Άννα Καρένινα

Μελετώντας τις δύο παλαιότερες και πιο διάσημες εκδοχές της κινηματογραφικής μεταφοράς του πασίγνωστου έργου του Λέωντος Τολστόι, θυμήθηκα (και τώρα είμαι στο γραφείο και όχι στο σπίτι, όπου έχω μία εξαιρετική έκδοση για να το επιβεβαιώσω) πως ο συγγραφέας ξεκινά το πρώτο μέρος με ένα επίγραμμα από την επιστολή προς Ρωμαίους (το θυμάμαι στα Αγγλικά μάλιστα):

“Vengeance is mine; I will repay, saith the Lord”
(“Η εκδίκηση είναι δική μου• εγώ θα ξεπληρώσω είπε ο Κύριος”)

Στην πραγματικότητα αυτή είναι μία φοβερά “ομιχλώδης” καθώς και “επικίνδυνη” δήλωση… και πάντα είχα την (άλυτη) απορία γιατί την επέλεξε ο συγγραφέας (ειδικά αυτήν, σε σχέση και με την τραγική αλλά και ανθρώπινη ιστορία της Άννας)…

Σκοπός μου ωστόσο αρχικά δεν ήταν να μελετήσω το θεολογικό της στοιχείο, το οποίο ομολογώ το θεωρώ τουλάχιστον συγκλονιστικό, αλλά την κινηματογραφική απόδοση αυτής της φράσης…

Είναι ένα θέμα, το οποίο με απασχολεί εδώ και πάρα πολύ καιρό και ομολογώ πως πέραν μίας καταιγιστικής ροής σκέψεων (μηνών εννοείται) δεν μπορώ να σχηματίσω μία σαφή εικόνα (μάλλον ούτε καν εικόνα)…

Η δύναμις του κινηματογράφου είναι μοναδική στο να αποδίδει βαθύτατες έννοιες και είναι μάλλον ατυχές το γεγονός πως πλέον εστιάζουμε μόνο στις τεχνικές δυνατότητες του προκειμένου να αποδώσουμε εντυπωσιακά ή ασύλληπτα πλάνα…

Είναι θαυμάσιο να βλέπουμε φανταστικές αναπαραστάσεις ή να βιώνουμε το σχεδόν αδύνατο ή να χαιρόμαστε μεγαλειώδεις εικόνες αλλά ξεχνάμε πως το αληθινό μεγαλείο είναι μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο. Την ώρα κατά την οποία παρακολουθούμε μία ταινία στην πραγματικότητα δεν “βλέπουμε”… Μετατρέπουμε τα οπτικά ερεθίσματα σε συναισθήματα στο βάθος της ψυχής μας…

Ένας άπειρος και ανεξερεύνητος κόσμος ανοίγεται μέσα από κάθε καρέ της ταινίας… και αυτό μόνο η κινηματογραφική οθόνη μπορεί να το επιτύχει (μέσω του φακού)…

Σκέφτομαι πως θα έπλεκα μία κινηματογραφική ιστορία, όπου το επίγραμμα “Η εκδίκηση είναι δική μου• εγώ θα ξεπληρώσω είπε ο Κύριος” θα μπορούσε να αποδοθεί με ακρίβεια και με το αρμόζων μεγαλείο, χωρίς να θιγεί το βαθύτατο νόημα, το οποίο κρύβει.

Δεν είμαι σίγουρος πως αυτή η φράση με εκφράζει… αλλά δεν θα σταθώ εδώ…

Με προκαλεί αφάνταστα, διότι κάθε φορά διαπιστώνω πως ενώ την προσεγγίζω προκειμένου να την αποδώσω με τον τρόπο μου ένα νέο ζήτημα αναδύεται και μετατρέπεται σε μία ατέρμονα διαδικασία χωρίς τέλος και συνέπεια…

Η Άννα έδωσε τέλος στη ζωή της και τα αδιέξοδά της με τον σκληρότερο τρόπο πέφτοντας στις γραμμές του τραίνου μη επιτυγχάνοντας να απεγκλωβιστεί από τις ενοχές της και τα κοινωνικά στερεότυπα…

Σίγουρα είναι ένα “θαυμάσιο” τέλος από λογοτεχνικής απόψεως (τραγικό και άκρως θλιβερό) αλλά ο συγγραφέας δεν δίνει απάντηση στο επίγραμμά του…
Δεν υφίσταται εκδίκηση στον πεπερασμένο και αντιληπτό χρόνο μας, άπαξ και δεν υπάρχεις. Η Άννα έπαψε να υπάρχει…

Σας επιβάρυνα λίγο απόψε γι’ αυτό θα προσπαθήσω να σας αποζημιώσω με ένα πολύ ενδιαφέρον video της Irene Xandra σχετικά με την κινηματογραφική απόδοση της Καρένινα από δύο πολύ μεγάλες ηθοποιούς:

Vivien Leigh vs Greta Garbo

Τονίζω για άλλη μία φορά τη σπουδαιότητα της ηθοποιίας και πως κατά τη γνώμη μου το μέγεθος του κινηματογραφικού ηθοποιού είναι τεράστιο (και καθόλου αντιληπτό στην κοινή γνώμη πέραν της πτυχής της διασημότητας, την οποία προσφέρει)…