(και η σημασία του ύψους της εισόδου)
Υπεισέρχομαι τώρα σε τομείς, τους οποίους δεν έχω μελετήσει επισταμένως και ως εκ τούτου οι παρατηρήσεις μου και η ερμηνεία τους δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Αλλά νομίζω δεν θα μας ενοχλήσει αυτή τη στιγμή αυτό.
Θα έχετε σαφώς προσέξει πως τα αρχοντικά κτίρια έχουν πολύ μεγάλο ύψος ορόφων. Και όσον αφορά και τα ισόγειά τους αυτά είναι ακόμα υψηλότερα. Παλαιότερα τα ονομάζαμε ψηλοτάβανα. Βεβαίως το ύψος εξυπηρετούσε κυρίως τα εμπορικά καταστήματα, τα οποία ευρίσκονταν στο ισόγειο με πιθανό εσωτερικό πατάρι, καθότι τα αρχοντικά κατά βάση κτίζονταν σε κεντρικές οδούς. Αυτό είχε ως συνέπεια να έχουν ιδιαιτέρως υψηλές πόρτες εισόδου! (Παρεμπιπτόντως τα ψηλοτάβανα είναι και πολύ υγιεινά αλλά θερμαίνονται και πολύ δύσκολα και μόλις σας θάμπωσα ελαφρώς την εικόνα των παλαιών ζηλευτών κτιρίων).
Αυτό ισχύει -και εννοώ το ύψος- και σε άλλα λιγότερο περίτεχνα και σχετικά σύγχρονα κτίρια (του 1960-80), αστικά όμως. Στις φτωχογειτονιές αντιθέτως το ύψος ήταν… απαγορευμένο. Δεν επιτρεπόταν να κοιτάξεις ψηλά. Προφανώς η κατασκευή ενός υψηλότερου κτιρίου προϋπέθετε και άλλη οικονομική άνεση. Και οι κοινωνικές διαφορές αποτυπώνονταν και από τον όγκο αλλά και από το ύψος.
Η Υψηλή Πύλη ήταν η πύλη της σκηνής του Σουλτάνου, η οποία έπρεπε να είναι η υψηλότερη από όλες τις άλλες. Ο όρος “Υψηλή Πύλη” εξ΄ όσων γνωρίζω αναφέρεται στην πύλη των ανακτόρων, όπου ανακοινώνονταν τα διατάγματα και προέρχεται από το Βυζάντιο. Οι Οθωμανοί κατακτητές υιοθέτησαν τον τρόπο αυτόν και βαθμιαία η Υψηλή Πύλη ταυτίστηκε με το κέντρο εξουσίας, συγκεκριμένα το Σουλτάνο.
Αλλά δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να μην συνδυάσω την έπαρση με το ύψος της πύλης εισόδου. Μεγάλο ύψος ίσον μεγάλη ματαιοδοξία. Και είμαι σίγουρος πως ούτε ο Σουλτάνος θα δεχόταν άλλο ιδιωτικό κτίσμα στην επικράτειά του με πύλη υψηλότερη του ανακτόρου του.
Και ξαφνικά ευρίσκομαι στην Άνω Κορινθία σε ένα μικρό χωριό, μέσα στο οποίο καλά κρυμμένος ευρίσκεται ένας μικρός ναός. Πρόκειται για το ιστορικό μνημείο της Καρυάς (το όνομα του χωριού) και είναι μία Βυζαντινή εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένη τον 13ο αιώνα, σε ρυθμό βασιλικής.
Για να εισέλθεις όμως εκεί πρέπει να… σκύψεις και μάλιστα βαθιά! Διότι η πόρτα της εισόδου είναι πολύ χαμηλή. Κάποιος μου κατέτεινε πως σκοπίμως κατασκευάστηκε με αυτόν τον τρόπο, προκειμένου να αποτρέπει τους Οθωμανούς να εισέρχονται στο ναό, διότι θα έπρεπε να σκύψουν· κάτι, το οποίο ως κατακτητές δεν ανέχονταν να πράξουν και μάλιστα σε λατρευτικό χώρο άλλον από τον δικό τους. Αυτό όμως δεν συνάδει με τις ημερομηνίες κατασκευής του ναού (1200-1300) και με την κατάκτηση της περιοχής από τους Τούρκους.
Μάλλον ο αρχιτέκτων σκοπίμως σχεδίασε αυτήν την… χαμηλή πύλη, διότι ήθελε να υπενθυμίζει στον επισκέπτη, πως η είσοδος στον χώρο της υπέρτατης δύναμης απαιτεί να ταπεινωθείς και να σκύψεις! Η έπαρση, η μεγαλομανία και ο εγωισμός δεν έχουν “πέραση” στη Θεϊκή πολιτεία.
Αλλού αυτά αγαπητοί μου!
Σημ.: Στις φωτογραφίες παραθέτω σκοπίμως μία απλή εξώπορτα ενός κτιρίου έχοντας επέμβει αφαιρώντας τον αριθμό για να μην εντοπίζεται και στις υπόλοιπες την… άλλη πλευρά από τον μικρό αυτόν ναό όπως προαναφέρω.
Κατασκευαστικά θέματα του κτίσματος, διότι έχουν και αυτά πολύ ενδιαφέρον, πιθανόν σε επόμενη ανάρτηση.
