Όταν τον Απρίλιο του 2000 αποφάσισα να ασχοληθώ με το τεχνικό κομμάτι του κινηματογράφου (διαβάστε σημ. 1 στο τέλος) ξεκίνησα να διαβάζω βιβλία φωτογραφίας. Δύο πράγματα μου έκαναν αμέσως τεράστια εντύπωση:
1. Όλα τα βιβλία φωτογραφίας ασχολούνταν κατά κύριο και πρώτο λόγο με τις φωτογραφικές μηχανές και ΟΧΙ με αυτό, το οποίο ΕΙΝΑΙ πραγματικά η φωτογραφία, δηλ:
“την αποτύπωση των φωτεινών ακτινών”.
&
2. Εάν κάποια στιγμή, συνήθως στο τέλος, αποφάσιζαν να αφιερώσουν και ένα κεφάλαιο για το φως η βασική τους προσέγγιση ήταν πώς να εξαλείψουν τις… σκιές αγνοώντας ένα θεμελιώδες αξίωμα της ανθρώπινης αντίληψης:
“Τα μάτια μας βασίζονται στις σκιές προκειμένου να αναγνωρίζουν τα σχήματα”.
Μία καταστροφική τεχνολογική συνέπεια της μη τήρησης του προηγουμένου ήταν η αναπόφευκτη εφεύρεση του τεχνητού φωτός (φλας), το οποίο έχει καταστρέψει περισσότερες καλλιτεχνικές δημιουργίες από όσες οι επιδρομές των βαρβάρων στην Ευρώπη.
Ωστόσο εάν σκεφτείτε λίγο περισσότερο θα διαπιστώσετε πως σχεδόν για όλα τα ζητήματα ισχύουν οι προηγούμενες προσεγγίσεις. Να αναφέρω μερικά παραδείγματα, ώστε να γίνω κατανοητός:
Ασχολούμαστε με την τους τρόπους αντιμετώπισης κάθε είδους τρομοκρατίας (κυβερνητικής έως ανταρτών) –αυτή είναι η κάμερα- και όχι με τις αιτίες, οι οποίες την δημιουργούν –εδώ είναι το φως- και η ουσία του ζητήματος.
Ασχολούμαστε με τον τρόπο αντιμετώπισης των προσφύγων και της διαχείρισης τους –αυτή είναι η κάμερα- και όχι με την αιτία, η οποία τους δημιουργεί –εδώ είναι το φως-.
Ασχολούμαστε με την φτώχεια και όχι με τις αιτίες, οι οποίες την προκαλούν.
Και ένα περισσότερο πεζό και επίκαιρο για την Ελλάδα: ασχολούμαστε με τους τρόπους είσπραξης με κάθε τρόπο φόρων και εισφορών –αυτή είναι η κάμερα- και όχι με το πραγματικό πρόβλημα, το οποίο είναι το πως θα προκύψουν τα έσοδα –εδώ είναι το φως-, (ώστε ο γελοίος κρατικός μηχανισμός να τα απομυζήσει για να τα διαμοιράσει κατόπιν με τον χειρότερο τρόπο, αλλά αυτό ανήκει στο μετά).
Και στα επίσης ανωτέρω, εάν φτάσουμε στην ουσία του προβλήματος (δηλαδή στο φως) αντί να προσπαθήσουμε μέσω των σκιών να αντιληφθούμε τα σχήματα, ρίχνουμε το φως των προβολέων ισοπεδώνοντας κάθε κατάσταση. Ενώ δεν είναι όλες οι τρομοκρατίες ίδιες, ούτε όλες οι αιτίες της προσφυγιάς, ούτε όλα τα είδη φτώχειας αλλά ούτε και οι τρόποι δημιουργίας των εσόδων.
Οι “σκιές” είναι ακριβώς αυτές, οι οποίες θα μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε την πραγματική διάσταση του θέματος και να αποκτήσουμε σαφέστερη αντίληψη. Μην ξεχνάτε πως το “καλό” δεν θα είχε κανένα νόημα εάν δεν ερχόταν σε αντίθεση (το contrast των μηχανών) με το “κακό”.
Και το κακό (και οι σκιές) είναι αναπόφευκτη συνέπεια της ύπαρξης του φωτός. Και οι πιο πυκνές σκιές είναι εκεί, όπου πίπτει λαμπρότερο φως!
Σημ. 1: Την απόφαση για την ενασχόληση με τον κινηματογράφο ως καλλιτεχνική δημιουργία την έλαβα όταν μετά από εξαιρετικά επίμονες πιέσεις της μητέρας μου πήγα, πού μικρός τότε, να παρακολουθήσω το Cabaret (1972) με την Liza Minnelli. Τότε παιδί ήμουν, άλλα ήθελα και όχι να κλειστώ σε μία σκοτεινή αίθουσα, αλλά μου άρεσε τόσο πολύ. Ακόμα θυμάμαι και την… θέση στην οποία καθόμουν.
Από τότε πέρασαν πάρα πολλές δεκαετίες. Το 2000 έγινε το πρώτο βήμα. Χρειάστηκαν άλλα 14 χρόνια μέχρι επίσης τον Απρίλιο του 2014 να αρχίσω να υλοποιώ το σχέδιό μου. Και άλλα τρία χρόνια ακόμα (και μακράν τα πλέον επίπονα) για την συνέχεια και αυτό, το οποίο γίνεται πλέον τώρα.
Συμπέρασμα: Μην εγκαταλείπετε ποτέ, αυτό το οποίο θέλετε να κάνετε. Και εάν κάποια ή κάποιος σας ειρωνευτεί (στην χειρότερη περίπτωση) και σας προβάλει τον ισχυρισμό πως τώρα “θυμηθήκατε” στα 5Χ σας χρόνια να κάνετε αυτά, το οποία υποτίθεται πως έπρεπε να έχετε αρχίσετε από τα 3Χ, τότε θα καταλάβετε με θλίψη πως αυτός ο άνθρωπος έχει εγκαταλείψει τα όνειρά του και έχει προ πολλού αποφασίσει να μην ζει… Μην πληγωθείτε, αντιθέτως βοηθήστε τον.
Σημ. 2: Στο ΙΙ μέρος θα δούμε και την Κινηματογραφική Αντίληψη της Ζωής.
