Όταν επισκέπτεστε το Λονδίνο και συγκεκριμένα την Bond Street είναι πιθανόν να μείνετε θαμπωμένοι από τα διαμάντια στις θωρακισμένες και φρουρούμενες βιτρίνες. Και είναι λογικό. Η αξία τους είναι τόσο υψηλή, ώστε να δικαιολογεί κάθε είδους προφυλάξεις. Αλλά το να εντοπίσετε διαμάντια στην Bond Street είναι σαν να πηγαίνετε σε ένα ιχθυοπωλείο να αγοράσετε ψάρια. Έχουν ήδη αλιευθεί, ήδη καθαριστεί και σας προσφέρονται σε μία υψηλή τιμή. Το ζήτημα θα ήταν να πηγαίνατε εσείς να τα ψαρέψετε!
Το ίδιο ισχύει και για τα διαμάντια. Θα έπρεπε να χωθείτε στα αδαμαντωρυχεία και με τη σκαπάνη να προσπαθήσετε να εντοπίστε κάποιο ολόκληρο ακατέργαστο και θαμπό διαμάντι. Αυτό για τα διαμάντια κυρίως, αλλά και σε πολύ μικρότερο βαθμό και για τα ψάρια δεν είναι δυνατόν να το πράξετε για ευνόητους λόγους.
Με τις τοποθεσίες όμως και με τους ανθρώπους (χμ…) μπορείτε! Με τις τοποθεσίες είναι κάπως ευκολότερο. Αρκεί να ξεστρατίσετε λίγο από τους συνηθισμένους δρόμους και εκεί που δεν το περιμένετε θα βρεθείτε σε εκπληκτικά μέρη. Με τους ανθρώπους όμως είναι μακράν δυσκολότερο. Διότι τους αξιολογούμε (όπως κάνουν και οι πανηλίθιες τράπεζες) από την υφιστάμενη τους κατάσταση και όχι από το δυναμικό τους. Και όπως οι τράπεζες παρέχουν αφειδώς δάνεια σε όσους είναι ή θεωρούνται πλούσιοι (και στο τέλος αφού χρεοκοπήσουν και αυτοί και οι τράπεζες, φορτώσουν τις ζημιές τους στους υπολοίπους) κάπως αντίστοιχα γίνεται και με τους ανθρώπους.
Η όποια λάμψη είναι αρκετή για να εστιάσουμε σε κάτι, το οποίο δεν επιλέξαμε εμείς, αλλά μας επιβλήθηκε. Η μεγάλη όμως “μαγκιά” είναι να προβλέπεις νωρίτερα. Να επενδύεις εκεί, όπου οι άλλοι δεν έχουν πάρει χαμπάρι τίποτα. Διότι δεν ψάχνουν για το ακατέργαστο διαμάντι των ανθρακωρυχείων, ούτε ψαρεύουν στην ανοιχτή θάλασσα μέσα στη φουρτούνα. Περιμένουν να το αγοράσουν έτοιμο, επεξεργασμένο από άλλους στις προθήκες της βιτρίνας (το διαμάντι) ή καθαρισμένο στους πάγκους των ιχθυοπωλείων με τον πάγο (τα ψάρια). Και τα πληρώνουν πανάκριβα και επιλέγουν όχι ό,τι επιθυμούν ακριβώς, αλλά ό,τι τους διατίθεται.
Τα διαμάντια ναι μεν είναι παντοτινά και οι καλύτεροι φίλοι των κοριτσιών ,όπως η Μαίρυλιν Μονρόε μας διαβεβαίωνε (Diamonds Are A Girl’s Best Friend) αλλά ευρίσκονται στα πιο σκοτεινά και κρυφά σημεία!
Κάπως ανάλογα συνέβη και με το Θεσπρωτικόν.
Έψαχνα έναν άνθρωπο, όχι γνωστό ούτε κάποιο σκουπίδι celebrity, αλλά με σπουδαία δράση και έργο και προφανώς κρυμμένο στην αφάνεια. Αλλά είπαμε: όποιος ψάχνει και είναι και ανήσυχος, βρίσκει.
Δεν θα γράψω περισσότερα. Ωστόσο μέσα στην όλη εξερεύνηση το ίδιο το Θεσπρωτικόν, όχι απομακρυσμένο αλλά ούτε και στην κύρια οδό προς Ιωάννινα είχε να δώσει και άλλα “δώρα”. Αυτά, τα οποία βλέπετε στις φωτογραφίες και είναι μόνον από το κέντρο του, ενώ βρίθει από παλαιά υπέροχα πετρόχτιστα σπίτια. Βέβαια η κωμόπολη αυτή έχει το χαρακτηριστικό του… μήκους! Εκτείνεται ουσιαστικά κατά μήκος της επαρχιακής οδού και ίσως αποτελεί ένωση δύο παλαιότερων οικισμών.
Δείτε όμως τι ωραία κτίρια κείνται όχι ακριβώς στο εμπορικό αλλά στο διοικητικό της κέντρο. Μία λέξη μόνο: Α Ρ ΧΟ Ν Τ Ι Α !!!
Και μία πληροφορία εμπλουτισμού των γνώσεων μας, η οποία έχει και ενδιαφέρουσα… τεχνική παράμετρο· για γεωγραφικές και ιστορικές αλλά και λαογραφικές λεπτομέρειες να ανατρέξετε αλλού. Τον χώρο της σημερινής Παναγίας Λαμποβίτισας στο κέντρο του χωριού κατείχε η ομώνυμη μονή, μετόχι της φημισμένης σταυροπηγιακής μονής του Λαμπόβου. Το Θεσπρωτικόν παρεμπιπτόντως ονομαζόταν Λέλοβα και Λάμποβο πόλη της Βόρεια Ηπείρου. Τι σημαίνει όμως “Σταυροπηγική”;
Όταν μία μονή υπαγόταν διοικητικά απ’ ευθείας στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και όχι στην τοπική Αρχιεπισκοπή ο Πατριάρχης έστελνε ένα σταυρό για να τοποθετηθεί στα θεμέλια του κτίσματος, ώστε να… θεμελιώνεται η εξάρτηση της από το Πατριαρχείο! Εκπληκτικός συμβολισμός! Αυτή η μονή ονομάζεται Σταυροπηγιακή (ή πατριαρχική) και ο όρος προέρχεται από τις λέξεις σταυρός και πήγνυμι (στερεώνω, πήζω, κτίζω).
Και κάτι προσωπικό σχετικό με το αμέσως προηγούμενο. Όταν θεμελιώνω ένα κτίριο με ενοχλεί αφάνταστα να βλέπω οτιδήποτε πέραν των υλικών και του εδάφους στην θεμελίωση. Εννοώ διάφορα χαρτιά ή άλλα σκουπιδάκια, τα οποία ναι μεν δεν επηρεάζουν επ΄ ουδενί τη στατικότητα, επηρεάζουν όμως αφάνταστα την αισθητική και την μεταφυσική του κτίσματος. Και εάν είναι να τοποθετηθεί κάτι εκεί ας είναι κάτι πολύτιμο, ώστε η κατασκευή να θεμελιώνεται σε μία ιδέα, σε μία σκέψη και σίγουρα όχι σε κάτι υλικό και φθαρτό.
Αυτά τα ολίγα περί Θεσπρωτικού, διαμαντιών, ιχθύων και θεμελιώσεων!
