Από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία και τις διεθνείς αντιδράσεις δύο πράγματα μου έκαναν περισσότερη εντύπωση:
Α. Η κατά κάποιον τρόπο… μοιρολατρική αντίδραση της Ρωσσίας στις ομολογουμένως πολύ σκληρές κυρώσεις εναντίον της και
Β. Η λαλίστατη διπλωματία της Τουρκίας.
Βέβαια για να είμαστε και δίκαιοι είναι η Ρωσσία, η οποία ευρίσκεται σε πόλεμο ενώ η Τουρκία… ομιλεί εκ του ασφαλούς. Αλλά η διπλωματία της κινείται πολύ έντονα και δραστήρια. Η αλήθεια είναι πως δεν περίμενα τόση ευελιξία από την πλευρά της Τουρκίας, αλλά έχω αναφερθεί στο παρελθόν δύο τουλάχιστον φορές πως ήδη από την εποχή των άξεστων Σουλτάνων ο τομέας αυτός διέπρεπε.
Η Τουρκία έχει θράσος. Η Ρωσσία έχει κομμένη γλώσσα. Τι μπορεί να σημαίνουν αυτά τα δύο;
Η ιστορία είναι ένας ισχυρός οδηγός και ανεξαρτήτως καθεστώτων υποδηλωτική μίας γενικής διαχεόμενης τάσης. Πολλές φορές έχουμε δει τη Ρωσσία να υφίσταται μεγάλες ήττες και ανθρώπινες απώλειες, αλλά στο τέλος να κερδίζει. Δεν φαίνεται να την απασχολούν οι πολίτες της και καθόλου οι πολίτες των άλλων κρατών.
Αυτός είναι ο λόγος κατά τη γνώμη μου της… αλαλίας της και κατά κάποιον τρόπο του έως και μίσους αντίδρασης όσων την υπέστησαν. Όταν κάποιος είναι τόσο σκληρός με τον εαυτόν του πόσο μάλλον με τους άλλους. Μερικές φορές όμως αναρωτιέμαι για το παρελθόν της και τα κράτη, τα οποία υπέστησαν την κυριαρχία της:
Τι ήταν σκληρότερο; Οι Ρώσσοι ή το κομμουνιστικό σύστημα, το οποίο τους επέβαλε;
Η Τουρκία τώρα.
Μιλάει πολύ και κάνει λίγα. Κάπως ανέξοδη πολιτική. Ωστόσο, όποιος παρακολουθεί σχετικά προσεκτικά τις κινήσεις της δεν μπορεί να μην αντιληφθεί το πώς κινείται σε διεθνές επίπεδο. Αυτό σε αντιδιαστολή με την Ελλάδα, η οποία είναι κάτι περίπου ως η ουρά του γαϊδάρου της Ευρώπης χωρίς όμως να διώχνει και τις… μύγες· είναι χαρακτηριστική η Ελληνική εσωστρέφεια και δεν περιμένει κανείς μία νοοτροπία αιώνων να αλλάξει.
Προσέξτε όμως πως ΚΑΙ η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται και τόσο πολύ για τους πολίτες της. Ή τουλάχιστον διαθέτει “ακατέργαστο” και “αναλώσιμο” υλικό, το οποίο δεν θα διαστάσει να “ξοδέψει”. Για να μην είμαι αυστηρός με την Ελλάδα, δεν έχει αυτή την πολυτέλεια ούτε η κοινωνία της είναι δεκτική σε αυτό το σκεπτικό.
Τι σημαίνουν λοιπόν τα προηγούμενα;
Πώς και στις δύο περιπτώσεις έχουμε μία απόφαση, η οποία ουσιαστικά εκφράζει μόνο την άρχουσα τάξη (όπως και εάν αυτή λογίζεται) σε αυτά τα δύο κράτη. Το μικρό ποσοστό όσων κατέχουν τον πλούτο και την εξουσία χρησιμοποιούν ως εργαλεία τους πολίτες των κρατών τους προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους. Και καθόλου δεν υφίστανται την ανάσα των κυρώσεων και φυσικά δεν τους ενδιαφέρει τίποτα άλλο πέραν της δικής τους ύπαρξης.
Μην εκπλαγείτε όμως εάν συνειδητοποιήσετε πως αυτή η προσέγγιση δεν αποτελεί πολιτική στάση των δύο κρατών με ημι-δικτατορίες ή όπως διαφορετικά μπορούμε να ονομάσουμε τα υβριδικά ημι-αυτοκρατορικά τους πολιτεύματα. Και το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία) δεν διαφέρει, ασχέτως εάν η δημοκρατία εκεί εφαρμόζεται εντελώς διαφορετικά. Όχι όμως και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες ναι μεν ασκούν πολιτική υπερδύναμης, αλλά είναι πολύ ευαίσθητες στις ανθρώπινες απώλειες (δείτε Βιετνάμ).
Οι Ευρωπαίοι είναι κατά κάποιον τρόπο ευνουχισμένοι στην άσκηση πολιτικής τους. “Μούγκα στη στρούγκα”, διότι ούτε τα καθεστώτα ακριβώς της Ρωσσίας ή της Τουρκίας διαθέτουν αλλά ούτε και αντιμετωπίζουν τους πολίτες τους με τρόπο “αναλώσιμου υλικού”, ασχέτως εάν τους ταλαιπωρούν με δυσβάσταχτες οικονομικές φεουδαρχίες.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι ένας πόλεμος κρατών με τη στενή έννοια. Είναι ένας πόλεμος “παλαιάς κοπής”, όπου εργαλειοποιούνται λαοί για την επίτευξη στόχων κάθε είδους και φάσματος μίας συμπαγούς ομάδας εξουσίας και ολιγαρχίας.
Είναι ένας πόλεμος ΚΑΙ κοινωνικών θέσεων και το τελευταίο οι εκλεγμένοι διαχειριστές των Δυτικών κρατών δεν το έχουν αντιληφθεί επαρκώς (ή και καθόλου).
Δεν είναι λοιπόν τόσο τυχαίο πως η Ρωσσία σιωπά ενώ η Τουρκία ομιλεί, ενώ για πρόμοιους λόγους (ας μην το ξεχνάμε και αυτό) η Ουκρανία καταστρέφεται.
Οι “άλλοι” τι κάνουν;
Υποσημείωση: εάν τα αποτελέσματα στη Γαλλία ήταν διαφορετικά ή εάν αυτό συμβεί την επόμενη πενταετία θα δούμε πιθανότατα αντίστοιχα φαινόμενα και πάλι (όπως στια αρχές του 20ου αιώνα -1900- ) στην καρδιά της Ευρώπης. Τελικό συμπέρασμα: όσο οι πολίτες αποχαυνώνονται και οι κοινωνίες ηλιθιοποιούνται τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε από ύποπτες σιωπές ή άναρθρες φωνασκίες… και μαντέψτε ποιοί τις πληρώνουν.
