Το τελευταίο διάστημα με αφορμή τις Αμερικανικές εκλογές, τα δημοψηφίσματα στην Ιταλία, Βρετανία και Τουρκία, τις εκλογές στην Ολλανδία και τώρα τις εκλογές στην Γαλλία οι αναλυτές διεθνώς εστιάζουν στο προφανές συμπέρασμα των αποτελεσμάτων:
Στον διχασμό.
Οι κοινωνίες είναι βαθειά διχασμένες και αυτό αποτυπώνεται στα ποσοστά των αποτελεσμάτων. Προσέξτε! Δεν είναι διασπασμένες είναι διχασμένες.
Τα προβλήματα, με όποιον τρόπο και εάν δημιουργήθηκαν παραμένουν και είναι σίγουρο πως δεν πρόκειται να επιλυθούν. Δεν πρόκειται διότι έχουμε –τονίζω και πάλι- διχασμένες κοινωνίες· κοινωνίες, οι οποίες λειτουργούν με βάση το μηδέν (0) και το ένα (1).
Η επόμενη ημέρα δεν έδειξε τίποτα θετικό. Ούτε πρόκειται. Ούτε καν μία ένδειξη αφού η έννοια του διχασμού είναι η επιβολή της μίας άποψης επάνω στην άλλη.
Ωστόσο πουθενά δεν διάβασα και με αυτό με αφήνει σε έναν βαθμό και έκπληκτο το προφανές:
Πως όπου υπάρχουν μεγάλες διαμάχες, οι οποίες δεν μπορούν να επιλυθούν θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα δύο αυτά αντίθετα συστατικά προκειμένου να θεμελιώσουμε έναν νέο τρόπο αντίληψης και σκέψης και να οικοδομήσουμε το επόμενο επίπεδο.
Ο διχασμός πάντα οφείλεται στην απόρριψη του ενός από τον άλλον. Και η απόρριψη οδηγεί στην εξόντωση. Αυτό με την σειρά του βυθίζει τις κοινωνίες σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα. Ποτέ καμία κοινωνία δεν μεγαλούργησε με αυτόν τον τρόπο.
Ο βασιλεύς Σολομών στις ποιητικές θαυμάσιες Παροιμίες του (10:12) έγραφε:
“ο εννεύων οφθαλμοίς μετά δόλου, συνάγει άνδρασι λύπας, ο δε ελέγχων μετά παρρησίας, ειρηνοποιεί”,
το οποίο σημαίνει, διότι υποθέτω πως το κατανοείτε, οι πως οι διαφορές μας είναι στην πραγματικότητα οι δυνάμεις, οι οποίες αποτελούν την γενεσιουργό αιτία προκειμένου να δημιουργήσουν έναν νέον βαθμό ενότητας αλλά σε υψηλότερη στάθμη από την προηγούμενη.
Οι κοινωνίες οφείλουν να μετασχηματιστούν από απειλητικές ως προς τον άνθρωπο σε ευνοϊκές.
Και η βασική ιδέα δεν είναι να εξαλειφθούν οι διαφορές, κάτι το οποίο σαφώς δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ, αλλά να αποτελέσουν το εφαλτήριο για το επόμενο επίπεδο. Δεν είναι σωστό να επιβάλλεται η μία άποψη στην άλλη αλλά είναι απολύτως αναγκαίο να δημιουργούνται δεσμοί μεταξύ των αντιθέσεων για να αναπτυχθεί η νέα (επόμενη και φυσικά όχι τελευταία) αντίληψη της ζωής· διότι αυτή η διαδικασία είναι ατέρμονη και όχι εφ’ άπαξ.
Η ενότητα αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την επιτυχία ή την… καταστροφή μίας κοινωνίας. Όταν εμφανίζονται διάφορες τάσεις συνεχώς και όσο επιλέγεται η αντίθεση ως τρόπος διαχείρισης τους, τόσο αυτές θα εντείνονται. Ενώ όσο θα επιλέγεται η ομαλοποίηση θα συμβαίνει το αντίθετο και όχι για να σβήσει η μία την άλλη αλλά για να συνθέσουμε κάτι νέο και καλύτερο.
Εν κατακλείδι θα ήθελα να επισημάνω την γνωστή ρήση του Αλβέρτου Αϊνστάιν πως οι λύσεις στα προβλήματα δεν προκύπτουν από τον ίδιον τρόπο σκέψης, με τον οποίον δημιουργήθηκαν.
Καταλήγω πως η νέα (επιθυμητή) επανάσταση, την οποία οφείλουμε να επιδιώξουμε θα πρέπει να είναι προς αυτήν την κατεύθυνση σε μία σύγχρονη μορφή δημιουργικού διαφωτισμού προς τα εμπρός και όχι ως μία αντιπαράθεση σκοταδισμού, η οποία εστιάζει στο νεκρό παρελθόν.
Η σοφία ευρίσκεται εμπρός, Η σοφία ευρίσκεται στο μέλλον.
Σημείωση: Μου ήταν πολύ δυσάρεστο γράφοντας αυτό το άρθρο να σκέπτομαι την σημερινή Ελληνική πραγματικότητα και τις κατευθύνσεις της κοινωνίας. Ωστόσο μου είναι και αδύνατον να μην εντοπίσω και έναν σπουδαίο σπόρο αισιοδοξίας. Επειδή ακριβώς η Ελλάδα βυθίζεται σε ένα βαθύ κοινωνικό σκοτάδι σκέψης και ήθους και επειδή αυτό προέρχεται από “επαγγελματίες” του είδους, αλλά όχι με όλα τα προσόντα, τα οποία νομίζουν πως διαθέτουν θα υπάρξουν ρωγμές στο οικοδόμημα.
Και χρησιμοποιώντας την γνωστή ρήση του σπουδαίου Leonard Cohen, “σε όλα υπάρχει μία ρωγμή και από εκεί εισέρχεται το φως”.
ΜΗΝ ενδίδετε στο κακό, μην μετακινείστε χιλιοστό από τις έντιμες αξίες σας, μην αλλάζετε λόγω των άθλιων συνθηκών, αλλά αντιθέτως με περισσότερη ένταση και πάθος πολεμείστε για αυτές. Τότε και μόνον τότε θα λειτουργήσει το μήνυμα και το πνεύμα του άρθρου.