Τεύκρος Σακελλαρόπουλος – Conceptual Cinematography

Αίσθημα Μοιρολατρείας

Μία από τις συναρπαστικότερες, εντυπωσιακότερες και ταυτόχρονα δραματικότερες σελίδες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αφορά το χρονικό της καταδίωξης του Γερμανικού θωρηκτού Μπίσμαρκ από τον Βρετανικό στόλο.

Το θωρηκτό Μπίσμαρκ ήταν το καύχημα του πολεμικού ναυτικού του Γ’ Ράιχ και ένα πλοίο τρόμος για τους αντιπάλους του… Αποδεικνύεται και από το γεγονός πως για την καταβύθισή του κινητοποιήθηκε ολόκληρος ο Βρετανικός στόλος!

Ωστόσο ο πραγματικός λόγος, ο οποίος οδήγησε στην απώλειά του (ευτυχώς!) ήταν άλλος…

Ο Γερμανικός κολοσσός ενεπλάκη σε μία ναυμαχία μόνο, όπου και διέλυσε (κυριολεκτικά) την ναυαρχίδα του Αγγλικού στόλου (με μία βολή μάλιστα) αλλά υπέστη και αυτός κάποιες μικρές ζημιές, αρκετές όμως να του περιορίσουν κάπως την ταχύτητά του και να είναι αναγκαίο να επιστρέψει σε λιμάνι για άμεσες επισκευές…

Το ταχύτατο Μπίσμαρκ το καταδίωκε ολόκληρος ο Βρετανικός στόλος -όπως προείπα-, και τούτο ήταν δυνατόν, διότι οι Άγγλοι διέθεταν ένα πολύ προχωρημένο ναυτικό ραντάρ, το οποίο δεν απαιτούσε προφανώς οπτική επαφή. Το Αγγλικό καταδρομικό Σάφφολκ είχε την πλέον βέλτιστη έκδοση και ήταν αυτό, το οποίο έδινε το στίγμα του Μπίσμαρκ. Ωστόσο και το Μπίσμαρκ είχε την δυνατότητα να λαμβάνει τα σήματα του ραντάρ και να γνωρίζει ότι το παρακολουθούν…

Ο πλοίαρχος Λύτγενς έκανε τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να απεγκλωβιστεί, βοηθούντος και του πολύ κακού καιρού, αλλά μάταια. Ωστόσο κάποια στιγμή το Σάφφολκ, λόγω των πολύ απότομων και συνεχών ελιγμών του (ζιγκ-ζαγκ) προκειμένου να αποφύγει τα Γερμανικά υποβρύχια έχασε την επαφή…

Το Μπίσμαρκ τότε “χάθηκε” από τους διώκτες του… Ήταν η στιγμή κατά την οποία δόθηκε στον Γερμανό πλοίαρχο Λύτγενς και το πλοίο του η μεγάλη ευκαιρία, το λεγόμενο “παράθυρο ευκαιρίας”, η στιγμή “ενάντια σε όλες τις πιθανότητες” (against all odds)…

Ωστόσο ο Γερμανός πλοίαρχος αν και το θάρρος του ήταν αναμφισβήτητο κατεβλήθη από ένα αίσθημα μοιρολατρείας και θεωρώντας πως ήταν η στιγμή του αναπόφευκτου τέλους, βρέθηκε σε απόγνωση και “άφησε” όλη την επιχείρηση από τα χέρια του…

Τη στιγμή εκείνη λοιπόν διέπραξε το αδιανόητο. Διαβίβασε μέσω ασυρμάτου ένα εξαιρετικά μακρό μήνυμα (150 λέξεων) με λεπτομέρειες των πεπραγμένων της αποστολής του!

Αυτό το μήκος του κειμένου έδωσε όλον τον καιρό σε όλους τους σταθμούς ραδιογωνιομέτρων των Άγγλων να εντοπίσουν πάλι το θωρηκτό…

Από το σημείο αυτό και μετά το “παράθυρο ευκαιρίας” ήταν παρελθόν και πραγματικά το τέλος του Μπίσμαρκ προδιαγεγραμμένο. Η ειρωνεία ωστόσο (και πάλι) της τύχης ήταν πως ο Άγγλος αξιωματικός του Ναυαρχείου, ο οποίος διαβίβασε τα στοιχεία του στίγματος του θωρηκτού έδωσε λάθος τις συντεταγμένες (τις σημείωσε σε ακατάλληλο χάρτη) με αποτέλεσμα να ψάχνουν το Μπίσμαρκ πολύ βορειότερα απ’ ότι ήταν στην πραγματικότητα και να χάσουν πάρα πολλές πολύτιμες ώρες. Αυτές τις ώρες τις είχε ακόμα στη διάθεση του το Μπίσμαρκ, ωσάν το “παράθυρο ευκαιρίας” να μην ήθελε να κλείσει οριστικά. Ο πλοίαρχος όμως είχε “αποφασίσει” ότι είχε έλθει ήδη το τέλος…

Φυσικά το “Τέλος” δεν του τη χάρισε και ήταν αμείλικτο… ακόμα και εάν το “Τέλος” δεν είχε κατ’ ανάγκην αποφασίσει για το “τέλος” του Μπίσμαρκ το είχε …αποφασίσει ο Λύτγενς! Ο Λύτγενς με τον στυγνό “ορθολογισμό” του, την “σιγουριά” των δεδομένων, την Γερμανική πειθαρχία και με το συνεπαγόμενο προκύπτον αίσθημα της μοιρολατρείας…

Αυτή είναι και η αιτία κατά τη γνώμη μου της ήττας της Γερμανίας… και στους δύο πολέμους και οσονούπω και σε αυτόν τον τελευταίο (οικονομικό) πόλεμο… Είναι σαφές πως ο Δαυίδ δεν κατεβλήθη από αυτό το αίσθημα στην θέα του Γολιάθ, ούτε και ο Μιλτιάδης στην έλευση των Περσών… ή τουλάχιστον εάν ανθρωπίνως ένοιωσαν αυτόν τον εσωτερικό φόβο δεν τον άφησαν να τους κυριαρχήσει…

Προφανώς κάποιοι είναι εφοδιασμένοι με την ιδιότητα του νικητή (winners) ενώ κάποιοι άλλοι με την ιδιότητα του μονίμως χαμένου (losers). Η βασική διαφορά έγκειται στο ότι οι πρώτοι γνωρίζουν πως μόλις οι καταστάσεις οδηγήσουν σε (φαινομενικά) εντελώς αδιέξοδες συνθήκες και αναγκαστικά αναδυθεί αυτό το παγερό συναίσθημα της μοιρολατρείας, ακριβώς τότε είναι η κατάλληλη στιγμή και η ώρα της μεγάλης ανατροπής ενάντια σε όλες τις πιθανότητες και προβλέψεις.

Διότι:

Ποτέ η Πτώση δε βρίσκεται τόσο κοντά όσο τη στιγμή της Νίκης…

Αρχική Δημοσίευση: 20 Απρ. 2015

Ίσως ενδιαφέρει και άλλους... (κοινοποιείστε)