(Τεχνικά και οικονομικά στοιχεία)
Κλασσικό δείγμα αρχιτεκτονικής διάταξης σε σχήμα “Γ” πέτρινης κατοικίας της ορεινής Πελοποννήσου. Ο προσανατολισμός ακολούθησε την ανάστροφη διάταξη λόγω μορφολογίας του εδάφους και η πρόσοψη “βλέπει” στην δύση. Η ανατολή λούζει την πλευρά, όπου υπάρχει η κουζίνα και το καθιστικό. Δεν κατανόησα την θέση του τζακιού.
Το κτίσμα φαίνεται να έχει υποστεί κάποιες επεμβάσεις ενίσχυσης του σοβά, οι οποίες παραπέμπουν στην δεκαετία του 1980-90 και οι οποίες δεν είναι καλότεχνες.
Τα πρέκια (τα ξύλινα σενάζ) επάνω από τα ανοίγματα το έχουν σώσει από τους σεισμούς. Η θεμελίωση είναι ελάχιστη, αλλά επάνω σε βράχο. Το κτίσμα πάντοτε είναι “ένα” με το έδαφος και όχι “επάνω” στο έδαφος. Το τονίζω αυτό, διότι το κομμάτι της θεμελίωσης από στατικής απόψεως είναι άκρως σημαντικό και δεν ακολουθεί την συνήθη λογική (κοινώς περισσότερο beton ίσον ασφαλέστερη θεμελίωση ή πάλι την εκδοχή του λεγόμενου ραντιέ, παχιά ενιαία πλάκα δηλαδή επί του εδάφους).
Τα ευπαθή σημεία αφορούν την στέγη και τα πατώματα. Οι στέγες τοποθετούνταν “επάνω” στο κτίριο και όχι “μέσα” στο κτίριο κατά την διάρκεια της κατασκευής σε αντίθεση με τα πατώματα, η ξυλεία των οποίων ναι μεν λύγιζε αλλά δεν κατέρρεε. Στις στέγες όμως… Αυτές είναι γενικές διαπιστώσεις. Η εγκατάλειψη και ένα σπασμένο κεραμίδι επέτρεπαν στο νερό να εισχωρήσει και αυτό ήταν ικανό να καταστρέψει ολόκληρη την ξυλεία και της στέγης και του πατώματος σαν ντόμινο. Ο εχθρός εδώ είναι το νερό.
Προσέξτε επίσης και τον τρόπο δόμησης της πέτρας (τοξωτά) επάνω από το παράθυρο και την πόρτα.
Ας υποθέσουμε τώρα πως είναι δικό σας. Τι έχετε πραγματικά και πόσο θα σας κοστίσει να το αποκαταστήσετε;
Πρακτικά έχετε μόνο τους τοίχους και αυτούς όχι σε καλή κατάσταση. Τους έχετε όμως! Και μάλιστα τους αυθεντικούς. Η αποκατάσταση ενός πέτρινου σπιτιού κατά τη γνώμη μου είναι συμφέρουσα εάν αντιστοιχεί στο 65-70% του κόστους κατασκευής ενός καινούργιου. Αυτό με την προϋπόθεση, πως δεν υπάρχει συναισθηματικός δεσμός με το σπίτι, οπότε όλα αυτά αποκτούν άλλη διάσταση. Ωστόσο εάν αναλογιστείτε ένα μέσο κόστος κατασκευής 1000-1100 ευρώ ανά τμ (τελικό) το άνω όριο είναι τα 700-770 ευρώ/τμ πάντα με βάση και την ιστορικότητα του κτιρίου, διότι μην ξεχνάμε πως αυτά τα κτίρια έχουν και μία εκατονταετία τουλάχιστον στους τοίχους τους.
Στον προηγούμενο υπολογισμό εννοώ πως απομένει μόνο ο υφιστάμενος τοίχος και όλα τα υπόλοιπα , μαζί με τις ενισχυτικές επεμβάσεις προστίθενται. Και μία σημαντική λεπτομέρεια για τους νέους στατικούς μηχανικούς.
Όταν αποκαθίσταται ένα παλαιό κτίσμα δεν επιλέγουμε να του προσδώσουμε την αρχική του αντοχή, αλλά να το ενισχύσουμε και να το καταστήσουμε ικανό να ανταπεξέλθει στην επόμενη νέα ζωή του με επιτυχία, ωσάν καινούργιο. Αυτό όμως πρέπει να αποφασισθεί συνειδητά. Διότι σκεφθείτε μία Rolls Royce του 1920 με εντελώς νέα τεχνολογία και μία άλλη με ακριβώς τα ίδια συστατικά της εποχής της. Στην πρώτη περίπτωση ίσως έχετε ένα κέλυφος με προδιαγραφές του 2017 και μόνο το σχήμα θα θυμίζει το αρχικό αυτοκίνητο, ενώ στην δεύτερη περίπτωση θα έχετε το αυθεντικό και γνήσιο μουσειακό κατασκεύασμα.
Αλλά, άλλο το αυτοκίνητο και άλλο το κτίριο. Μορφολογικά στο κτίριο διατηρείς τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του, αλλά το εφοδιάζεις με τη σύγχρονη γνώση, εκτός ίσως εάν πρόκειται για ιδιαίτερο μνημείο. Είναι ένα λεπτό ζήτημα εδώ και οι αψυχολόγητες επεμβάσεις δεν οδηγούν σε καλά αποτελέσματα.
Η άποψή μου για τα πέτρινα κτίσματα είναι ξεκάθαρα η αποκατάσταση και η στατική ενίσχυση, χωρίς ουσιώδεις επεμβάσεις στην αρχιτεκτονική του. Και πάλι όμως δεν είμαι απόλυτος εδώ εφ’ όσον βελτιώνουμε ένα κτίριο.
Το κτίριο εξυπηρετεί τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο.
