Διάχυτη είναι η εντύπωση μου, πως μετά τα αλλεπάλληλα lockdown και την δυνατότητα αξιοποίησης ενός προηγουμένως ανύπαρκτου ελεύθερου χρόνου, πολλοί άρχισαν να σκέφτονται την αλλαγή πορείας. Κατά τη γνώμη μου μακράν η σημαντικότερη επίπτωση της πανδημίας ήταν ακριβώς αυτή, κάτι, το οποίο δεν φαίνεται να έχει εντοπισθεί επαρκώς:
Ο ελεύθερος χρόνος σκέψης και αναθεώρησης της ζωής.
Περισσότερο φαίνεται να επλήγη το εταιρικό μοντέλο. Εταιρικές δομές επέδειξαν ιδιότητες δεινοσαύρων και μικρής ευελιξίας. Αλλά το ουσιαστικότερο, το οποίο και διεφάνη ήταν πως πάρα πολλοί εργαζόμενοι διαπίστωσαν αυτό, το οποίο ίσως πίστευαν αλλά δεν ήθελαν να παραδεχθούν. Πως σε μία εταιρεία ο μόνος κερδισμένος είναι οι… μέτοχοι και στην περίπτωση κατάρρευσης (της εταιρείας) οι μόνοι χαμένοι είναι αυτοί (και όχι τόσο οι μέτοχοι)!
Τα υπερκέρδη, τα οποία συσσώρευσαν οι πλούσιοι ανά την υφήλιο έδειξαν ξεκάθαρα τα προηγούμενα.
Και το τόσο υμνημένο εταιρικό μοντέλο φάνηκε χειρότερο ακόμα και από τις εγγενώς δύσκαμπτες κυβερνήσεις, των οποίων η αντίδραση στην πανδημία ήταν καλύτερη του αναμενόμενου. Ξαφνικά οι κυβερνήσεις με τους πολύ μικρής εμβέλειας πολιτικούς ήταν καλύτερες από τις εταιρικές δομές των προβεβλημένων στελεχών, τα κατορθώματα, των οποίων διαβάζουμε στις οικονομικές εφημερίδες· και όχι μόνον αυτό, αλλά οι εταιρείες λειτουργούν με πολύ σφιχτότερα πλαίσια απ΄ ότι τα… μισητά υπουργεία οικονομικών!
Η αλήθεια είναι πως ποτέ μου δεν έχω εργαστεί σε εταιρεία και ως εκ τούτου είμαι σε έναν βαθμό προκατειλημμένος (πολύ) αρνητικά, αλλά δεν είδα στη διάρκεια της καριέρας μου κάτι διαφορετικό από τα όσα προηγουμένως περιγράφω. Η ιδιοσυγκρασία και οι επιτακτικές ανάγκες της ζωής βεβαίως καθορίζουν τις αποφάσεις μας, ωστόσο δεν πρέπει να θολώνουν την οπτική μας.
Και το σημαντικότερο σε προσωπικό επίπεδο για τα στελέχη των εταιριών: το εργασιακό τους περιβάλλον αντί να αναδεικνύει τις ικανότητες τους, τις συμπιέζει προς το ελάχιστο λειτουργικά δυνατόν. Όπως στο στρατό, όπου δεν νοείται ατομικότητα και όπου ο λόχος είναι το σύνολο των στρατιωτών, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων του καθ΄ ενός ξεχωριστά.
Αυτή η τάση δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως προσωρινή. Πρόκειται για δομική αναδιάταξη, η οποία θα επηρεάσει πάρα πολλούς τομείς και πολύ σύντομα. Ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος απεχθάνεται τον ελεύθερο… σκοπευτή και ευνοεί τις εταιρείες, θα χάσει και πολλά από τα υποβαθμισμένα αλλά ικανά στελέχη του, ενώ ταυτοχρόνως θα αστοχεί συνεχώς και ως προς τις επιλογές του, αφού και από τις εταιρείες-στόχους θα χάνονται τα επίσης ικανά στελέχη τους.
Και τις πυραμίδες, οι Φαραώ τις διέταξαν, αλλά οι σκλάβοι τις έχτισαν για να τις… χαρούν έστω μετά θάνατον οι Φαραώ! Εφιστώ την προσοχή στο πού θα πρέπει να στοχεύσετε – επενδύσετε. Δεν είναι εκεί, όπου νομίζετε. Εξ΄ άλλου είπαμε: ένας είναι πλήθος! Σκεφτείτε τα!