Όταν είδα για πρώτη φορά την κάψουλα του Gemini IV στο Αεροδιαστημικό Μουσείο της NASA στην Ουάσιγκτον η αλήθεια είναι πως εξεπλάγην. Δεν είχα συνειδητοποιήσει από τις φωτογραφίες πόσο κλειστοφοβική ήταν! Και το πρόγραμμα Gemini δεν ήταν το χειρότερο υπό αυτήν την έννοια. Η κάψουλα Mercury ήταν ακόμα μικρότερη, όσο-όσο για να χωρέσει ένας αστροναύτης. Η κάψουλα του Gemini ήταν τουλάχιστον λίγο περισσότερο ευρύχωρη και είχε θέσεις για δύο αστροναύτες.
Με τρόμο σκέφτηκα πώς θα ήταν εκεί κυρίως με το πρώτο πρόγραμμα (Mercury). Τούτο, διότι σε αυτό ο αστροναύτης δεν είχε καμία δυνατότητα ελέγχου της κάψουλας. Όλες οι εντολές έπρεπε να δοθούν και μεταβιβαστούν από τον επίγειο σταθμό ελέγχου. Όχι όμως και στο Gemini.
Ωστόσο, οι πρώτοι αστροναύτες ήταν όλοι πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών με δράση στον πόλεμο της Κορέας. Είχαν συναντηθεί πολλές φορές με το θάνατο και τον ξεγέλασαν. Από την Κορέα μέχρι τις παρυφές του διαστήματος είναι μικρή η απόσταση.
Η μοναξιά όμως πρέπει να ήταν άλλο θέμα.
Τα προγράμματα Mercury (Ερμής) και Gemini (Δίδυμοι) ήταν οι προπομποί του προγράμματος Apollo (Απόλλων). Και αναφέρομαι τέλη της δεκαετίας του 50 και ολόκληρη τη δεκαετία του 60.
Τι νόημα έχουν τα προηγούμενα;
Η εξερεύνηση του διαστήματος δεν αποτελούσε απλώς την ακατανίκητη επιθυμία της ανθρωπότητας προς το άγνωστο. Αυτό ανήκει εγγενώς στη φύση του ανθρώπου. Το σπουδαίο ήταν το κίνητρο. Στόχευες προς τα έξω, σε νέους συναρπαστικούς κόσμους και κάθε κόστος ήταν αποδεκτό.
Σήμερα στοχεύουμε προς τα μέσα. Και το κίνητρο είναι η ματαιοδοξία. Όχι πως και η τελευταία δεν δημιουργεί νέες διαδρομές, είναι και αυτό τμήμα της ανθρώπινης φύσης. Πάρα πολλά από τα σπουδαιότερα αρχιτεκτονήματα εξ΄ άλλου από τη ματαιοδοξία κοινωνιών ή ηγεμόνων σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν και όχι κατ΄ ανάγκην για την εξυπηρέτηση του όποιου σκοπού τους.
Αυτή η εσωστρέφεια οδηγεί σε μία διαφορετική κλειστοφοβία, πολύ χειρότερη από αυτή, την οποίαν όλοι εμείς οι κοινοί άνθρωποι θα βιώναμε στη θέση μιας κάψουλας Mercury ή Gemini. Στην κλειστοφοβία και περιχαράκωση του εαυτού μας.
Και εάν η δεκαετία του 60 ήταν μία δεκαετία προσδοκιών και ονείρων, οι επόμενες βαθμιαία κατάντησαν δεκαετίες διεκπεραίωσης. Η επιστροφή σε νοοτροπίες και όνειρα του παρελθόντος δεν αποτελεί πάντοτε οπισθοδρόμηση. Ας ανοίξουμε τους εαυτούς μας…
