Ας ονομάσουμε “κανονικότητα” την περίοδο πριν την εμφάνιση της πανδημίας και ας δεχτούμε πως αυτή συνέβη στην Ευρώπη από τα τέλη του Φεβρουαρίου 2020. Πέρασαν έως τώρα περίπου 16 μήνες με διαδοχικά lockdowns και γεγονότα. Στο μεσοδιάστημα άλλαξαν συνήθεια πολλοί καταναλωτές και συνέβη και “κάτι” ακόμα.
Ας υποθέσουμε τώρα πως από Σεπτέμβριο επιστρέφουμε στην προηγούμενη “κανονικότητα” (αυτό προσωπικά δεν το πιστεύω, αλλά το θέτω ως υπόθεση εργασίας). Εάν σκεφτούμε επιχειρηματικά και δεχτούμε μία πλήρη επαναφορά των συνηθειών προ Covid-19 θα υπάρχει μία παράμετρος, η οποία είναι απροσδιόριστη (είναι το προηγούμενο “κάτι”).
Τροποποιήθηκε η δομή και η λογική της κοινωνίας. Θα σας αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα, το οποίο φαίνεται άσχετο αλλά δεν είναι: πρώτη φορά απ΄ όσο θυμάμαι υπήρξε μία διαφορετική προσέγγιση από κομματικής απόψεως. Εννοώ πως ενώ σε πολλά θέματα (εάν όχι όλα) οι υποστηρικτές κάποιου κόμματος είχαν κοινή γραμμή, τώρα ξαφνικά δεν συνέβη το ίδιο. Στα ζητήματα του κορώνα και των εμβολιασμών έχει δημιουργηθεί ένας συγκεκριμένος χώρος, όπου ανεξαρτήτως άλλων πολιτικών προτιμήσεων συμφωνούν όλοι· και το αντίστροφο.
Αυτό δεν θα είχε νόημα σε μία σχετικά και κατά το δυνατόν υγιή κοινωνία, αλλά αποδείχτηκε πως το τελευταίο δεν ισχύει. Άρα από κοινωνικής και επιχειρηματικής απόψεως έχουμε ένα διαφορετικό κοινό, το οποίο θα εκφραστεί και με άλλον τρόπο.
Οι δε αποκτηθείσες συνήθειες κατά τη διάρκεια της πανδημίας (όπως η ραγδαία ανάπτυξη των υπηρεσιών courier δεν είναι δηλωτική της συνέχειας, αλλά πλασματική).
Φυσικά όλα τα προηγούμενα με την υπόθεση εργασίας πως μετά το τέλος του καλοκαιριού θα επανέλθουμε σε αυτή την περιβόητη “κανονικότητα”. Ωστόσο και πάλι θα υπάρχουν δύο “κανονικότητες” και αυτό καθίσταται φανερό με το διαχωρισμό αντιμετώπισης όσων έχουν εμβολιαστεί από όσους δεν έχουν. Το lockdown IV (4) φυγείν αδύνατον, αλλά θα είναι με διαφορετική μορφή από τα προηγούμενα, εκτός εάν κάποιο μεταλλαγμένο στέλεχος ξετινάξει τους πάντες και τα πάντα.
Εν κατακλείδι: σε κάθε περίπτωση μία επιχείρηση θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει όχι μόνο τις πρακτικές της, αλλά και το γεγονός πως και ο κοινωνικός ιστός θα είναι διαφορετικός. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία ειδικά στους τομείς επικοινωνίας. Από οικονομικής απόψεως δεν βλέπω να έχει αλλάξει κάτι ουσιωδώς. Η απληστία παραμένει και θα παραμείνει έως ότου συναντήσει το θάνατο.
