Διοικητής όλων αυτών ήταν ο στρατηγός Εμίλιο Μόλα, ο οποίος δήλωνε πως θα απολαύσει τον πρωινό του καφέ σε ένα καφενείο της Γκραν Βία της Μαδρίτης το αργότερο ως τις 12 Οκτωβρίου…
Ο εν λόγω στρατηγός λίγα χρόνια αργότερα ήταν ο ίδιος, ο οποίος διέταξε στις τεσσερισήμισι το απόγευμα της 26ης Απριλίου 1937 ένα σμήνος της φασιστικής αεροπορίας να βομβαρδίσει την Γκουέρνικα.
Επανερχόμενοι ωστόσο στο πρωινό μας, όταν ο Μόλα ερωτήθη ποιά από τις τέσσερεις φάλαγγές του θα κατελάμβανε τη Μαδρίτη, αυτός χαμογέλασε και απάντησε πως αυτή επρόκειτο να καταληφθεί από την “πέμπτη φάλαγγα”, η οποία βρισκόταν ήδη μέσα στην πόλη!
Με αυτή την απάντηση και με αυτόν τον όρο εισήχθη στα λεξικά ο όρος του “εσωτερικού προδότη”, του “πεμπτοφαλαγγίτη”…
Βέβαια τότε εισήχθη μόνο το λήμμα στα λεξικά (ως πέμπτη φάλαγξ), αλλά η έννοια χάνεται (ή μάλλον ξεκινά) από/στα βάθη της ιστορίας…
Είναι σχεδόν ο απόλυτος κανόνας: καμία μάχη δεν μπορεί να κερδηθεί χωρίς την ύπαρξη μίας πέμπτης φάλαγγας και όταν αναφέρομαι σε “μάχη”, δεν εννοώ μόνο αυτές των πολεμικών επιχειρήσεων… Πάντα υπάρχει κάποιος ή κάποιοι, οι οποίοι σχηματίζουν μία πέμπτη φάλαγγα, οπουδήποτε και εάν αναφερόμαστε. Από μία σχέση, μία οικογένεια, μία εταιρία, έναν οργανισμό έως ένα έθνος ή ακόμα περισσότερο. Δεν είναι ανάγκη να είναι σαμποτέρ ή προδότες με την καθαρή μορφή. Ακόμα και άνθρωποι με μειωμένη πίστη ή καθόλου πίστη ή έστω με πλήρη παραίτηση και απογοήτευση ή και ηττοπάθεια διευρύνουν τον όρο και την αντίληψή μας περί της πέμπτης φάλαγγας.
Η δύναμη μίας πέμπτης φάλαγγας είναι τόσο ισχυρή. ώστε μικρός αριθμός ατόμων ή ακόμα και ένα μόνο πρόσωπο σε καίρια θέση είναι αρκετό ή αρκετά να μεταβάλλουν το αποτέλεσμα και ταυτόχρονα τον ρουν της ιστορίας…
Ο Χίτλερ είχε στείλει ειδικούς να μελετήσουν την συμπεριφορά των Ισπανών πεμπτοφαλαγγιτών στην διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και κάποια στιγμή αποφάσισε πως ήλθε η ώρα να προσθέσει άλλη μία λέξη συνώνυμη της εσωτερικής προδοσίας στα λεξικά.
