(Δένδιας – Τσαβούσογλου)
Ο διάλογος στην κοινή συνέντευξη των δύο ΥΠ.ΕΞ. είχε ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: ήταν ειλικρινής και αληθινός και έπρεπε κατά τη γνώμη μου να γίνει. Σίγουρα και οι δύο υπουργοί θα πρέπει να βίωσαν μία από τις χειρότερες στιγμές της καριέρας τους (εάν όχι τη χειρότερη). Σκεφτείτε το “βάρος” στους ώμους τους, διότι ένα ολίσθημα θα απόβαινε μοιραίο (και για τους δύο, αλλά για διαφορετικούς λόγους και κυρίως για τον υπουργό της γείτονος).
Προσοχή, ο σχολιασμός μου δεν έχει καμία πολιτική χροιά παρά μόνον αυτήν της εθνικής εκτίμησης.
Εάν υπάρχει κάπου διαφωνία μου είναι στο ζήτημα του διαλόγου και κατ΄ επέκτασιν της συνάντησης. Όπως έχω εξηγήσει και στο παρελθόν δεν έχει κανένα νόημα, απλά είναι αυτό, το οποίο θα ονομάζαμε σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα “παίζουμε τις καθυστερήσεις”. Φαίνεται πως συμφέρει και τις δύο κυβερνήσεις, αλλά δεν πρόκειται να γίνει τίποτα επί της ουσίας.
Μία ένστασή μου (βέβαια, τώρα τι σημασία έχει η γνώμη μου, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα) αφορά το θέμα της μουσουλμανικής κατά την Ελληνική ή Τουρκικής κατά την Τουρκική πλευρά μειονότητας στη Θράκη. Προσωπικά δεν γνωρίζω πώς αυτοαποκαλούνται και πώς αυτο-προσδιορίζονται. Εάν νοιώθουν απλά μουσουλμάνοι (είναι ούτως ή άλλως, κανένα πρόβλημα). Εάν νοιώθουν Τούρκοι, επίσης κανένα πρόβλημα. Ας μην παίζουμε με τις λέξεις. Τονίζω και πάλι πως ΔΕΝ γνωρίζω το θέμα αυτό σε βάθος και δεν μπορώ να εκφέρω άποψη. Εάν όμως, όπως η διαίσθησή μου ομιλεί, αισθάνονται Τούρκοι αυτό δεν είναι και τόσο… κακό. Κρατήστε το. Και γράφω κρατήστε το, διότι δεν είμαι και τόσο βέβαιος τίνος καλύτερος μοχλός πίεσης είναι…
Το άλλο θέμα αφορά την κατάσταση στην ίδια την Τουρκία και είναι το δεύτερο σημαντικό στοιχείο. Κανένας δεν μπορεί να τους απαγορεύσει να νοιώθουν υπερ-δύναμη. Όλοι οι λαοί χρειάζονται τις ιστορικές ρίζες και όσοι δεν τις έχουν προσπαθούν να τις εφεύρουν, (βλέπε Σκόπια). Μπορεί η νέα Τουρκία να προσπάθησε να αποβάλλει την Οθωμανική της νοοτροπία, αλλά δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να αποβάλλει το παρελθόν της. Και η Ελλάδα κάποτε ήταν τμήμα της. Γιατί δεν σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο και οι… Ιταλοί; Το σκέφτονται, ειδικά εκεί στην Πρέβεζα, τα Ιόνια νησιά και τα Δωδεκάνησα, αλλά είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα.
Τι γίνεται όμως από εδώ και πέρα;
“Μάθαμε” επισήμως, αυτό, το οποίο ΟΛΟΙ ένθεν κι ένθεν γνωρίζαμε και συμφωνούμε (μεταξύ μας εννοείται οι Έλληνες με τους Έλληνες και οι Τούρκοι με τους Τούρκους) και αναμένουμε. Εάν έχει νόημα κάποια συνάντηση μεταξύ των αρχηγών των δύο κρατών; Όχι και προσωπικά ποτέ μου δεν συμφωνούσα με αυτή την προοπτική. Το ίδιο θα έλεγα και σε όλους τους προηγούμενους πρωθυπουργούς. Καλό θα ήταν βέβαια να επισκεφθεί την Αθήνα ο κύριος Τσαβούσογλου, ώστε να ανταποδώσει την επίσκεψη, αφού έχουμε αυτό το προηγούμενο. Δεν θα συμβεί κάτι διαφορετικό, απλά ο αέρας της Αθήνας μπορεί να είναι πιο ελαφρύς.
Τέλος θα ήθελα να σημειώσω μία διαφορά στα κίνητρα. Στην Ελλάδα το ζήτημα τίθεται με εθνικό τρόπο: Ελλάδα-Τουρκία. Στην Τουρκία όμως ΔΕΝ συμβαίνει ακριβώς το ίδιο. Είναι και μεταξύ Τουρκίας και… Τουρκίας, εκτός από Τουρκίας-Ελλάδος.
Ας εστιάσουμε στο τελευταίο και να προσέξουμε ωστόσο πως το πραγματικό πρόβλημα, το οποίο έχει η Ελλάδα είναι η κοινωνία της και ΟΧΙ τόσο η Τουρκία. Ο κίνδυνος δεν είναι ούτε τα Τουρκικά ερευνητικά σκάφη στο Αιγαίο, ούτε τα μνημόνια της με την Λιβύη ούτε η Ανατολική Μεσόγειος. Είναι η ραγδαία αποσάθρωση της Ελληνικής κοινωνίας, η οποία δείχνει να έχει πάρει την… κάτω βόλτα. Μην ανησυχείτε για ό,τι μπορεί να συμβαίνει ή να συμβεί έξω από την πόρτα μας. Εντός της οικίας μας ελλοχεύει η παρακμή.
Συνεπώς επί της ουσίας το ζήτημα είναι Ελλάδα εναντίον Ελλάδος και όσο αυτό είναι σε εκκρεμότητα καμία καλή εξέλιξη, οσοσδήποτε ευνοϊκή για τα Ελληνικά συμφέροντα δεν θα μπορέσει να ευοδωθεί. Γνωστό και διαχρονικό, αλλά τελευταία (εννοώ σε επίπεδο δεκαετιών) παράγινε. Τα άλλα είναι απλές λεπτομέρειες και οι δημόσιοι διάλογοι της συνάντησης μία γαρνιτούρα στο τίποτα.