Δεν σας κρύβω πως η αρχιτεκτονική αυτής της περιόδου, προεξέχοντος του Bauhaus την περίοδο μεταξύ 1919-1933 στην Γερμανία είναι από τις αγαπημένες μου. Η απλότητα και η λειτουργικότητα κυριαρχεί και είναι αυτή η σχολή, η οποία επέδρασε καταλυτικά στην αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα.
Το κίνημα, ας το ονομάσω κατ’ αυτόν τον τρόπο και οι σχολές του έκλεισαν από το Χιτλερικό καθεστώς. Στο Bauhaus (Bau=Δόμηση και Haus=κατοικία) είχαν αναμιχθεί αρκετοί Ρώσσοι καλλιτέχνες και θεωρήθηκε κομμουνιστικό και “μη Γερμανικό”, όπως το αντιλαμβάνονταν προφανώς οι ναζιστές. Το έκλεισαν μόλις ο Χίτλερ κατέλαβε την εξουσία.
Τα γράφω αυτά διότι υπάρχει ένα θαυμάσιο δείγμα αυτής της περιόδου στα περίχωρα της Πάτρας, το οποίο όμως είναι δύσκολα προσβάσιμο. Αναφέρομαι σε μία κατοικία, η οποία κατασκευάστηκε εκείνη την περίοδο (περ. το 1930) με όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της, από έναν Πατρινό μεγαλοβιομήχανο. Δεν θα αναφέρω περισσότερα για την τύχη της και το σημείο όπου ευρίσκεται.
Δράττομαι της ευκαιρίας για να επισημάνω δύο, τρία πράγματα, τα οποία νομίζω πως δεν εκτιμώνται αναλόγως:
1. Αναφέρομαι στην τεράστια σημασία και επίδραση της Τέχνης σε ολόκληρο το κοινωνικό γίγνεσθαι. Με εκπλήσσει το γεγονός, πως η οικονομική. πολιτική και κοινωνική κρίση δεν συσχετίζονται εντελώς άμεσα με την αισθητική “κρίση”, η οποία είναι απείρως χειρότερη, όσον αφορά τις επιπτώσεις.
Η “κακογουστιά”, όπως λαϊκά το προφέρουμε δεν είναι μία απλή συνέπεια. Είναι η βάση όλων των προηγουμένων και το ασφαλέστερο εμπόδιο προς την πρόοδο και την εξύψωση του ανθρώπου. Η έλλειψη αισθητικής, όπως είναι ο σωστότερος ορισμός ασκεί τεράστια επίδραση επί τω χείρον. Μην σας διαφεύγει το γεγονός πως ήδη από την μεσολιθική περίοδο (και θα αναφερθώ εκτενέστερα σε αυτό) οι άνθρωποι των σπηλαίων εκφράζονταν με θαυμάσιες ζωγραφιές στα τοιχώματα των βράχων. Αυτό προσέξτε το πάρα πολύ! Διότι αν μη τι άλλο δεν είναι δυνατόν να ζωγραφίζεις και μάλιστα περίτεχνα, μία περίοδο όπου η επιβίωση ήταν καθαρά το ζητούμενο και το κυνήγι το κέντρο της ανθρώπινης δραστηριότητας. Δεν ήταν το κυνήγι κατά την άποψή μου! Η τέχνη ήταν, η οποία οδήγησε στο κυνήγι και μην γελάσετε καθόλου με την άποψη μου.
2. Το δεύτερο σημείο αφορά την στιγμή κατά την οποία εκδηλώθηκε αυτό το κίνημα. Μία περίοδο μεγάλης οικονομικής αθλιότητας στην μεταπολεμική Γερμανία (εννοώ μετά τον Α΄ΠΠ) και σε μία περίοδο, όπου η Ρωσική επανάσταση κυριαρχούσε με τις επιδράσεις της. Κι όμως τότε η καλλιτεχνική δημιουργία ήταν οργιώδης. Σήμερα στην Ελλάδα και σε μεγάλο βαθμό και παγκοσμίως βιώνουμε παρόμοιες συνθήκες, όπου κυριαρχεί επίσης η αθλιότητα και ο αισθητικός ξεπεσμός. Το “όπλο” της τέχνης είναι υποτιμημένο ενώ είναι πανίσχυρο. Ξανασκεφθείτε μήπως μία τεράστια ευκαιρία αυτή τη στιγμή την απωθούμε ενώ είναι ακριβώς η κατάλληλη στιγμή να μεγαλουργήσουμε. Και μετά αφού “χαθεί” θα σκεφτόμαστε τι χάσαμε. Σκεφθείτε το πάλι αυτό!
3. Και το τρίτο σημείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ επιβεβαιώνει το προηγούμενο. Διότι η Σχολή του Bauhaus έκλεισε από ένα κατάπτυστο καθεστώς -ντροπή του ανθρωπίνου είδους- και το ίδιο συμβαίνει, οπουδήποτε ένα καθεστώς νοιώθει πως κινδυνεύει από την τέχνη για παρόμοιους λόγους. Αλλά δεν το νοιώθει απλά. Το ΓΝΩΡΙΖΕΙ! Ως εκ τούτου ο στόχος όλων των διεφθαρμένων καθεστώτων είναι η καταστροφή της καλλιτεχνικής δημιουργίας και η αισθητική δηλητηρίαση κάθε μορφής. Η ανθούσα υποκουλτούρα είναι μια φοβερή κοινωνική νόσος. Και παρακαλώ δεν εννοώ τις γνήσιες εκφράσεις της παράδοσης, αλλά όλα τα κακέκτυπα και γλοιώδη υποκατάστατα της.
Αυτά με αφορμή αυτό το αρχιτεκτόνημα.
Σημ. Προσέξτε -εκτός των άλλων- τα κιγκλιδώματα και την πόρτα, καθώς και το χτίσιμο της μάνδρας με πέτρα και “καπάκι” από σκυρόδεμα και μάλιστα με πατούρα!