Πράγματι στις 14 Δεκεμβρίου 1939 μετά από μία μακρά συνομιλία στο Βερολίνο με τον αρχηγό του μικρού Ναζιστικού Νορβηγικού κόμματος κανονίστηκε να καταληφθεί πραξικοπηματικά η εξουσία και κατ’ επέκταση το Όσλο, το οποίο κατελήφθη στη συνέχεια (9 Απριλίου 1940) από την Βέρμαχτ χωρίς σχεδόν μία τουφεκιά…
Ο νέος όρος στο λεξικό ήταν: Κουίσλινγκ, από το όνομα του Νορβηγού αρχηγού…
(προφέρεται με διαλυτικά στο ι, για όσους ενδεχομένως δεν το γνωρίζουν)…
Παρεμπιπτόντως ο στρατηγός Μόλα δεν μπόρεσε να πιει ποτέ τον καφέ του στην Γκραν Βία της Μαδρίτης, διότι σκοτώθηκε σε… αεροπορικό δυστύχημα έναν χρόνο πριν τη λήξη του εμφυλίου… Ο εμφύλιος διήρκησε δύο χρόνια και 254 ημέρες και κόστισε ένα εκατομμύριο ζωές (600 χιλιάδες στα πεδία των μαχών και στον ανταρτοπόλεμο και οι υπόλοιποι εκτελέσθηκαν/τουφεκίστηκαν για πραγματικά ή φανταστικά εγκλήματα)…
Δεν τα γράφω όμως αυτά ούτε για την ιστορία (έχουν καταγραφεί εξ’ άλλου από εξαίρετους ιστορικούς) ούτε για να καταφερθώ εναντίον κάποιας συγκεκριμένης (πραγματικής, φανταστικής ή κατασκευασμένης) πέμπτης φάλαγγας. Θα ήθελα να σημειώσω μερικές παρατηρήσεις και παρακαλώ αξιολογείστε πολύ προσεκτικά:
Το φαινόμενο της πέμπτης φάλαγγας αποτελεί απόρροια της αβύσσου της ανθρώπινης ψυχής. Δεν αποτελεί αποκλίνουσα συμπεριφορά, αλλά αντίθετα συμβαδίζει και έρχεται σε πλήρη σύζευξη με το θαυμάσιο Λατινικό ρητό: “Homo Homini Lupus” (ο άνθρωπος φέρεται στον άνθρωπο ως λύκος)…
Επειδή ακριβώς αποτελεί χαρακτηριστικό της ανθρώπινης συμπεριφοράς μία πέμπτη φάλαγγα εμπεριέχει μέσα της τον… εαυτό της! Συνεπώς από το προηγούμενο συνάγεται πως και η ίδια δεν είναι απρόσβλητη από το ίδιο το φαινόμενο, το οποίο την δημιούργησε και υποβόσκει η δυναμική της αυτο-εξαφάνισής της… (και η μέθοδος… αντιμετώπισής της)…
Πάντοτε υπάρχει. Πάντοτε και παντού… και η αδράνεια των άλλων επίσης πάντοτε είναι ο καλύτερος σύμμαχός της. Όχι μόνον αυτό. Ενέχει και μία ιδιότητα. Ο αριθμός των πεμπτοφαλαγγιτών σε κάποιο πεδίο είναι μικρός σε σχέση με τη κοινή συνισταμένη μίας κοινότητας. Άλλωστε θα ήταν το αντίθετο. Ωστόσο η δύναμή της είναι αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους της. Αρκεί και ένας μόνον άνθρωπος να προκαλέσει την ήττα εφ’ όσον την απεργάζεται.
Ένα άλλο πολύ σοβαρό θέμα και πάλι εφιστώ την προσοχή για το πως θα το αξιολογήσετε. Έχει μεγάλη διαφορά και σημασία και ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται. Ο Φράνκο μην ξεχνάμε πως κατέλαβε την εξουσία με πόλεμο. Οποιονδήποτε χαρακτηρισμό και να χρησιμοποιήσουμε τουλάχιστον πολέμησε… σε αντίθεση με άλλους πραξικοπηματίες, οι οποίοι κινήθηκαν άκρως υπούλως και υπογείως… Άλλο Φράνκο, άλλο Κουίσλινγκ…
Πρακτικά οποιοσδήποτε, ο οποίος δεν συμφωνεί και αντιμάχεται μία κοινή πολιτική των υπολοίπων μπορεί να θεωρηθεί ως πέμπτη φάλαγγα. Βεβαίως στον κοινό νου και την συνείδηση των περισσοτέρων η πέμπτη φάλαγγα έχει την έννοια του φασισμού και της προσπάθειας ανατροπής μίας νόμιμης κατάστασης από εξτρεμιστικά στοιχεία. Αυτό, διότι τουλάχιστον εκεί έλκει τις ρίζες της και το όνομά της, από την φράση του στρατηγού Μόλα.
Ωστόσο τέλος ας επισημάνω και το φαινόμενο της “φανταστικής” πέμπτης φάλαγγας, όπου η γνώμη της λογικής συντρίβεται κάτω από μία ολική ψύχωση παράνοιας, όπου οποιαδήποτε αντίθετη έκφραση ή αμφιβολία εκλαμβάνεται ως προσπάθεια υπονόμευσης. Αυτή νομίζω είναι και η τραγικότερη μορφή της πέμπτης φάλαγγας…
Αρχική Δημοσίευση: 15 Ιουλ. 2015
