Μάθαμε τώρα και τη ρήτρα… αναπροσαρμογής! Θεωρητικά έχει λογική όταν κάποιος έχει εκτιμήσει το κόστος ενός προϊόντος, το οποίο για λόγους (πραγματικά) ανωτέρας βίας (πολεμικό συμβάν, φυσική καταστροφή) δεν είναι εφικτό να παραδοθεί με τις συμφωνηθείσες τιμές. Είναι μία μεγάλη ιστορία, την οποίαν θα μπορούσαν καλύτερα να σας εξηγήσουν οι traders του χρηματιστηρίου εμπορευμάτων του Σικάγο. Τώρα κατά πόσον ισχύει αυτό ή είναι καθαρά θέμα κερδοσκοπίας δεν το γνωρίζω, διότι δεν είχα ποτέ ασχοληθεί, έως ότου είδα τον λογαριασμό της ηλεκτρικής ενέργειας (και έπαθα ολική εγκεφαλική αναπροσαρμογή).
Βέβαια, μία άλλη πολύ σημαντικότερη ρήτρα, αυτή του συσχετισμού της αξίας ενός ακινήτου με το δάνειο για την απόκτησή του μάλλον δεν απασχόλησε κανέναν. Αλλά αποτελεί και αμφίδρομο γεγονός. Έχει συμβεί στο παρελθόν στη Γερμανία, όταν με τον αδιανόητο υπερπληθωρισμό, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εξοφλήθηκαν όλα τα δάνεια με… άχρηστο χαρτί! Κατά μία έννοια λοιπόν, ο τόσο “συκοφαντημένος” πληθωρισμός θα… έσωζε πολλές ψυχές!
Δάνεια των 100 χιλιάδων μάρκων τότε εξοφλήθηκαν με ένα χαρτί, με τυπωμένη επάνω του την ένδειξη των 100,000 μάρκων. Και δεν είναι σίγουρο πως μπορούσες να αγοράσεις με τα ίδια… χρήματα ένα καρβέλι ψωμί. Αλλά για τη δανειακή σύμβαση ίσχυαν οι συμφωνηθέντες όροι. Μάλλον έμαθαν από αυτό το πάθημα και κατόπιν πρόσεχαν πάρα πολύ τι έγραφαν.
Αλλά η πραγματική ρήτρα αναπροσαρμογής, η οποία έχει και τεράστια σημασία είναι αυτή του… μυαλού μας! Είναι η μόνη, η οποία θα έπρεπε να αναπροσαρμόζεται, αναλόγως καταστάσεων. Δεν είναι οι συνθήκες εκείνες, οι οποίες καθορίζουν τον τρόπο δράσης μας. Είναι κατά πόσον η δράση μας είναι κατάλληλη (εναρμονίζεται) με τις συνθήκες· οι τελευταίες μπορεί να είναι οτιδήποτε.
Εάν λοιπόν υπάρχει τόσο ενδιαφέρον για την αναπροσαρμογή της ρήτρας ενός λογαριασμού, γιατί να μην υπάρχει αντίστοιχο και για την ρήτρα αναπροσαρμογής του μυαλού μας;
Ιδού ένα ερώτημα…
