Υποθέτω πως αρκετοί θα έχετε παρακολουθήσει την κιν/κή ταινία “ Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράϋαν” σε σενάριο Ρόμπερτ Ρόντατ και σκηνοθεσία Στήβεν Σπίλμπεργκ. Άκρως ρεαλιστική ταινία, όσον αφορά την απεικόνιση μιας μάχης, όπως την υποθέτουμε και όπως πολλοί παλαιότεροι και όσοι ακόμα υπάρχουν έζησαν.
Υπάρχουν και κάποια κλασσικά στερεότυπα στο σενάριο, τα οποία δεν προσθέτουν καλλιτεχνικά, αλλά αυξάνουν τα ψευδο-συναισθήματα και κυρίως τα έσοδα. Αλλά ας μη γίνομαι κακός, εξ άλλου και στο παρελθόν έχω εκφράσει την ίδια άποψη.
Μία σκηνή ωστόσο, η οποία έχει μάλλον υποτιμηθεί ή δεν έχει προσεχθεί, ίσως είναι η σπουδαιότερη από ολόκληρη την ταινία. Σε κάποιο σημείο της υπόθεσης, ένας Αμερικανός στρατιώτης κάθεται στα χαλάσματα ενός τοίχου μίας ερειπωμένης πόλης για να βγάλει από τις μπότες του κάτι, το οποίο τον ενοχλούσε. Ωστόσο μετακινεί κατά λάθος ένα μαδέρι, το οποίο χτυπά με δύναμη τον τοίχο και αυτός καταρρέει. Και voilà πίσω από τον τοίχο είναι μία ομάδα πέντε ή εξ περίπου Γερμανών στρατιωτών.
Τότε στη συνολική έκπληξη και από τους μεν και από τους δε, συμβαίνει το εξής φοβερό. Αρπάζουν ένθεν κι ένθεν τα όπλα τους (εννοώ και οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί) και φωνάζουν με κραυγές να πετάξουν τα όπλα τους και οι δύο, αλλά χωρίς κανένας να ΤΟΛΜΑ να πιέσει πρώτος τη σκανδάλη. Και αυτό είναι λογικό, διότι ουσιαστικά κανένας δεν θα είχε πιθανότητες επιβίωσης. Θα αλληλοεξοντώνονταν.
Αυτή είναι μία στιγμή από μερικές της ζωής μας. Η απόφαση να πιέσεις το δάχτυλό σου στη σκανδάλη σημαίνει και τον πιθανό χαμό σου. Και δεν υπάρχει ορατή διέξοδος διαφυγής. Κανένας δεν υποχωρεί, κανένας δεν παραδίδεται. Αλλά πώς θα γίνει; Πρέπει να υπάρξει και συνέχεια.
Ο σεναριογράφος και ο σκηνοθέτης επέλεξαν εδώ την λύση εξ ουρανού (κυριολεκτικά). Από το χάλασμα ενός εξώστη δύο-τρεις Αμερικανοί στρατιώτες γαζώνουν τους Γερμανούς και τέλος… Μία μάλλον εύκολη επιλογή εξέλιξης της υπόθεσης.
Στη ζωή όμως ΔΕΝ συμβαίνει συχνά αυτό. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου κανένας δεν έχει το σθένος ή δεν αναλαμβάνει το ρίσκο να εξοντώσει τον αντίπαλό σου (είτε πρόβλημα λέγεται είτε κάτι άλλο) και να σε σώσει. Δεν αποκλείεται αλλά είναι αρκετά σπάνιο.
Όσο και εάν σας φαίνεται παράξενο μία κατάσταση αυτής της μορφής ΔΕΝ επιλύεται, τουλάχιστον από μόνη της. Κάτι εμβόλιμο ή απρόβλεπτο πρέπει να μεσολαβήσει. Μπορεί να λέγεται μία ξαφνική καταιγίδα ή να σκοτεινιάσει ή έστω να περάσει αλαφιασμένη μία γάτα ή στην συγκεκριμένη περίπτωση μία οβίδα να εκραγεί λίγο πιο πέρα. Κάτι από όλα αυτά και άλλα τόσα θα υποδείξει τη διέξοδο σημαίνοντας το έναυσμα της αξιοπρεπούς υποχώρησης. Μίας αξιοπρεπούς και αναίμακτης κοινής υποχώρησης.
Τότε όμως ΚΑΙ οι δύο δυνάμεις θα συνεχίσουν ανέπαφες να μάχονται, αλλά υπό διαφορετικές συνθήκες και άλλα κριτήρια θα είναι εκείνα, τα οποία θα κρίνουν την έκβαση.
Προσέξτε όμως και κάτι ακόμα. Την ώρα εκείνη δεν είχε καμία σημασία, εάν πίσω από τους Αμερικανούς ήταν μία υπερδύναμη ή πίσω από τους Γερμανούς μία ισχυρότατη Γερμανία. Ήταν θέμα αυτών των δέκα περίπου ανδρών και μόνον. Και η έκβαση της στιγμής θα μπορούσε να ήταν διαφορετική, εάν στη θέση των Αμερικανών του εξώστη εμφανίζονταν Γερμανοί, αλλά τότε δεν θα είχε νόημα η ταινία. Στη ζωή όμως όχι.
Εν κατακλείδι:
Τυχαίες, απρόβλεπτες ή έστω και παράλογες εμβολές ή γεγονότα αποτελούν μία άκρως ρεαλιστική τακτική σε καταστάσεις σύγκρουσης, όπου κανένας από μηχανής Θεός θα παρέμβει, όπου καμία πίεση στη σκανδάλη δεν θα σε σώσει, όπου ο ταχύτερος δεν εξασφαλίζει την επιβίωσή του. Και μία μικρή, πολύ μικρή λεπτομέρεια:
Όλοι σιωπηρά –όντας και αντίπαλοι- συμφωνούσαν στο πώς θα δράσουν.
