% φαίνεται πως συμφωνεί, το αποδέχεται και το τηρεί. Ένα 10% πάντα θα υπάρχει ούτως ή άλλως ό,τι και να επρόκειτο να συμβεί. Είναι το υλικό εκείνο, το οποίο καθιστά ισχυρότερο ένα μέταλλο· (σκεφτείτε τον χρυσό, χρειάζεται κάποια πρόσμιξη “ακαθάρτου” υλικού για να είναι χρήσιμος, άλλωστε δεν θα ήταν).
Άρα λοιπόν, σε ένα άλλο χρηματιστήριο αξιών, για το οποίο ΔΕΝ θα ίσχυε ο ορισμός του Όσκαρ Ουάιλντ για τον κυνικό, “ένας άνθρωπος, ο οποίος γνωρίζει την τιμή των πάντων και την αξία κανενός”, όπου λίγο-πολύ ο ορισμός αυτός εκφράζει την επιβαλλόμενη άποψη για τον σημερινό άνθρωπο, οι υποθετικές “μετοχές” της Ελλάδος και των “μετόχων” Ελλήνων της εταιρίας των ανθρώπινων διασυνδέσεων θα ήταν το λαμπρό blue chip (να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα της Wall Street).
Κάποιο μήνυμα θέλει να μεταδώσει αυτός ο ιός στην ανθρωπότητα και ίσως ο καλύτερος παραλήπτης να είναι στη χώρα μας… Για σκεφτείτε το λίγο…
